Thực hành đọc hiểu: Sự tích Hồ Gươm

Cần xem lại hướng dẫn nêu trong mục Chuẩn bị ở bài Thánh Gióng (SGK Ngữ văn 6, tập một, trang 15) để vận dụng vào đọc hiểu truyện Sự tích Hồ Gươm vì cần chú ý:

- Truyện kể về việc gì? Xác định những sự kiện chính trong truyện.

- Truyện kể về ai? Ai là nhân vật nổi bật? Kết thúc truyện, số phận các nhân vật như thế nào?

- Qua diễn biến và kết thúc của truyện, tác giả dân gian muốn ca ngợi, phê phán hay nói lên ước mơ gì? Điều đó có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay?

- Những chi tiết nào trong truyện là chi tiết hoang đường, kì ảo? Những chi tiết này có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung và nghệ thuật của truyện?

+ Bầu trời xanh thẳm, đám mây trắng muốt trôi lững lờ. Còn làn nước trong trẻo biến mặt hồ thánh tấm gương lớn…

+ Xung quanh hồ là hàng cây xanh mướt, phất phơ trong làn gió nhè nhẹ…

- Lần thứ nhất: kéo được thanh sắt.

- Lần thứ hai: lại kéo được thanh sắt.

- Lần thứ ba: lại là thanh sắt đó.

=> Cả ba lần đều kéo được cùng một thanh sắt, khi nhìn lại gần thì đó là một lưỡi gươm.

Những chi tiết kì ảo trong văn bản:

- Vua Thủy Tề quyết định cho mượn thanh gươm thần.

- Ba lần kéo lưới, Lê Thận đều kéo được một lưỡi gươm.

- Trong túp lều tối, Lê Lợi cầm thanh gươm sáng rực hai chữ “Thuận Thiên”.

- Lê Lợi phát hiện chuôi gươm nạm ngọc tỏa sáng trên ngọn cây đa.

- Khi đem tra gươm vào chuôi thì vừa như in.

- Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần.

- Nhà vua thấy lưỡi gươm thần đeo bên mình tự nhiên động đậy.

- Rùa Vàng đứng nổi trên mặt nước và đòi lại gươm thần cho Long Quân.