I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

HỘI TÂY

Kìa hội thăng bình⁽¹⁾ tiếng pháo reo

Bao nhiêu cờ kéo với đèn treo.

Bà quan tênh nghếch xem bơi trải,

Thằng bé lom khom nghé hát chèo.

Cậy sức cây đu nhiều chị nhún,

Tham tiền cột mỡ lắm anh leo.

Khen ai khéo vẽ trò vui thế,

Vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu!

(Hội Tây, Nguyễn Khuyến, www. Thivien)

Chú thích:

(1) Hội mừng được thái bình, vui vẻ, ở đây ý nói hội mừng cách mạng tư sản Pháp thành công 14-7-1789. Hồi Pháp thống trị, hằng năm cứ ngày này lại tổ chức hội hè khắp các tỉnh lị, nhất là Hà Nội. Chúng thường bày các trò chơi đê tiện như liếm chảo, chọc thùng, leo cột mỡ.. để làm trò mua vui. Có ý kiến lại cho rằng Thăng Bình ở đây là địa danh thuộc tỉnh Quảng Nam, nay là huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Nguyễn Khuyến làm bài thơ này trong thời gian làm Bố chánh Quảng Nam.

(0,5 điểm) Bài thơ Hội Tây được viết theo thể thơ nào?

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích bài thơ Hội Tây.

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Khuyến: nhà thơ hiện thực trào phúng cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.

- Giới thiệu bài thơ Hội Tây: phê phán những trò hội hè đê tiện, thói mê Tây, chạy theo hình thức, tiền bạc, đồng thời thể hiện tinh thần yêu nước, tự trọng.

* Thân bài:

- Hoàn cảnh sáng tác:

+ Nguyễn Khuyến làm Bố chánh Quảng Nam.

+ Bài thơ ra đời khi chứng kiến những hội hè đua đòi theo Tây, nhố nhăng, đê tiện ở địa phương.

+ Mục đích: phê phán thói hư tật xấu, cảnh báo sự mê muội, mất bản sắc văn hóa.

- Phân tích nội dung:

+ Miêu tả hội hè: Không khí rộn ràng: pháo nổ, cờ kéo, đèn treo. Trò chơi nhố nhăng, đê tiện: liếm chảo, chọc thùng, leo cột mỡ.

+ Phê phán thói đời: Quan lại, trẻ con tham gia nhưng chỉ chạy theo hình thức, tiền bạc. Câu kết: “Vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu” → châm biếm, lên án thói hèn, mê Tây.

- Phân tích nghệ thuật:

+ Giọng điệu: trào phúng, châm biếm, hóm hỉnh nhưng sâu sắc.

+ Hình ảnh cụ thể, đời thường, sinh động: quan lại, trẻ con, trò hội, cột mỡ, liếm chảo.

+ Ngôn ngữ dân dã, gần gũi, dễ gây ấn tượng với người đọc.

+ Biện pháp tu từ: đối lập giữa “vui” và “nhục”, làm nổi bật sự lố bịch của hội.

- Thái độ của tác giả:

+ Châm biếm, trào phúng nhưng thâm thúy.

+ Khinh bỉ thói hư, tật xấu, mê Tây, tôn tiền.

+ Thể hiện tinh thần yêu nước, tự trọng, cảnh báo thế hệ trẻ giữ gìn bản sắc dân tộc.

* Kết bài:

+ Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

+ Liên hệ: bài thơ nhắc nhở con người, đặc biệt là thế hệ trẻ, biết sống chân thực, yêu nước, giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

“Ai” trong câu thơ Khen ai khéo vẽ trò vui thế chỉ thực dân Pháp và chính quyền tay sai.