Bài 10: Ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp

- Khi nồng độ CO2 bằng 0,01 cường độ ánh sang mà tại đó cường độ quang hợp bằng cường độ hô hấp được gọi là điểm bù ánh sáng.

- Khi nồng độ CO2 tăng từ 0,01 → 0,32, tăng cường độ ánh sáng làm tăng cường độ quang hợp

Quan sát hình 10.2 ta thấy, hai đường đồ thị biểu diễn phụ thuộc của quang hợp vào nồng độ CO2 là hai đường độc lập, với các nồng độ CO2 như nhau, cường độ quang hợp khác nhau ở các cây khác nhau.

→ Sự phụ thuộc của quang hợp vào nồng độ CO2 không giống nhau ở tất cả các loài cây.

Khi thiếu nước đến 40 – 60% quang hợp bị giảm mạnh và có thể ngừng trệ. Khi bị thiếu nước, cây chịu hạn có thể duy trì quang hợp ổn định hơn cây trung sinh và cây ưa ẩm. Ảnh hưởng của nước đối với quang hợp có thể tóm tắt như sau:

- Hàm lượng nước trong không khi, trong lá, ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước, do đó ảnh hưởng đến độ mở khí khổng:, tức là ảnh hưởng đến tốc độ hấp thụ CO2 vào lục lạp.

- Nước ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng và kích thước của lá.

- Nước ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển các sản phẩm quang hợp.

- Hàm lượng nước trong tế bào ảnh hưởng đến độ hidrat hóa của chất nguyên sinh và do đó ảnh hưởng đến điều kiện làm việc của hệ thống enzim quang hợp.

- Quá trình thoát hơi nước đã điều hòa nhiệt độ của lá, do đó ảnh hưởng đến quang hợp.

- Nước là nguyên liệu trực tiếp cho quang hợp với việc cung cấp H+ và eletctron cho phản ứng sáng.

     Mức độ ảnh hưởng của cường độ ánh sáng đến quang hợp phụ thuộc vào nồng độ CO2:

     - Khi nồng độ CO2 thấp, tăng cường độ ánh sáng thì cường độ quang hợp tăng không nhiều.

     - Nhưng khi nồng độ CO2 tăng lên, nếu tăng cường độ ánh sáng thì cường độ quang hợp tăng rất mạnh.

     - Khi tăng cường độ ánh sáng cao hơn điểm bù ánh sáng (là cường độ ánh sáng mà tại đó cường độ quang hợp cân bằng với cường độ hô hấp) thì cường độ quang hợp tăng hầu như tỷ lệ thuận với cường độ ánh sáng cho đến khi đạt tới điểm bão hòa ánh sáng - nơi cường độ quang hợp không tăng cho dù cường độ ánh sáng có tăng.

     - Đặc trưng sinh lí của cây cũng ảnh hưởng đến sự phụ thuộc cường độ ánh sáng đến khả năng quang hợp.

Nước là nguyên liệu cho quá trình quang phân li nước trong pha sáng tạo ra H+ và e- để tham gia vào chuỗi truyền e trong quang hợp. Nước đảm bảo các điều kiện sinh lí hóa sinh bình thường trong các tế bào và bộ máy quang hợp, đảm bảo quá trình quang hợp của cây diễn ra bình thường.