Cho đoạn văn bản sau:

Một buổi chiều nọ, tôi nghe Lee, Bruce và Jim lên kế hoạch cho một chuyến đi chơi.

“Tụi mình đi câu cá đi”, Jim đề nghị.

“Hay là tụi mình cứ đi dạo chơi, rồi tới đâu thì tới?”, Bruce đưa ra một đề xuất khác.

“Tớ thấy hay đó”, Jim hào hứng kêu lên.

“Tớ cũng vậy”, tôi nói xen vào.

“Ai rủ mày đâu, thằng lùn”, Lee nhìn tôi với thái độ cộc cằn. “Đừng gọi tớ như vậy.”

“Biết rồi, đồ bốn mắt!”

Tôi cố gắng nuốt giận để tránh một cuộc ẩu đả. Thế là Bruce đi đầu, Jim và Lee theo sau. Tôi chần chừ một lúc rồi cũng tham gia.

Sau khi băng qua một cánh đồng bạt ngàn những bông hoa dại, chúng tôi đến một
con suối. Vượt qua suối, chúng tôi mau chóng đến một thửa ngô trải dài tít tắp. Chúng tôi
cứ tiến sâu vào bên trong.

Từng phiến lá ngô quất thẳng vào người chúng tôi, còn bông của nó thì rung rung
trên cao, tung xuống đầu chúng tôi một lớp phấn hoa màu trắng. Đi được một quãng thì
chúng tôi dừng lại và ngồi nghỉ.

Bruce là đứa đầu tiên nói, “Cha tớ là nhân viên bán hàng. Hôm đó, khi cha tớ đang
trên đường đi gặp khách hàng thì một chiếc xe tải đã đâm sầm vào xe của cha tớ và ông
ấy chết ngay lập tức. Tớ đang ở trường và người ta gọi tớ về nhà. Lúc ấy tớ đã linh cảm có chuyện không hay, nhưng chưa bao giờ tớ dám nghĩ cha mình ra đi đột ngột như vậy”.

“Còn cha tớ qua đời vì bệnh tim”, Jim nói, “nhưng tớ hầu như không còn nhớ mặt
cha vì khi đó tớ chỉ mới bốn tuổi. Cha tớ là giáo viên”.

Sau một lúc im lặng, Lee cũng lên tiếng, “Còn cha tớ là thợ mộc. Cha thường làm cho tớ xe đồ chơi bằng gỗ. Ông mất vì ung thư xương. Ông ấy cao to như vậy mà lúc chết, trông ông nhỏ xíu”. Mắt Lee bỗng ươn ướt. Nó quay mặt đi và nhìn xa xăm nơi cánh đồng.

Không ai trong chúng tôi nói lời nào suốt một lúc lâu sau đó. Tôi chỉ nghe thấy tiếng lá ngô đung đưa xào xạc và tiếng kêu chiêm chiếp của một con chim non văng vẳng đâu đây.

Bruce phá vỡ sự im lặng bằng cách hỏi tôi, “Sao cậu không kể về cha?”.

Tôi không chắc là mình muốn nói về điều đó. Tôi luôn tự nhủ rằng mình phải mạnh
mẽ, nhưng giờ tôi lại muốn cho phép bản thân được yếu đuối. Cũng như tụi nó, tôi tha thiết muốn bày tỏ nỗi lòng về điều mà dường như tôi không thể giữ trong lòng lâu hơn nữa.

“Cha tớ đã chiến đấu với bệnh tiểu đường trong một thời gian dài”, tôi ngập ngừng
nói. “Căn bệnh này làm cho cha tớ mắc thêm một số bệnh khác và ngày càng yếu đi. Đêm
đó, ông ấy phải nhập viện cấp cứu và không bao giờ trở về nữa.”

Chia sẻ câu chuyện về những người cha làm tâm hồn chúng tôi được nhẹ nhõm. Đến khi cùng nhau bước đi dưới ánh mặt trời, chúng tôi hiểu ra một điều là chúng tôi không nhất thiết phải một mình chịu đựng những mất mát. Lần đầu tiên chúng tôi nhận ra rằng cả bọn có một điểm chung là mồ côi cha và cần san sẻ với nhau nỗi buồn đó. Trên đường trở về nhà, chúng tôi cùng đùa vui vì biết rằng chúng tôi đã trở thành anh em.

(Trích Ngày chúng tôi trở thành anh em)

a. Xác định nhân vật chính trong đoạn trích trên. (0,5 điểm)

b. Hành động “chia sẻ câu chuyện về những người cha” đã có ý nghĩa như thế nào đối
với các nhân vật? (0,75 điểm)

c. Xét theo mục đích nói, câu văn “Trên đường trở về nhà, chúng tôi cùng đùa vui vì biết
rằng chúng tôi đã trở thành anh em.” thuộc kiểu câu nào? Hãy nêu đặc điểm và chức
năng của kiểu câu ấy. (0,75 điểm)

d. Theo em, thông điệp nào về tình bạn được tác giả gửi gắm qua đoạn trích? (1,0 điểm)

Việc chọn bạn có ý nghĩa rất lớn trong cuộc sống của mỗi người. Tác giả cho rằng bạn bè không chỉ là những người cùng chia sẻ niềm vui, mà còn là những người bên cạnh ta trong những lúc khó khăn. Bạn bè tốt giúp ta có thêm động lực, sự hỗ trợ và thấu hiểu. Họ là những người không phán xét, chấp nhận con người thật của ta. Qua đó, ta nhận ra rằng việc chọn bạn có thể tạo nên một mạng lưới hỗ trợ tinh thần vững chắc, giúp ta vượt qua thử thách trong cuộc sống. Bạn bè chính là gia đình thứ hai mà chúng ta tự chọn, nơi ta tìm thấy sự an ủi và yêu thương.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn.

