Cho văn bản sau:

1. Nỗ lực và ranh giới thực - ảo?

Nỗ lực được định nghĩa là cố gắng hết sức, tức là việc bạn cố gắng, kiên trì và chăm chỉ rất nhiều lần so với những gì bạn có để theo đuổi những mục tiêu, đam mê của bản thân. Còn nỗ lực ảo chính là khi bạn biết rằng mình cần phải nỗ lực và cảm giác bản thân đã nỗ lực, chăm chỉ, nhưng sự thật thì nó cũng chỉ là cảm giác của bạn. Chẳng hạn như việc các bạn đặt ra cho mình rất nhiều mục tiêu, công việc cần phải làm cho bản thân như là đọc sách hay học tiếng anh, nhưng thay vì cố gắng kiên trì để làm tốt thì bạn lại sao nhãng vào các hoạt động khác. Đôi khi là bạn có làm, có thực hiện nhưng lại không tới nơi tới chốn.

Nguồn: Dân Trí

2. Những dấu hiệu cho thấy bạn đang nỗ lực ảo

Bạn Thu Thảo, sinh viên năm ba, ngành Tài Chính UEH chia sẻ: “Mình từng gặp phải tình trạng nỗ lực ảo. Đặc biệt là khi mình đang trong quá trình thực hiện mục tiêu xa như giao tiếp tiếng Anh tốt. Mình chỉ xem một vài video hay luyện tập một chút nhưng tự nghĩ rằng bản thân đang nỗ lực rất nhiều.”

Cái gì cũng muốn, nhưng lại không biết muốn gì

Tiếp nhận mọi thứ không chủ đích nghĩa là thấy cái gì hay ho cũng đều muốn thử, chẳng hạn như thấy một quyển sách hay cũng muốn mua về đọc, thấy một công thức nấu ăn ngon cũng lưu lại định làm, tải tài liệu về đầy máy, nhưng không bao giờ mở ra... Bạn nghĩ mình đã nâng cao được sự hiểu biết của mình nhưng thực tế thì không như vậy. Bạn cứ mơ hồ trong sự hứng thú, tò mò của vô vàn thứ hay ho trên đời, muốn nỗ lực để được như thế, nhưng khi đào sâu vào vấn đề, làm thế nào để đạt được những điều đó, kế hoạch cụ thể ra sao... thì bạn vẫn chưa có sự hình dung rõ ràng về nó.

Thậm chí khi biết cần phải làm gì và đặt ra mục tiêu nhưng vẫn không hoàn thành được

Có những bạn khi bắt tay vào làm việc gì đó đều đặt mục tiêu và ghi ra những điều cần làm rất nhiều, đầy đủ. Nhưng khi thực hiện lại làm rất hời hợt, được một thời gian ngắn sẽ lấy muôn vàn lý do để lảng tránh và trì hoãn việc thực hiện. Kết quả tương tự như khi tiếp nhận không có chủ đích, vì không thực hiện tới nơi tới chốn nên cũng chẳng đạt được gì hơn.

(Theo ueh.edu.vn, Nỗ lực ảo: Khi sự cố gắng chỉ là cảm giác)

Em hãy chỉ ra sự khác biệt giữa “nỗ lực thực” và “nỗ lực ảo” theo đoạn văn bản trên. Giải thích tại sao nhiều người rơi vào tình trạng nỗ lực ảo mà không nhận ra.

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

Xác định được yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận xã hội

b. Xác định được đúng vấn đề cần nghị luận:

bày tỏ quan điểm về chủ đề: “Không nỗ lực đừng tham vọng”.

c. Đề xuất được hệ thống ý để làm rõ vấn đề nghị luận:

- Xác định được các ý chính của bài viết

- Sắp xếp được các ý theo bố cục hợp lí ba phần của bài văn nghị luận:

- Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát cảm xúc, quan điểm cá nhân về vấn đề.

- Triển khai vấn đề nghị luận:

- Giải thích vấn đề nghị luận

- Thể hiện quan điểm của người viết

- Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có được cái nhìn toàn
diện hơn về vấn đề

- Khẳng định lại quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân.
Có thể theo một số gợi ý sau:

1. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề: Nỗ lực và tham vọng là hai yếu tố quan trọng trong việc đạt được
mục tiêu sống.

