Bài 26: Thiên nhiên châu Phi

- Phía bắc châu Phi giáp Địa Trung Hải, phía tây giáp Đại Tây Dương, phía đông bắc giáp Biển Đỏ, ngăn cách với châu Á bởi kênh đào Xuy-ê, phía đông nam giáp An Độ Dương.

- Đường Xích đạo đi qua giữa châu Phi (bồn địa Công-gô, hồ Vích-to-ri-a), chí tuyến Bắc đi qua gần giữa Bắc Phi (hoang mạc Xa-ha-ra), chí tuyến Nam đi qua gần giữa Nam Phi (hoang mạc Ca-la-ha-ri).

- Phần lớn lãnh thổ châu Phi nằm giữa hai đường chí tuyến nên châu Phi gần như nằm hoàn toàn trong đới nóng.

- Tên các dòng biển nóng, các dòng biển lạnh chảy ven bờ biển châu Phi:

      + Dòng biển nóng: Ghi-nê, Mũi Kim, Mô-dăm-bích.

      + Dòng biển lạnh: Ca-na-ri, Ben-ghê-la, Xô-ma-li.

- Ý nghĩa của kênh đào Xuy-ê đối với giao thông đường biển trên thế giới: rút ngắn được đường biển từ Đại Tây Dương sang Ấn Độ Dương

- Các dạng địa hình chủ yếu ở châu Phi: sơn nguyên, bồn địa.

- Các đồng bằng châu Phi tập trung chủ yếu ở ven biển.

- Các bồn địa: Sát, Nin Thượng, Công-gô, Ca-la-ha-ri.

- Các sơn nguyên: Ê-ti-ô-pi-a, Đông Phi.

- Các hồ: Vích-to-ri-a, Sát, Tan-ga-ni-a.

- Các dãy núi chính: At-lat, Đrê-ken-bec

- Hướng nghiêng chính của địa hình châu Phi: đông nam - tây bắc.

- Đường bờ biển châu Phi ít khúc khuỷu, không có nhiều bán đảo, vịnh và biển ven bờ. Vì thế, khoảng cách từ trung tâm Bắc Phi đến bờ biển lớn, ảnh hưởng của biển không thể vào sâu trong lục địa khu vực Bắc Phi.

- Khoảng cách từ Nam Phi đến bờ biển nhỏ hơn khoảng cách từ trung tâm Bắc Phi đến bờ biển, nên ảnh hưởng của biển có thể vào sâu trong lục địa Nam Phi.

Chính vì thế, mặc dù Nam Phi có đường chí tuyến Nam đi qua, nhưng ảnh hưởng biển rõ hơn Bắc Phi. Khí hậu Nam Phi ẩm hơn khí hậu Bắc Phi.