Bài 10: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921 - 1941)

    + Chính sách kinh tế mới có tác động lớn đến nền kinh tế Nga. Cụ thể:

- Nông nghiệp:

- Ngũ cốc năm 1921 là 37,6 triệu tấn, đến năm 1923 tăng gần gấp đôi.

- Công nghiệp:

- Sản lượng gang + thép năm 1921 chỉ đạt 0,1 và 0,2 triệu tấn, đến năm 1923 tăng gấp 3 – 4 lần.

- Điện tăng gấp đôi từ 0,55 triệu Kw/h lên 1,1 triệu Kw/h.

=> Kinh tế Nga phục hổi và phát triển nhanh chóng.

- Trong nước:

     + Thể hiện tinh thần đoàn kết,nhất trí của các dân tộc Nga.

     + Đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ phong kiến, đế quốc của Nga, Chủ nghĩa xã hội xác lập trên nước Nga, tạo điều kiện thuận lợi xây dựng CNXH sau này.

     + Khẳng định tính đúng đắn trong chính sách dân tộc của Lê – Nin, nhất là sự cần thiết phải đoàn kết các dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ở Liên Xô.

     + Góp phần chống lại sự chia rẽ dân tộc của các thế lực phản động trong và ngoài nước.

- Quốc tế:

     + Để lại bài học kinh nghiệm trong xây dựng và đoàn kết dân tộc.

     + Giáng đòn mạnh vào chính sách bao vây, cô lập, đàn áp nước Nga.

     + Trên thế giới hình thành 1 mô hình nhà nước XHCN đối lập hoàn toàn với TBCN.

Thông qua các kế hoạch dài hạn, Liên Xô đã từng bước chuyển mình từ một nước nông nghiệp lạc hậu sang một cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa.

Biểu hiện cụ thể trong công ngiệp:

- Năm 1937: sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.

- Sản lượng một số sản phẩm công nghiệp trong giai đoạn 1929 – 1938 tăng vọt: Than tăng gấp 3 lần từ 40,1 lên 132,9 triệu tấn; gang tăng gấp 4 lần từ 8,0 lên 26,3 triệu tấn; thép tăng gấp 4 lần.

Qua 2 kế hoạch 5 năm đầu tiên, Liên Xô đã gặt hái được những thành tựu to lớn:

* Kinh tế:

- Công nghiệp phát triển mạnh, sản lượng công nghiệp tăng vọt đưa Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa.

- Nông nghiệp có bước tiến vượt bậc; từng bước tập thể hóa nông nghiệp với quy mô lớn và cơ sở vật chất kĩ thuật được cơ giới hóa.

* Văn hóa – Giáo dục:

- Xóa mù chữ, thống nhất hệ thống giáo dục.

- Hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học trong cả nước và phổ cập THCS ở các thành phồ.

* Xã hội:

- Xóa bỏ chế độ người bóc lột người

- Cơ cấu XH thay đổi, gồm: công nhân, nông dân và các tầng lớp trí thức XHCN.

- Đời sống nhân dân nâng cao.

- Chế độ XHCN được củng cố.

Cùng với thành tựu kinh tế - xã hội – văn hóa và giáo dục, Liên Xô cũng đạt được những thành tựu lớn về quan hệ ngoại giao. Cụ thể:

- Từng bước thiết lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng ở Châu Á và châu Âu:

     + Trong 4 năm đặt quan hệ ngoại giao với: Đức, Anh, I-ta-li-a, Pháp, Nhật Bản.

     + Đầu năm 1925, Liên Xô chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với trên 20 quốc gia.

     + 1933: Mỹ công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô.

- Ý nghĩa:

- Phá vỡ chính sách bao vây, cô lập về kinh tế và ngoại giao của các nước đế quốc.

- Khẳng định uy tín của Liên Xô trên trường quốc tế.