Như vậy, với rất nhiều hình thức văn bản từ kể vè đến miêu tả, từ vài câu khuyên răn đến những lời đối đáp, đồng dao đã dạy trẻ nói năng qua các mẫu câu sinh động. Cách dạy này rất phù hợp với phát triển năng lực ngôn ngữ – cũng như dạy các kỹ năng lao động khác – rất tự nhiên, hợp với tâm lý lứa tuổi. Trong thực tế, hoạt động nói năng của người bình thường cũng như các nghệ nhân diễn xướng với năng lực sử dụng ngôn ngữ bậc cao, cách dạy, cách học qua thực hành ấy đã chứng tỏ có hiệu quả. Các mẫu mực, các vẻ đẹp ngôn ngữ cả về âm thanh, nhịp điệu lẫn khuôn hình thể loại nhập vào trẻ rất tự nhiên, rất ngọt ngào. Đó là con đường cần tham khảo để tránh sự lý tính hóa theo hướng trang bị kiến thức ngôn ngữ học quá khó, quá sớm. Đồng dao với những bài vè, bài ru em, bài hát vui chơi cũng đem lại cho trẻ vốn hiểu biết nhiều mặt về thiên nhiên, xã hội, con người. Rất có thể các trí thức bình dân cũng ý thức được việc cung cấp vốn sống, vốn hiểu biết qua những bài hát trẻ con này. Cái cách làm mà sau này ta gọi là “lồng ghép” kiến thức sử địa vào bài tập đọc cho trẻ tiểu học có thể thấy rõ ở nhiều bài đồng dao.

(Lê Xuân Mậu, Đồng dao dạy trẻ những gì?, In trong Văn học dân gian – Cái hay, vẻ đẹp, NXB Lao động, Hà Nội, 2012)

Mục đích chính của đoạn trích trên là gì?

Đáp án đúng là B

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn trích.

Dạng bài đọc hiểu văn bản văn học - Câu hỏi kết hợp

Lời giải

Trong câu văn đầu, đoạn trích đã khẳng định: Như vậy, với rất nhiều hình thức văn bản từ kể vè đến miêu tả, từ vài câu khuyên răn đến những lời đối đáp, đồng dao đã dạy trẻ nói năng qua các mẫu câu sinh động.

=> Đồng dao có nhiều hình thức như kể vè, miêu tả, khuyên răn, đối đáp, và các bài hát vui chơi. Những hình thức này giúp trẻ tiếp cận với nhiều kiểu mẫu câu và cách sử dụng ngôn ngữ khác nhau và từ đó giúp trẻ nói tốt hơn nhờ những mẫu câu sinh động và hình thức phong phú này.

Đáp án đúng là A

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn trích.

Nội dung/ Thông điệp

Lời giải

- Văn bản có đề cập: Cách dạy này rất phù hợp với phát triển năng lực ngôn ngữ – cũng như dạy các kỹ năng lao động khác – rất tự nhiên, hợp với tâm lý lứa tuổi.

=> Cách dạy ngôn ngữ qua đồng dao được coi là hiệu quả vì phương pháp giảng dạy này phù hợp với tâm lý của từng lứa tuổi, mang tính tự nhiên.

- Đáp án C không hoàn toàn đúng vì mặc dù đoạn văn có đề cập đến việc đồng dao giúp trẻ tiếp thu ngôn ngữ một cách tự nhiên và dễ hiểu, nhưng phần quan trọng trong lý do hiệu quả của phương pháp dạy ngôn ngữ qua đồng dao là vì nó phù hợp với tâm lý và lứa tuổi của trẻ, mang tính tự nhiên. Trong khi đó, câu C lại nhấn mạnh vào yếu tố giáo dục nhiều mặt trong đời sống, điều này không phải là trọng tâm chính mà đoạn văn nhấn mạnh.

Đáp án đúng là D

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn trích. 

Dạng bài đọc hiểu văn bản văn học - Câu hỏi kết hợp

Lời giải

- Đoạn trích có trình bày: “Trong thực tế, hoạt động nói năng của người bình thường cũng như các nghệ nhân diễn xướng với năng lực sử dụng ngôn ngữ bậc cao, cách dạy, cách học qua thực hành ấy đã chứng tỏ có hiệu quả.”

=> Tác giả ủng hộ việc phát triển ngôn ngữ ở trẻ theo cách thực hành và khẳng định “Đó là con đường cần tham khảo để tránh sự lý tính hóa theo hướng trang bị kiến thức ngôn ngữ học quá khó, quá sớm” nghĩa là tác giả không ủng hộ việc giáo dục ngôn ngữ ở trẻ bằng cách trang bị kiến thức ngôn ngữ học.

- Các đáp án A, B, C sai vì đây là các cách dạy trẻ theo hướng trang bị kiến thức ngôn ngữ học mà tác giả đã phản bác trong bài đọc.

Đáp án đúng là C

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung đoạn trích.

Dạng bài đọc hiểu văn bản văn học - Câu hỏi kết hợp

Lời giải

- Phân tích, suy luận:

+ Đáp án A không được lựa chọn vì đây là nội dung được suy ra từ đoạn trích: đoạn trích trình bày sự phù hợp của đồng dao trong giáo dục trẻ vì nó rất dễ hiểu và “Rất có thể các trí thức bình dân cũng ý thức được việc cung cấp vốn sống, vốn hiểu biết qua những bài hát trẻ con này” -> Đồng dao là những khúc hát dân gian quen thuộc và dễ áp dụng.

+ Đáp án B không được lựa chọn vì đây là nội dung được suy ra từ đoạn trích: “Cái cách làm mà sau này ta gọi là “lồng ghép” kiến thức sử địa vào bài tập đọc cho trẻ tiểu học có thể thấy rõ ở nhiều bào đồng dao.” -> Đồng dao không chỉ củng cố kiến thức ngôn ngữ mà còn cho trẻ sự hiểu biết về các kiến thức sử địa.

+ Đáp án C được lựa chọn vì đây là nội dung không thể suy ra từ đoạn trích: “Đó là con đường cần tham khảo để tránh sự lý tính hóa theo hướng trang bị kiến thức ngôn ngữ học quá khó, quá sớm” -> Có nghĩa là, để tránh sự lý tính hóa, hàn lâm trong giáo dục ngôn ngữ ở trẻ, cần tham khảo giáo dục qua các bài đồng dao.

+ Đáp án D không được lựa chọn vì đây là nội dung được suy ra từ đoạn trích: “từ vài câu khuyên răn đến những lời đối đáp, đồng dao đã dạy trẻ nói năng qua các mẫu câu sinh động” và “Đồng dao với những bài vè, bài ru em, bài hát vui chơi cũng đem lại cho trẻ vốn hiểu biết nhiều mặt về thiên nhiên, xã hội, con người”.