Ở GIỮA CÂY VÀ NỀN TRỜI

(Thi Hoàng)

Dường như là chưa có buổi chiều nào

Xanh như buổi chiều nay, xanh ngút mắt

Cây cứ đứng với nền trời khao khát

Nâng chiếc mầm trên tận đỉnh cây cao.

 

Sau chiều nay ta phải tốt lên nhiều

Thiên nhiên ở với mình cao cả quá

Tiếng lá động ân cần như tiếng mẹ

Và vòm trời mong ngóng lại như cha

 

Đừng phút giây quên đối mặt quân thù

Đừng hờ hững với đời như bọt bể

Sắc diệp lục um tùm đang nói thế

Sắc trời xanh day dứt chẳng vô tình

 

 

Trời thì xanh như rút ruột mà xanh

Cây thì biếc như vặn mình mà biếc

Mặt trời toả như trái tim nồng nhiệt

Trong cái chiều nhân nghĩa đến sâu xa.

 

Một tên người ai gọi cứ ngân nga…

(In trong Những mảnh ghép của huyền thoại, NXB Văn học 2023, tr.245)

Xác định thể thơ của bài thơ trên.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về từ láy

Lời giải chi tiết

Các từ láy trong khổ thơ thứ ba là: hờ hững, um tùm, day dứt

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về biện pháp so sánh

Lời giải chi tiết

- BPTT: so sánh

- Việc sử dụng hình ảnh so sánh như “tiếng mẹ” ân cần và “cha” mong ngóng không chỉ tạo nên sự gắn bó mật thiết giữa thiên nhiên và con người, mà còn làm nổi bật nét đẹp ấm áp, trìu mến của tự nhiên. Thiên nhiên hiện lên như cha mẹ hiền luôn yêu thương, chở che con người. Hình ảnh cha mẹ cũng khơi dậy những rung cảm sâu xa, thiêng liêng về tình thân, từ đó nhắn gửi con người hãy sống chan hòa, biết ơn và nâng niu thiên nhiên như máu mủ của mình.

Phương pháp giải

Dựa vào ngữ cảnh để xác định

Lời giải chi tiết

Những từ “rút ruột” và “vặn mình” diễn tả một cách mạnh mẽ, đau đớn và dữ dội quá trình thiên nhiên tạo nên vẻ đẹp.

- “Rút ruột mà xanh” gợi cảm giác trời xanh đến mức như dồn hết nội lực, xanh đến kiệt cùng.

- “Vặn mình mà biếc” cho thấy cây biếc lên trong sự quằn quại, căng thẳng, như phải gồng mình để vươn lên.

→ Hai từ này không chỉ miêu tả vẻ đẹp mãnh liệt của thiên nhiên mà còn phản chiếu tâm trạng dồn nén, xúc cảm mãnh liệt của con người trước cảnh vật đầy ý nghĩa.

Phương pháp giải

Liên hệ thực tế

Lời giải chi tiết

Từ đoạn trích, em nhận thấy thiên nhiên rất đẹp đẽ, thiêng liêng và gắn bó với con người. Để bảo vệ thiên nhiên, chúng ta cần nâng cao ý thức giữ gìn môi trường sống: không xả rác bừa bãi, trồng thêm cây xanh, sử dụng tiết kiệm tài nguyên và hạn chế các hành vi gây ô nhiễm. Bên cạnh đó, cần tuyên truyền, giáo dục cộng đồng cùng chung tay bảo vệ môi trường. Giữ gìn thiên nhiên cũng chính là giữ gìn sự sống và tương lai của chính mình.