Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả (Phần 2)

Điền các từ ngữ (tình cảm, thơ, miêu tả, người viết, kể) vào chỗ trống để hoàn chỉnh cách hiểu về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả:

 Thơ có yếu tố tự sự, miêu tả là (1) …………. trong đó (2) ………….. thường (3) …………… lại sự việc và (4) ………… sự vật; qua đó, thể hiện (5) ………………, thái độ của mình.

Đánh dấu v vào trước những hướng dẫn mà em cho là đúng để viết được đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả.

Đọc đề bài sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Em hãy viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một trong các bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả đã học (“Đêm nay Bác không ngủ”, “Lượm”, “Gấu con chân vòng kiềng”).

Chú ý: Bài nào đã làm trên lớp thì không làm lại.

a) Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Em thích chi tiết nội dung hoặc yếu tố nghệ thuật nào trong bài thơ? Em có thích các yêu tố tự sự, miêu tả trong bài thơ này không? Vì sao em thích?

- Bài thơ gợi cho em những suy nghĩ và cảm xúc gì?

b) Lập dàn ý cho đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ theo gợi ý sau:

- Mở đoạn:

- Thân đoạn:

- Kết đoạn:

c) Dựa vào dàn ý đã lập, em hãy viết một đoạn văn, trong đó có sử dụng biện pháp tu từ hoán dụ.

d) Em hãy kiểm tra và chỉnh sửa đoạn văn của mình theo hướng dẫn sau:

Đọc đề bài sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở bên dưới:

Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ sau đây:

Chuyện cổ tích về loài người

Trời sinh ra trước nhất
Chỉ toàn là trẻ con
Trên trái đất trụi trần
Không dáng cây ngọn cỏ
Mặt trời cũng chưa có
Chỉ toàn là bóng đêm
Không khí chỉ màu đen
Chưa có màu sắc khác

Mắt trẻ con sáng lắm
Nhưng chưa thấy gì đâu!
Mặt trời mới nhô cao
Cho trẻ con nhìn rõ
Màu xanh bắt đầu cỏ
Màu xanh bắt đầu cây
Cây cao bằng gang tay
Lá cỏ bằng sợi tóc
Cái hoa bằng cái cúc
Màu đỏ làm ra hoa
Chim bấy giờ sinh ra
Cho trẻ nghe tiếng hót
Tiếng hót trong bằng nước
Tiếng hót cao bằng mây
Những làn gió thơ ngây
Truyền âm thanh đi khắp
Muốn trẻ con được tắm
Sông bắt đầu làm sông
Sông cần đến mênh mông
Biển có từ thuở đó
Biển thì cho ý nghĩ
Biển sinh cá sinh tôm
Biển sinh những cánh buồm
Cho trẻ con đi khắp
Đám mây cho bóng rợp
Trời nắng mây theo che
Khi trẻ con tập đi
Đường có từ ngày đó
Nhưng còn cần cho trẻ
Tình yêu và lời ru
Cho nên mẹ sinh ra
Để bế bồng chăm sóc
Mẹ mang về tiếng hát
Từ cái bống cái bang
Từ cái hoa rất thơm
Từ cánh cò rất trắng
Từ vị gừng rất đắng
Từ vết lấm chưa khô
Từ đầu nguồn cơn mưa
Từ bãi sông cát vắng...

Biết trẻ con khao khát
Chuyện ngày xưa, ngày sau
Không hiểu là từ đâu
Mà bà về ở đó
Kể cho bao chuyện cổ
Chuyện con cóc, nàng tiên
Chuyện cô Tấm ở hiền
Thằng Lý Thông ở ác...
Mái tóc bà thì bạc
Con mắt bà thì vui
Bà kể đến suốt đời
Cũng không sao hết chuyện

Muốn cho trẻ hiểu biết
Thế là bố sinh ra
Bố bảo cho biết ngoan
Bố dạy cho biết nghĩ
Rộng lắm là mặt bể
Dài là con đường đi
Núi thì xanh và xa
Hình tròn là trái đất...

Chữ bắt đầu có trước
Rồi có ghế có bàn
Rồi có lớp có trường
Và sinh ra thầy giáo...
Cái bảng bằng cái chiếu
Cục phấn từ đá ra
Thầy viết chữ thật to
“Chuyện loài người” trước nhất

(Xuân Quỳnh, Bầu trời trong quả trứng, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 1982)

a) Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Bài thơ kể về điều gì?