• Khẳng định quan điểm: Tham vọng mà không có nỗ lực chỉ là một ước mơ không có
cơ sở, không thể thành hiện thực. Nếu không chịu khó làm việc và rèn luyện, tham vọng
chỉ là những ảo tưởng.

2. Thân bài

• Tham vọng là gì?

o Định nghĩa tham vọng: Tham vọng là khát khao đạt được những điều lớn lao, như
muốn học giỏi, muốn trở thành bác sĩ, kỹ sư, hay nghệ sĩ nổi tiếng.

o Tham vọng là động lực thúc đẩy con người phấn đấu, nhưng nếu chỉ có tham vọng mà
không có hành động cụ thể thì sẽ chỉ là mơ mộng.

• Nỗ lực là gì?

o Định nghĩa nỗ lực: Nỗ lực là sự cố gắng hết mình, kiên trì dù gặp khó khăn. Nó không
chỉ là làm việc chăm chỉ mà còn là việc chúng ta không ngừng cải thiện bản thân.
o Ví dụ: Một học sinh muốn học giỏi nhưng không học bài, không chịu tìm tòi kiến thức
mới thì sẽ không bao giờ đạt được mục tiêu.

• Tại sao “không nỗ lực đừng tham vọng”?

o Nếu không nỗ lực, bạn sẽ dễ dàng từ bỏ ước mơ khi gặp khó khăn. Chỉ có sự kiên trì
mới giúp bạn vượt qua được thử thách.

o Tham vọng mà không có nỗ lực giống như xây dựng lâu đài trên cát, dễ dàng sụp đổ.

o Ví dụ: Một bạn muốn đạt điểm cao trong kỳ thi nhưng lại dành quá nhiều thời gian
vào trò chơi điện tử mà không học bài, cuối cùng không đạt kết quả như mong muốn.

• Hậu quả của việc thiếu nỗ lực khi có tham vọng

o Dễ thất bại, dễ từ bỏ, không tiến bộ. Điều này khiến bản thân cảm thấy thất vọng và
mất niềm tin vào khả năng của mình.

o Nếu chỉ ước mơ mà không hành động, bạn sẽ không thể đạt được những điều lớn lao
trong cuộc sống. Mơ mộng mà không nỗ lực chỉ là một con đường dẫn đến thất bại.

• Liên hệ thực tế: Những tấm gương về nỗ lực và tham vọng

o Những người thành công như Steve Jobs, Thomas Edison đều là những tấm gương điển
hình về việc “nỗ lực hết mình, không từ bỏ”. Họ đã phải trải qua vô vàn thất bại, nhưng
chính nỗ lực không ngừng đã giúp họ có được thành công rực rỡ.

o Ở Việt Nam, rất nhiều bạn trẻ đã thành công trong học tập, trong nghề nghiệp nhờ sự
kiên trì và nỗ lực vượt qua khó khăn.

3. Kết bài

• Khẳng định lại quan điểm: Tham vọng cần phải được xây dựng trên nền tảng của sự
nỗ lực thực sự.

• Khuyến khích bạn trẻ không chỉ có ước mơ lớn mà phải hành động, kiên trì và nỗ lực
không ngừng để biến ước mơ thành hiện thực. Chỉ khi đó, tham vọng mới có thể trở
thành động lực thực sự trong cuộc sống.

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn
đề nghị luận.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp
chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn
mực đạo đức và pháp luật.

e. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

f. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ

Bài văn mẫu

Nỗ lực và tham vọng, hai yếu tố tưởng chừng đơn giản nhưng lại đóng vai trò quan
trọng trong cuộc sống của mỗi người. Tham vọng là động lực thúc đẩy chúng ta vươn
lên, còn nỗ lực là hành động cụ thể để biến những ước mơ thành hiện thực. Chúng ta cần
hiểu rằng ước mơ, tham vọng chỉ là những hạt giống, và sự nỗ lực chính là dòng nước
tưới mát để hạt giống ấy đâm chồi nảy lộc. Thành công không tự nhiên mà có, mà là kết
quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ.