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn.
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc
xích hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

Phân tích cách tác giả khắc họa tâm lí nhân vật “tôi” qua cuộc đối thoại và những trải
nghiệm với nhóm bạn trong truyện “Ngày chúng tôi trở thành anh em”.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận.

- Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận.

- Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

Sau đây là một số gợi ý:

1. Mở đoạn:

• Giới thiệu nhân vật “tôi” và bối cảnh của đoạn trích.

• Đưa ra câu hỏi hoặc ý chính về tâm lý nhân vật “tôi” trong đoạn văn.

2. Thân đoạn

• Cuộc đối thoại giữa nhóm bạn:

○ Tâm lý ban đầu: “Tôi” cảm thấy chần chừ và không dám bày tỏ nỗi lòng về cha mình,
thể hiện sự yếu đuối và nỗi đau bên trong.

○ Hành động nuốt giận: Khi Lee gọi mình là “thằng lùn”, cho thấy “tôi” đang cố gắng
giữ hòa khí trong nhóm, không muốn xung đột.

• Chia sẻ nỗi đau:

○ Khi chia sẻ câu chuyện: “Tôi” đã dám mở lòng, thể hiện sự khao khát được hiểu và
đồng cảm.

○ Tâm lý hòa nhập: Qua việc nghe những câu chuyện của bạn bè, “tôi” cảm thấy nhẹ
nhõm hơn, thể hiện rằng việc chia sẻ nỗi đau giúp tạo ra sự kết nối giữa các nhân vật.
• Kết thúc cuộc trò chuyện:

○ Cảm giác như gia đình: Nhận ra rằng cả nhóm đều là những người mồ côi cha, “tôi” cảm thấy không còn đơn độc nữa, sự kết nối trở nên mạnh mẽ hơn.

3. Kết đoạn:

• Khẳng định lại tâm lý của nhân vật “tôi” đã chuyển biến qua sự tương tác với bạn bè.
• Đưa ra cảm nhận về mối quan hệ bạn bè trong truyện: Bạn bè không chỉ là những
người cùng chơi với nhau, mà còn là những người có thể chia sẻ nỗi đau và trở thành
một phần của gia đình.

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn
đề nghị luận. Trình bày rõ quan điểm về hệ thống các ý.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp
nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Đoạn văn mẫu

Đoạn trích đã kể về chuyến đi chơi của nhân vật “tôi” cùng ba câu bạn Lee, Bruce, Jim và sự thay đổi tâm lý, mối quan hệ giữa bốn người trước, trong và sau chuyến hành trình, đặc biệt là từ góc nhìn của nhân vật “tôi”. Trước khi bắt đầu chuyến hành trình, không khí giữa bốn người có phần căng thẳng vì thái độ không chào đón nhân vật “tôi” của Lee. Tuy nhiên, qua cuộc đối thoại và những trải nghiệm trong chuyến đi, thái độ, tình cảm giữa bốn người bạn đã thay đổi, thể hiện rõ nhất qua tâm lý của nhân vật “tôi”. Từ việc phải cố gắng nuốt giận để giữ hòa khí trong nhóm, không muốn xung đột khi bị Lee gọi là “thằng lùn”, nhân vật “tôi” sau đó đã có sự thấu hiểu, sẻ chia với nỗi đau mất cha của ba người bạn nhưng vẫn còn chút chần chừ, không dám bày tỏ nỗi lòng về cha mình, thể hiện sự yếu đuối và nỗi đau bên trong. Nhưng dần dần sau đó, “tôi” đã hòa chung cảm xúc với ba người bạn và vượt qua rào cản tâm lý, dám mở lòng sẻ chia nỗi đau của mình, thể hiện khao khát được thấu hiểu và đồng cảm. Việc bốn người chia sẻ được nỗi đau thầm kín với nhau đã giúp họ tạo ra sự kết nối, hòa nhập, giúp từng người bao gồm cả “tôi” cảm thấy nhẹ nhõm hơn. Vì vậy, sau khi kết thúc cuộc trò chuyện, “tôi” đã không còn thấy đơn độc vì có được sự kết nối giữa những người bạn – họ đều là những người mồ côi cha, kết nối ấy còn khiến họ trở nên mạnh mẽ hơn và gắn kết như một gia đình. Có thể thấy đoạn trích đã khắc họa sự chuyển biến tâm lý của nhân vật “tôi” thông qua tương tác với bạn bè. Và từ cảm nhận của “tôi”, chúng ta biết rằng bạn bè không chỉ là những người cùng chơi với nhau, mà còn là những người có thể chia sẻ nỗi đau và như một thành viên của gia đình.