Nghệ thuật quân sự thời phong kiến Việt Nam đã được kế thừa và vận dụng như thế nào trong kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954) và đế quốc Mỹ (1954- 1975)? Từ đó, hãy phân tích vai trò của khối đại đoàn kết dân tộc trong tiến trình giành thắng lợi của hai cuộc kháng chiến trên. Liên hệ với yêu cầu phát huy tinh thần đại đoàn kết trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

a) Trình bày ý nghĩa...

- Bối cảnh lịch sử: Trước năm 1986, Việt Nam rơi vào khủng hoảng trầm trọng => Đại hội VI (1986) khởi xướng đường lối đổi mới toàn diện, trước hết là về tư duy kinh tế.

- Đổi mới tư duy kinh tế tạo bước đột phá đầu tiên: xóa bỏ cơ chế bao cấp; chuyển sang cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước; xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần...

- Bảo đảm hiệu quả: đổi mới kinh tế không thể tách rời đổi mới hệ thống chính trị, pháp luật, phương thức lãnh đạo; bảo đảm sự ổn định chính trị để phát triển kinh tế.

- Phát huy dân chủ, khơi dậy nguồn lực xã hội: dân chủ hóa đời sống xã hội giúp người dân tham gia xây dựng, kiểm tra, giám sát chính quyền; mở rộng quyền làm chủ của nhân dân, tạo động lực phát triển toàn diện.

- Là điều kiện để phát triển bền vững: giúp Việt Nam hội nhập quốc tế thành công, thu hút đầu tư, nâng cao đời sống nhân dân; giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới.

=> Khẳng định ý nghĩa chiến lược: gắn kết đổi mới tư duy kinh tế với đổi mới chính trị là con đường đúng đắn, tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài, ổn định, bền vững của đất nước.

b) Vai trò của tư tưởng “lấy dân làm gốc"...

- Giải thích tư tưởng “lấy dân làm gốc": coi nhân dân là chủ thể trung tâm, là nền tảng của sự nghiệp cách mạng, bắt nguồn từ truyền thống dân tộc, được Đảng Cộng sản Việt Nam kế thừa và phát triển.

- Đảm bảo tính dân chủ, minh bạch: xây dựng nhà nước phải thực sự là “của dân, do dân, vì dân”, tạo điều kiện để nhân dân tham gia vào quá trình xây dựng, thực thi pháp luật và giám sát hoạt động của nhà nước.

- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước: bằng phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, mọi chính sách sẽ phù hợp với thực tế và lòng dân, từ đó hoạt động này sẽ đạt kết quả cao.

- Củng cổ niềm tin và huy động nguồn lực xã hội: khi được tôn trọng, lắng nghe và giám sát, lòng tin của dân vào chế độ sẽ được củng cố, tạo nên sự đồng thuận, đoàn kết trong xã hội.

- Là nền tảng vững chắc để xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN thực sự vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

=> Tư tưởng “lấy dân làm gốc” là một nguyên tắc chỉ đạo trong xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, mang giá trị cốt lõi, đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước và hạnh phúc của nhân dân.

a) Câu nói trên của ai và được ra đời trong hoàn cảnh nào? Nó thể hiện ý nghĩa tư tưởng và giá trị biểu tượng gì trong cuộc kháng chiến?

- Câu nói trên của Trần Bình Trọng.

- Bối cảnh: Năm 1285, nhà Trần tiến hành cuộc kháng chiến chống Nguyên - Mông lần thứ hai. Trần Bình Trọng tham gia đánh giặc và bị bắt, khi bị dụ hàng, ông đã khẳng khái đáp lại: “Ta thà làm ma nước Nam, chứ không thèm làm vương đất Bắc!". Sau đó, ông bị giặc xử tử.

* Ý nghĩa tư tưởng:

- Tinh thần bất khuất trước kẻ thù: dù bị bắt, đe dọa hay dụ dỗ nhưng vẫn không khuất phục, giữ trọn khí tiết của người Việt.

- Khăng định lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc: đặt danh dự dân tộc lên trên mạng sống cá nhân, thể hiện tinh thần “thà chết vinh hơn sống nhục".

* Giá trị biểu tượng:

- “Tổ quốc trên hết, dân tộc trên hết": khắc họa rõ tinh thần “Nam quốc sơn hà”; thà chết trên quê hương còn hơn làm tay sai cho giặc ngoại bang; truyền cảm hứng yêu nước, ý chí chiến đấu cho quân dân Đại Việt.

b) Rút ra bài học:

- Về tinh thần dân tộc: cần khơi dậy lòng yêu nước, trung thành tuyệt đối với tổ quốc; phát huy tinh thần tự lực, tự cường trong xây dựng và bảo vệ đất nước.

- Về chủ quyền quốc gia: xác định tư tưởng độc lập là cao quý, thiêng liêng nhất; sẵn sàng làm tất cả để bảo vệ chủ quyền, không chấp nhận bị đồng hóa hay phụ thuộc.

- Về danh dự quốc gia: đề cao danh dự - không chỉ là của cá nhân mà còn là danh dự của dân tộc; phẩm chất “sống làm người Việt, chết làm hồn thiêng sông núi” là tấm gương sáng ngời cần học tập.

* Liên hệ thực tiễn - bảo vệ chủ quyền, biển đảo hôm nay: Nếu học sinh trình bày được những nội dung dưới đay thì cong điem thưởng 0,25/ý nhưng không vượt quá tổng điểm của câu 1b.

- Giữ vững lập trường “không nhân nhượng chủ quyền” trước mọi hành động xâm phạm; Đấu tranh, phản bác luận điệu sai trái, bảo vệ sự thật lịch sử; Khẳng định chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa là một phần máu thịt của Tổ quốc.