Ở người, gen quy định nhóm máu nằm trên NST thường, có 3 alen: I^A quy định nhóm máu A, I^B quy định nhóm máu B, I^O quy định nhóm máu O. I^A, I^B trội hoàn toàn so với I^O và đồng trội với nhau, kiểu gen biểu hiện nhóm máu AB. Trong một quần thể cân bằng di truyền, có 9% số người có nhóm máu O, 40% số người có nhóm máu A, 27% số người có nhóm máu B, còn lại là nhóm máu AB.

Theo lí thuyết, trong các phát biểu sau, có bao nhiêu phát biểu đúng?

I. Tần số alen I^A là 0,3.

II. Trong số người có nhóm máu A, tỉ lệ người có kiểu gen đồng hợp là 40%.

III. Xác suất để một người đàn ông bất kì trong quần thể có nhóm máu AB là 12%.

IV. Xác suất để đứa con của một cặp vợ chồng nhóm máu A cũng có nhóm máu A là 91%

Phương pháp:

Quần thể cân bằng về hệ nhóm máu ABO có cấu trúc: ${\left(I^A+I^B+I^O\right)}^2=I^A{I}^A+I^O{I}^O+I^B{I}^B+2I^A{I}^O+2I^A{I}^B+2I^B{I}^O=1$

Nhóm máu A+ nhóm máu O = ${\left(I^A+I^O\right)}^2$ tương tự với nhóm máu B

Bước 1: Xác định tần số alen

Bước 2: Xác định tỉ lệ kiểu gen nhóm máu A, tỉ lệ nhóm máu AB.

Bước 3: Xét các phát biểu

Cách giải:

Xét quần thể bên người đàn ông $I^O{I}^O=0,04\to I^O=\sqrt{0,09}=0,3$

Mà tỷ lệ nhóm máu B + Tỷ lệ nhóm máu O $={\left(I^B+I^O\right)}^2=9\%+27\%=36\%\to I^B+I^O=\sqrt{0,36}=0,6$

$\to I^B=0,3; I^A=0,4$

Hay: nhóm máu A + Tỷ lệ nhóm máu O = ${\left(0,4I^A+0,3I^O\right)}^2\leftrightarrow 0,16I^A{I}^A:0,24I^A{I}^O:0,09I^O{I}^O$ nhóm máu A: $0,16I^A{I}^A:0,24I^A{I}^O$

Tỉ lệ người có nhóm máu AB = $2\times I^A\times I^B=0,24$

Xét các phát biểu: 

I đúng. 

II đúng, trong số người có nhóm máu A, tỉ lệ người có kiểu gen đồng hợp là: $\frac{0,16}{0,16+0,24}=40\%$

III sai, xác suất để một người đàn ông bất kì trong quần thể có nhóm máu AB là 24% (không cần nhân tỉ lệ nam giới vì đã biết giới tính)

IV đúng. 

Người nhóm máu A: $0,16I^A{I}^A:0,2I^A{I}^O\leftrightarrow 2I^A{I}^A:3I^A{I}^O$

XS 1 cặp vợ chồng nhóm máu A cũng có nhóm máu A là: $1-\frac{3}{5}{I}^A{I}^O\times \frac{3}{5}{I}^A{I}^O\times \frac{1}{4}=91\%$.

Chọn A.