1. Trong cung quế âm thầm chiếc bóng

Đêm năm canh trông ngóng lần lần,

Khoảnh làm chi, bấy chúa xuân

Chơi hoa cho rữa nhụy dần lại thôi.

5. Lầu đãi nguyệt đứng ngồi dạ vũ

Gác thừa lương thức ngủ thu phong,

Phòng tiêu lạnh ngắt như đồng

Gương loan bẻ nửa, dải đồng xẻ đôi,

Chiều ủ dột giấc mai khuya sớm

10. Vẻ bâng khuâng hồn bướm vẩn vơ

Thâm khuê vắng ngắt như tờ,

Cửa châu gió lọt, rèm ngà sương gieo.

Ngấn phượng liễn chòm rêu lỗ chỗ,

Dấu dương xa đám cỏ quanh co

15. Lầu Tần chiều nhạt vẻ thu,

Gối loan tuyết đóng, chăn cù giá đông.

(Những khúc ngâm chọn lọc, tập I, NXB Giáo dục, 1994, tr.153-154)

Chỉ ra đặc trưng của thể thơ song thất lục bát được thể hiện trong khổ một của đoạn trích trên.

Phương pháp giải

Phân tích nghĩa của từng câu và rút ra nội dung chính

Lời giải chi tiết

- Giải thích nghĩa từng câu:

+ Ngấn phượng liễn chòm rêu lỗ chỗ: dấu xe phượng, cỗ xe chở nhà vua đến với người cung nữ giờ rêu đã lên lỗ chỗ;

+  Dấu dương xa đám cỏ quanh co: dấu vết bánh xe dê kéo nhà vua đến với phi tần cỏ cũng đã mọc quanh co;

- Nghĩa cả hai câu: 

+ Người cung nữ đã một thời được sủng ái, được nhà vui năng tới lui sủng hạnh nhưng đã rất lâu rồi nhà vua không còn ghé tới, không còn đoái thương, nàng cung nữ đã bị thất sủng 

+ Hai câu thơ bộc lộ nỗi xót xa, bẽ bàng, tủi hổ của người cung nữ khi chỉ biết sống trong cô đơn mỏi mỏi, đợi mong vô vọng. 

+ Qua đó thể hiện tấm lòng đồng cảm, xót thương của nhà văn trước số phận đáng thương của những người cung nữ bị thất sủng.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về các biện pháp tu từ

Lời giải chi tiết

- Biện pháp so sánh: phòng tiêu lạnh ngắt như đồng

- Tác dụng:

+ Cách ví von, so sánh giúp cho câu thơ trở nên giàu hình ảnh, tăng sức gợi cảm và sinh động. 

+ Gợi hình dung căn phòng của người cung nữ trở nên vô cùng lạnh lẽo à từ đó làm nổi bật tâm trạng cô đơn, sầu tủi khi bị thất sủng, bị nhà vua quên lãng.

+ Tác giả bộc lộ niềm cảm thông, thương cảm với số phận bất hạnh của người cung nữ

Phương pháp giải

Dựa vào đặc trưng thể loại để xác định các bài thơ khác có cùng thể loại

Lời giải chi tiết

Nỗi niềm chinh phụ (Chinh phụ ngâm – Đặng Trần Côn)

Tiếng đàn mưa (Bích Khê)