Đây là thực trạng về thái độ sống của một bộ phận giới trẻ hiện nay: đặt mục tiêu
quá cao, tham vọng quá lớn nhưng lại thiếu kiên trì, không hành động. Họ dễ dàng nản
lòng trước khó khăn, bỏ cuộc giữa chừng và không đạt được kết quả như mong đợi.

Vậy “tham vọng” là gì? Tham vọng là khát khao đạt được những mục tiêu lớn lao,
cao cả trong cuộc sống. Như muốn trở thành một nhà khoa học tài ba, một nghệ sĩ nổi
tiếng hay chỉ là muốn có học lực giỏi, có một cuộc sống hạnh phúc. Tham vọng là điều
cần thiết, nó tạo nên động lực để chúng ta phấn đấu không ngừng. Nhưng nếu chỉ dừng
lại ở việc mơ ước mà không có hành động cụ thể thì tham vọng ấy sẽ trở nên vô nghĩa,
sẽ chỉ là những mơ mộng hão huyền.

“Nỗ lực” là sự cố gắng hết mình, kiên trì và bền bỉ để đạt được một mục tiêu nào
đó. Đó là việc chúng ta bỏ ra công sức, thời gian và tâm trí để vượt qua những khó khăn,
thử thách trên con đường chinh phục ước mơ. Nỗ lực không chỉ là làm việc chăm chỉ mà
còn là việc chúng ta không ngừng học hỏi, trau dồi bản thân. Một học sinh muốn đạt
điểm cao trong kỳ thi nhưng lại dành quá nhiều thời gian cho các hoạt động giải trí thì
chắc chắn sẽ không đạt được kết quả như mong đợi. Tại sao nếu không nỗ lực thì đừng
nên tham vọng? Bởi, tham vọng mà không có nỗ lực giống như việc xây một lâu đài trên
cát, rất dễ sụp đổ. Khi gặp phải khó khăn, những người chỉ có ước mong, có tham vọng
sẽ dễ dàng bỏ cuộc. Trong khi đó, những người biết nỗ lực sẽ tìm mọi cách để vượt qua
thử thách và tiến về phía trước. Tham vọng mà không có nỗ lực chỉ là một ước mơ, một
mong muốn không có cơ sở, không thể thành hiện thực. Nếu không chịu khó làm việc
và rèn luyện, tham vọng chỉ là những ảo tưởng xa vời. Dù xã hội có phát triển đến đâu,
cơ hội có nhiều đến đâu thì thành công vẫn luôn thuộc về những người biết nỗ lực.

Không phải cứ có ý tưởng hay là sẽ thành công. Tham vọng lớn là điều đáng khích
lệ, nhưng đi cùng nó phải là sự chuẩn bị kỹ lưỡng, kế hoạch hành động cụ thể và sự quyết
tâm, cố gắng đến cùng. Rất nhiều người, đặc biệt là một số bạn trẻ, họ có những sáng
kiến, họ có những suy nghĩ lớn lao, tốt đẹp nhưng lại vẫn ngồi không lướt mạng xã hội,
không chịu hành động, không chịu thực hiện. Đối với sự quyết tâm, nỗ lực, tỷ phú doanh
nhân Elon Musk có nói: “Bạn cần thực sự quyết tâm để biến mục tiêu thành hiện thực.
Nếu không bạn chỉ khiến bản thân mất giá trị mà thôi”. Chính sự cố gắng, kiên trì không
mệt mỏi mới tạo nên giá trị đích thực cho cho chính chúng ta và cho xã hội. Qua những
thử thách, những khó khăn, chúng ta sẽ trở nên mạnh mẽ hơn, bản lĩnh hơn. Không gì
là không thể nếu như chúng ta có sự nỗ lực, kiên cường. Càng nỗ lực thì sẽ càng may
mắn. Thế giới đã ghi nhận biết bao tấm gương về những người thành công nhờ sự nỗ
lực không ngừng nghỉ. Thomas Edison, Albert Einstein, Beethoven... đều là những ví dụ
điển hình. Họ đã phải trải qua rất nhiều khó khăn, sự khổ luyện, thất bại mới đạt được
những thành tựu vĩ đại. Ở Việt Nam, chúng ta cũng có rất nhiều những con người truyền
cảm hứng, động lực về sự cố gắng hết mình để thành công như “kình ngư” Nguyễn Thị
Ánh Viên, “nữ chiến binh xương thủy tinh” Nguyễn Phương Anh, Trần Quốc Hoàn –
thầy giáo dạy học ngồi xe lăn... đã làm rạng danh đất nước. Bởi vậy, nếu tham vọng lớn
mà lại thiếu đi yếu tố phấn đấu, sự quyết tâm nó sẽ dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của chúng ta. Nó không chỉ khiến con người thất bại
mà còn làm giảm sút niềm tin vào bản thân. Khi liên tục thất bại, chúng ta sẽ cảm thấy
chán nản, mất động lực và từ bỏ những ước mơ của mình. Không đạt được kết quả như
mong muốn, chắc chắn ai cũng sẽ cảm thấy áp lực, nặng nề. Áp lực này có thể dẫn đến
căng thẳng, lo âu, thậm chí là trầm cảm. Thay vì tập trung vào việc thực hiện những mục
tiêu nhỏ hơn, khả thi hơn, chúng ta lại dành quá nhiều thời gian để mơ mộng về những
điều lớn lao, khiến chúng ta bỏ lỡ nhiều cơ hội tốt để phát triển bản thân.

