Bài 3: Trung Quốc

Sau Chiến tranh thuốc phiện, các nước đế quốc từng bước xâu xé Trung Quốc.

Đến cuối thế kỉ XIX, Đức đã chiếm vùng Sơn Đông; Anh chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử (Trường Giang); Pháp chiếm vùng Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông; Nga, Nhật Bản chiếm đóng vùng Đông Bắc,...

Cuộc cách mạng Tân Hợi 1911 do Trung Quốc đồng minh hội lãnh đạo.

→ Nguyên nhân:

- Do mâu thuẩn giữa nhân dân với chế độ phong kiến và đế quốc

- Do nhà Mãn Thanh trao quyền khai thác đường sắt cho bọn đế quốc, bán rẻ lợi ích dân tộc

→ Diễn biến chính:

- 10-10-1911: Cách mạng bùng nổ ở Vũ Sương, nhanh chóng lan ra khắp miền nam và miền trung Trung Quốc

- 29-12-1911: Lực lượng cách mạng tuyên bố thành lập Trung Hoa Dân Quốc, bầu Tôn Trung Sơn làm đại tổng thống, thông qua hiến pháp

- 2-1912: Tôn Trung Sơn từ chức, trao quyền lại cho Viên Thế Khải. Cuộc cách mạng kết thúc.

→ Ý nghĩa :

- Đã làm chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế tồn tại lâu đời.

- Mở đường cho Chủ Nghĩa Tư Bản phát triển.

- Có ảnh hưởng nhất định đến các cuộc đấu tranh giải phóng của một số nước Châu Á.

→ Kết qủa :

- Vua Thanh thoái vị.Tôn Trung Sơn từ chức, Viên Thế Khải lên thay làm tổng thống.

→ Tính chất :

- Là cuộc cách mạng dân chủ tư sản không triệt để

- Bởi vì:

     + Chưa thủ tiêu giai cấp Phong Kiến

     + Không đánh đuổi các đế quốc đang xâm lược.

     + Chưa giải quyết vấn đề ruộng đất cho người dân.

- Phong trào diễn ra một cách liên tục, rộng lớn, quyết liệt, hết sức sôi nổi và nó cũng có kết quả nhất định.

- Thể hiện tinh thần yêu nước và đấu tranh kiên cường của nhân dân TQ chống lại PK và ĐQ

- Lãnh đạo: Sĩ phu yêu nước tiến bộ, giai cấp tư sản. Lực lượng tham gia chủ yếu là nông dân

- Các phong trào đấu tranh đều thất bạido bị triều đình Mãn Thanh và đế quốc đàn áp ngay từ những bước đầu.

- Mang tính chất dân tộc

- Cổ vũ phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc và các nước thuộc địa khu vực Châu Á.

- Để lại bài học kinh nghiệm trong tiến hành cách mạng.