Cho đoạn văn bản sau:

Hỏi

Tôi hỏi đất: Đất sống với đất như thế nào? - Chúng tôi tôn cao nhau. Tôi hỏi nước: Nước sống với nước như thế nào? - Chúng tôi làm đầy nhau. Tôi hỏi cỏ: Cỏ sống với cỏ như thế nào? - Chúng tôi đan vào nhau. Làm nên những chân trời. Tôi hỏi người: Người sống với người như thế nào Tôi hỏi người: Người sống với người như thế nào? Tôi hỏi người: Người sống với người như thế nào? (Hữu Thỉnh)

a. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên. (0,5 điểm)

b. Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong văn bản trên. (0,75 điểm)

c. Em hiểu như thế nào về đoạn thơ sau: (0,75 điểm)

“Tôi hỏi cỏ: Cỏ sống với cỏ như thế nào?

- Chúng tôi đan vào nhau. Làm nên những chân trời.”

d. Từ nội dung đoạn ngữ liệu trên, em hãy nêu suy nghĩ của mình về cách con người nên sống với nhau trong xã hội hiện nay. (1,0 điểm)

Các loại tư duy mà tác giả đã chỉ ra (0,25 điểm):

• Tư duy “Mình thắng - Đối phương thua.”

• Tư duy “Mình thua - Đối phương thắng.”

• Tư duy “Mình thua - Đối phương thua.”

• Tư duy “Cùng thắng” (Win-Win).

Hệ quả của tư duy “Mình thắng - Đối phương thua” trong học tập và công việc (0,5 điểm):
• Tư duy này gây ra sự mất cân bằng và thiếu đoàn kết trong tập thể, khi mỗi cá nhân
chỉ tập trung vào lợi ích của riêng mình mà không quan tâm đến lợi ích chung. Điều này
có thể dẫn đến việc cạnh tranh không lành mạnh, gây ra sự đố kị và thiếu tin tưởng giữa
các thành viên trong nhóm. Về lâu dài, sự phát triển của tập thể bị cản trở, vì không có
sự hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau.

Ví dụ thực tế (0,25 điểm): Trong một nhóm học sinh làm dự án chung, nếu một thành
viên chỉ quan tâm đến việc mình đạt điểm cao mà không hỗ trợ các bạn khác, nhóm sẽ
không thể hoàn thành dự án một cách hiệu quả. Thậm chí, kết quả chung của nhóm có
thể kém hơn vì thiếu tinh thần hợp tác.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn.

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn.
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc
xích hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

trình bày cảm nhận của em về thông điệp mà tác giả Hữu Thỉnh đã gửi gắm trong bài
thơ Hỏi.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận.

- Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận.

- Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

Sau đây là một số gợi ý:

1. Mở đoạn: Giới thiệu nội dung và thông điệp chính của bài thơ

• Bài thơ “Hỏi” của Hữu Thỉnh đặt ra những câu hỏi về mối quan hệ giữa các yếu tố tự
nhiên và con người.

• Thông điệp chính của bài thơ là sự nhắc nhở về tinh thần hòa hợp và tương trợ trong
tự nhiên, từ đó liên hệ đến cách con người sống với nhau trong xã hội.

2. Thân đoạn: Phân tích và cảm nhận thông điệp

• Mối quan hệ trong tự nhiên:

○ Đất, nước, cỏ đều có mối quan hệ tương hỗ: đất nâng đỡ, nước làm đầy, cỏ đan xen.
Điều này tượng trưng cho sự tôn trọng, gắn kết, hỗ trợ lẫn nhau trong tự nhiên.

○ Từ đó, con người có thể học hỏi được bài học về sự hòa hợp và tương trợ trong cuộc
sống hàng ngày.

• Câu hỏi lặp lại về mối quan hệ giữa con người:

○ Sự lặp đi lặp lại của câu hỏi “Người sống với người như thế nào?” thể hiện sự trăn trở
của tác giả về mối quan hệ giữa con người với nhau trong xã hội hiện đại.

○ Đây là một lời kêu gọi con người nên sống với nhau bằng tình yêu thương, sự tôn trọng
và đoàn kết, thay vì sự ganh đua hay đối kháng.

• Thông điệp nhân văn:

○ Tác giả gửi gắm thông điệp rằng con người chỉ có thể phát triển và sống hạnh phúc
khi biết nương tựa và giúp đỡ lẫn nhau. Điều này thể hiện qua hình ảnh của tự nhiên:
sự hòa hợp, tương trợ tạo nên sự phát triển bền vững.

3. Kết đoạn: Khẳng định lại thông điệp

• Bài thơ nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tôn trọng và đoàn kết trong quan hệ giữa
con người, từ đó truyền cảm hứng sống tốt đẹp hơn trong cộng đồng.

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn
đề nghị luận:

- Trình bày rõ quan điểm về hệ thống các ý.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp
nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.
e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Đoạn văn mẫu

Bài thơ “Hỏi” của Hữu Thỉnh không chỉ là những câu hỏi đơn thuần mà còn là một
lời mời gọi chúng ta chiêm nghiệm về mối quan hệ giữa con người với tự nhiên và với
nhau và nhắc nhở về tinh thần hòa hợp và tương trợ lẫn nhau. Đất nâng đỡ nhau, nước
làm đầy nhau, cỏ đan xen vào nhau, mỗi yếu tố tự nhiên đều gắn bó, đoàn kết tạo nên hệ sinh thái hài hòa, cân bằng. Từ đó, chúng ta có thể thấy được tầm quan trọng của
sự tương hỗ, của việc san sẻ và giúp đỡ lẫn nhau. Câu hỏi lặp đi lặp lại “Người sống với
người như thế nào?” chính là lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm của mỗi cá nhân trong
việc xây dựng một cộng đồng đoàn kết, tôn trọng. Con người chỉ thực sự hạnh phúc khi
biết sống hòa hợp, tương trợ với nhau. Sự ích kỷ, ganh đua, chia rẽ chỉ làm cho cuộc
sống trở nên nhỏ hẹp và cô đơn. Thay vì đối địch, cạnh tranh, tại sao chúng ta không
cùng nhau hợp tác và phát triển? Chỉ khi chúng ta biết yêu thương, chia sẻ và giúp đỡ
lẫn nhau, cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa và hạnh phúc, cộng đồng mới trở nên vững mạnh
và phát triển. Trong xã hội hiện đại, khi mà mối quan hệ giữa con người ngày càng trở
nên xa cách, phức tạp, thông điệp của bài thơ càng trở nên ý nghĩa. Hòa hợp và tương
trợ mới là nền tảng của cuộc sống. Con người cần phải sống vì nhau, vì cộng đồng. Hãy
cống hiến hết mình cho đất nước, cho xã hội và chúng ta sẽ cùng nhau tạo ra những giá
trị tốt đẹp nhất.