Bài 8: Tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, dân tộc ta đã có những đóng góp đáng tự hào vào nền văn hóa thế giới: kinh nghiệm chống giặc ngoại xâm, truyền thông đạo đức, phong tục tập quán, giá trị văn hóa nghệ thuật, kinh nghiệm vươn lên thoát khỏi đói nghèo, xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội Ổn định... Đặc biệt Việt Nam đóng góp vào kho bảo tàng văn hóa thế giới những di sản văn hóa vật chất, phi vật chất:

- Quần thể di tích Cố đô Huế;

- Vịnh Hạ Long;

- Phố cổ Hội An;

- Di tích Mỹ Sơn;

- Vườn quôc gia Phong Nha;

- Nhã nhạc cung đình Huế;

- Văn hóa ẩm thực ba miền;

- Áo dài Việt Nam.

Nền kinh tế Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ. Những năm cuối thế kỉ XX - đầu thế kỉ XXI, Trung Quốc là nước có tốc độ phát triển kinh tế vào loại nhanh nhất thế giới.

Bởi vì:

- Trung Quốc mở rộng quan hệ và học tập kinh nghiệm các nước khác như cử người đi du học nước ngoài - cách làm từng được Nhật Bản áp dụng thành công.

- Phát triển các ngành công nghiệp mới có nhiều triển vọng như Hàn Quốc...

Chúng ta rất cần tôn trọng, học hỏi các dân tộc khác:

     + Chúng ta cần tôn trọng độc lập chủ quyền và các giá trị văn hóa của tất cả các dân tộc trên thế giới; có quan hệ hữu nghị không kì thị, phân biệt, coi thường bất cứ dân tộc nào.

     + Chúng ta cần khiêm tốn học hỏi có chọn lọc những tinh hoa văn hóa của các dân tộc khác để bổ sung kinh nghiệm, làm giàu nền văn hóa dân tộc, lấy kinh nghiệm các nước khác làm bài học quý giá trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

     + Bên cạnh việc học hỏi, các dân tộc chúng ta phải bảo vệ và thể hiện lòng tự hào dân tộc chính đáng của mình.

Bởi vì:

- Mỗi dân tộc có giá trị văn hóa riêng mà chúng ta không có.

.

- Những giá trị văn hóa của các dân tộc khác góp phần giúp chúng ta phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục và khoa học - kĩ thuật.

- Đất nước ta còn nghèo, trải qua nhiều cuộc chiến tranh, rất cần học hỏi các giá trị văn hóa của dân tộc.

- Kinh tế:

     + Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Mỹ vươn lên chiếm ưu thế tuyệt đối về mọi mặt trong thế giới tư sản trên lĩnh vực kinh tế.

     + Sau 20 năm cải cách, mở cửa (1979 - 2000), nền kinh tế Trung Quốc đã phát triển nhanh chóng, đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng trung bình hằng năm 9,6%.

- Văn hóa:

     + Chữ viết: chữ Hán của người Trung Quốc, chữ Phạn của người Ấn Độ;

     + Trung Quốc có công trình tiêu biểu: Vạn Lý Trường Thành;

     + Ai Cập có Kim Tự Tháp;

     + Campuchia có Ăng Co Vát, Ăng Co Thom...

     + Nghệ thuật truyền thống: múa cổ truyền (Campuchia, Lào);

- Phong tục tập quán:

     + Ăn trầu: Biểu hiện đặc sắc của văn hóa các nước Đông Nam Á.

     + Váy: Đồ mặc đặc trưng của phụ nữ Đông Nam Á (gọi là Sarông) ở Cam pu chia đàn ông cũng mặc.

- Loại y phục đặc biệt của phụ nữ của Đông Nam Á trước đây là yếm.

- Người Chăm, người Kara (Myanmar), Thái Lan, người Khmer (Campu chia) có tục mặc áo chui đầu.

- Người Dayek (Inđônêxia); người Naga (Timo), các dân tộc thuộc đảo Luson (Philippin) đều đội mũ lông chim.

- Cơm: Cơm lam (nấu trong ống nứa, ống tre) của người Lào và một số dân tộc Việt Nam; cơm rau sống của người Melayer ở Malayxia, Inđônêxia..

- Hôn nhân: Các dân tộc ở bán đảo Trung An có tục cướp dâu. Ngày nay vẫn còn phổ biến ở Philippin, Inđônêxia.

- Tang lễ: Ớ các nước Đông Nam Á có hai cách xử lý chủ yếu: Chôn dưới đất hoặc hỏa thiêu. Tập tục phổ biến là chôn theo người chết những thứ cần thiết cho cuộc sống và những thứ mà khi còn sống họ ưa thích. Khóc là biểu hiện thương nhớ người quá cố ở người Việt và người Philippin, nhưng lại cấm khóc của người theo đạo Hồi ở Malaysia, Inđônêxia; người Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar... có tục hỏa táng.

- Chúng ta nên học tập các dân tộc khác:

     + Những thành tựu về khoa học - kĩ thuật trên tất cả các lĩnh vực.

     + Học tập trình độ quản lý.

     + Văn hóa, giáo dục, nghệ thuật.

- Ví dụ:

     + Sản xuất máy móc hiện đại.

     + Máy vi tính.

     + Điện tử viễn thông.

     + Ti vi màu...

     + Lĩnh vực giao thông: đường, cầu cống, hầm...

     + Xây dựng, kiến trúc: quy hoạch đô thị, kiến trúc hiện đại.

     + Cải cách quản lý, hành chính trong các cơ quan nhà nước.

     + Kỉ luật lao động trong các nhà máy, xí nghiệp.

     + Giáo dục: cải cách chương trình sách giáo khoa, đổi mới phương pháp dạy học...