Làm thế nào để chúng ta có thể cân bằng giữa tham vọng và nỗ lực? Nỗ lực và tham
vọng có mối quan hệ mật thiết với nhau. Tham vọng là động lực để chúng ta nỗ lực, còn
nỗ lực là phương tiện để biến tham vọng thành hiện thực. Không có mục tiêu, không có
khát vọng thì chúng ta biết phải nỗ lực vì điều gì? Tham vọng xuất phát từ những điều
tốt đẹp, từ lý tưởng cao cả sẽ là sự khởi đầu của những thành công vĩ đại nhất. Tham
vọng là nguồn năng lượng mạnh mẽ không ngờ khiến con người cố gắng một cách tuyệt
đối, thậm chí là phi thường để đạt được mục đích, khẳng định sự không giới hạn của bản
thân. Điều quan trọng là chúng ta cần đặt ra những mục tiêu rõ ràng, cụ thể và phù hợp
với khả năng của bản thân. Sau đó xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết và kiên
trì thực hiện. Đồng thời, chúng ta cần học cách quản lý thời gian hiệu quả, rèn luyện
tính kỷ luật và không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức và kỹ năng. Trong cuộc sống,
sự lười biếng, không chịu cố gắng là điều rất đáng sợ và nguy hiểm đối với con người.
Đừng sợ những ý tưởng của mình không hoàn hảo, hãy hành động ngay vì những điều
mình muốn và chúng ta đã chiến thắng được một nửa cuộc chiến. Nếu Steve Jobs một
mực đợi ý tưởng chiếc điện thoại Iphone hoàn hảo rồi mới ra mắt thì có lẽ thế giới sẽ
chẳng bao giờ được nhìn thấy Iphone. Khi mới ra mắt, chiếc điện thoại này dĩ nhiên có
những khuyết điểm nhưng không vì thế mà có thể phủ nhận tầm quan trọng của nó khi
tạo nên một thời đại mới trong công nghệ. Sự kết hợp hài hòa giữa hai yếu tố sẽ giúp
chúng ta đạt được những thành công vượt ngoài mong đợi.

Tham vọng là điều cần có để con người và xã hội phát triển nhưng nó phải được
xây dựng trên nền tảng vững chắc là sự nỗ lực bền bỉ không ngừng. Mỗi người chúng ta
cần rèn luyện cho mình ý chí, sự nỗ lực để thực hiện bất kỳ điều gì mình muốn. Các bạn
trẻ không chỉ cần có ước mơ lớn mà còn phải hành động kiên trì, “thắng không kiêu, bại
không nản” để biến ước mơ thành hiện thực. Chỉ khi đó, tham vọng mới có thể trở thành
động lực thực sự trong cuộc sống. Hãy luôn nhớ rằng, thành công không đến từ sự may
mắn mà đến từ sự nỗ lực của chính chúng ta.