Giải Chuyên đề Sinh học 10 Cánh diều Bài 12: Công nghệ ứng dụng vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường đất, nước

Xử lí ô nhiễm môi trường đất và nước bằng công nghệ vi sinh vật được thực hiện bằng cách tạo điều kiện thích hợp kích thích các chủng vi sinh vật bản địa có khả năng phân hủy các chất gây ô nhiễm môi trường đất và nước phát triển hoặc bổ sung các chủng ngoại lai vào môi trường. Nhờ hoạt động của các vi sinh vật này, các chất gây ô nhiễm bị biến đổi, giúp cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường đất và nước. Vi sinh vật càng phát triển thì tốc độ phân giải các chất ô nhiễm càng nhanh.

Một số loại sản phẩm của công nghệ vi sinh vật được dùng trong xử lí ô nhiễm môi trường:

- Chế phẩm Biomix 1 giúp xử lí rác thải sinh hoạt, phế thải nông nghiệp.

- Chế phẩm EM giúp khử mùi hôi của chuồng trại, ngăn ngừa bệnh dịch.

- Chế phẩm BIO-TT5 giúp khử phèn, loại bỏ các kim loại nặng gây độc và phân giải chất hữu cơ trong đất.

- Chế phẩm Enretech-1 giúp ứng cứu khẩn cấp cho các sự cố tràn dầu trên đất.

Các bước xử lí ô nhiễm môi trường đất bằng phục hồi sinh học:

(1) Khảo sát khu vực đất ô nhiễm nhằm xác định tác nhân gây ô nhiễm và hệ vi sinh vật bản địa.

(2) Tạo nguồn vi sinh vật phân giải tác nhân gây ô nhiễm bằng cách kích thích sinh học (bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho vi sinh vật hoạt động) hoặc tăng cường sinh học (bổ sung nguồn vi sinh vật ngoại lai).

(3) Vi sinh vật bản địa hoặc ngoại lai thực hiện phân giải tác nhân gây ô nhiễm bằng hình thức hiếu khí hoặc kị khí.

(4) Kiểm tra hiệu quả xử lí.

Cần bổ sung các chất vô cơ như nitrogen và phosphorus vào môi trường đất bị ô nhiễm hydrocarbon mà không cần bổ sung glucose vì: Thành phần của dầu mỏ thừa nguồn carbon nhưng lại thiếu các nguồn dinh dưỡng nitrogen và phosphorus nên quá trình phân giải các hợp chất hydrocarbon nhờ vi sinh vật bị hạn chế. Do đó, cần bổ sung các chất vô cơ như nitrogen và phosphorus vào môi trường đất bị ô nhiễm hydrocarbon để kích thích sinh học các vi sinh vật bản địa hoạt động phân giải hydrocarbon.

Các bước xử lí ô nhiễm môi trường nước bằng phục hồi sinh học:

(1) Khảo sát nguồn nước ô nhiễm nhằm xác định tác nhân gây ô nhiễm và hệ vi sinh vật bản địa.

(2) Tạo nguồn vi sinh vật phân giải tác nhân gây ô nhiễm bằng kích thích sinh học.

(3) Vi sinh vật thực hiện khử kim loại giúp hạn chế sự di chuyển của kim loại vào nước ngầm.

(4) Đánh giá hiệu quả của phương pháp xử lí bằng các giếng thu mẫu nước ngầm.