NHỚ NGOẠI

Con về quê cũ trời thưa vắng

Ngõ cúc buồn tênh dậu cúc già

Bên thềm trầu úa không người hái

Cau đã mấy mùa quên trổ hoa.

 

Nhớ xưa bóng ngoại nghiêng chiều nắng

Tóc trắng cùng mây trắng dưới trời

Xòe tay ngoại đếm từng thu cuối

Con nào hay biết mỗi thu vơi.

 

Con đi mỗi bước xa, xa mãi

Dáng ngoại bên hiên. Nắng tắt dần

Lá nghiêng về cội con tìm ngoại 

Tê tái chiều buông tím góc sân.

 (Nhớ ngoại, Bảo Ngọc, Giữ lửa, NXB Hội nhà văn 2015, trang 62)

Bài thơ trên thuộc thể thơ nào?

Phương pháp giải

Đọc kĩ đoạn thơ và xác định các từ ngữ, chi tiết miêu tả hình ảnh bà ngoại

Lời giải chi tiết

Hình ảnh ngoại hiện lên qua những chi tiết: Bóng ngoại nghiêng chiều nắng, tóc trắng, xòe tay…

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về biện pháp nhân hoá

Lời giải chi tiết

- Biện pháp tu từ: Nhân hóa: Ngõ cúc- buồn tênh; dậu cúc- già; cau- quên trổ hoa

- Tác dụng: 

+Biện pháp nghệ thuật trên khắc họa nỗi buồn nhớ khôn nguôi về ngoại khi trở về ngôi nhà xưa nhưng ngoại không còn nữa. Nỗi buồn ấy như lan truyền, bao trùm lên cảnh vật.

+ Làm cho hình ảnh thơ trở nên gần gũi, sinh động.

+ Tình yêu, nỗi nhớ bà sâu sắc của thi sĩ.

Phương pháp giải

Từ nội dung rút ra chủ đề

Lời giải chi tiết

- Chủ đề: Bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương da diết và lòng biết ơn sâu nặng của người cháu dành cho người bà (ngoại), cùng với sự nuối tiếc vì những tháng năm không thể ở bên chăm sóc bà.

- Căn cứ xác định:

+ Các hình ảnh về không gian vườn cũ, dậu cúc, hàng cau, thềm trầu đều gắn với kỷ niệm về ngoại.

+ Những câu thơ nói về sự thay đổi, hoang vắng nơi xưa phản ánh sự mất mát, vắng bóng người thân.

Phương pháp giải

Từ nội dung, liên hệ bản thân

Lời giải chi tiết

Bài thơ đánh thức trong em tình cảm: Tình yêu, lòng biết ơn, trân trọng bà…