- Trong bài thơ, những yếu tố miêu tả xuất hiện khi nào và được dùng để làm gì?

- Em thích đoạn thơ nào nhất? Đoạn thơ đó kể về sự ra đời / xuất hiện của ai / cái gì?

- Trong đoạn thơ em thích, tác giả có đưa vào yếu tố miêu tả không? Nếu có, yếu tố miêu tả đó có tác dụng gì?

- Trong đoạn thơ em thích nhất, tác giả đã thể hiện tình cảm, suy nghĩ gì?

- Đoạn thơ để lại trong em ấn tượng sâu sắc gì?

b) Lập dàn ý cho đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ theo gợi ý sau:

- Mở đoạn:

- Thân đoạn:

- Kết đoạn:

c) Dựa vào dàn ý đã lập, em hãy viết thành đoạn văn hoàn chỉnh nêu cảm nghĩ của mình về bài thơ.

Đọc bài văn sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ sau đây:

Họp báo “chim họa mi”

Chiều nay “Toà soạn” họp
Ở nhà bạn Thuý Giang
Chủ nhà đã sẵn sàng
Ngả ra con lợn béo

Đầu tiên “nhà thơ” Lộ
Tóc đỏ như râu tôm
Chưa bước vào đến cửa
Đã đọc thơ ồm ồm

Rồi đến “hoạ sĩ” Lập
Tai gài chiếc bút lông
Tay cầm quả bóng nhựa
Vừa đi vừa tung tung

Cuối cùng, “nhà báo” Tĩnh
Đánh một chiếc quần đùi
Anh chàng vừa đi hôi
Tay còn tanh mùi cá

Mấy “nhà” ngồi xuống đất
Bàn ra báo ngày mai
“Nhà thơ” thì nói ngắn
“Nhà báo” thì nói dài

Chưa bàn xong công việc
Chủ nhà đã bưng lên
Toàn là chả với nem:
Những khoanh khoai lang luộc!

                                               1969
(Trần Đăng Khoa, Góc sân và khoảng trời, NXB Văn hoá dân tộc, 1999)

a) Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Bài thơ kể về việc gì?

- Yếu tố biểu cảm trong bài thơ được tác giả sử dụng nhằm mục đích gì?

- Trong bài thơ, em thích khổ thơ nào nhất? Khổ thơ đó kể về ai?

- Trong khổ thơ em thích nhất, yếu tố miêu tả có được ra không? Nếu có, yếu tố đó có tác dụng gì?

- Trong khổ thơ em thích nhất, tác giả đã thể hiện tình cảm, suy nghĩ gì?

- Khổ thơ để lại trong em ấn tượng sâu sắc gì?

b) Lập dàn ý cho đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về bài thơ theo gợi ý sau:

- Mở đoạn:

- Thân đoạn:

- Kết đoạn:

c) Dựa vào dàn ý đã lập, hãy viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về khổ thơ mà em thích nhất trong bài thơ trên. Trong đó, có sử dụng biện pháp tu từ hoán dụ.

d) Em hãy kiểm tra và chỉnh sửa đoạn văn của mình theo hướng dẫn sau:

Tìm và nêu cách sửa các lỗi sai trong đoạn văn sau:

“Lượm” là bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Tố Hữu viết về đề tài người lính trong thời kì chống thực dân Pháp. Trong bài thơ, em ấn tượng nhất với đoạn thơ: “Chú bé loắt choắt … Nhảy trên đường vàng”. Ở đoạn thơ này, tác giả đã tập trung tả tính cách của chú bé Lượm qua trang phục, hình dáng, cử chỉ, hành động và lời nói. Có thể nói, nét đặc sắc nhất về nghệ thuật của đoạn thơ là việc sử dụng các từ ghép “loắt choắt”, “xinh xinh”, “thoăn thoắt”, “nghênh nghênh”. Những từ ghép này cho thấy sự ngộ nghĩnh, đáng yêu của chú bé. Ngoài ra, tác giả còn sử dụng thành công biện pháp nhân hóa: “Như cn chim chích / Nhảy trên đường vàng”. Biện pháp tu từ này đã diễn tả được sự nhanh nhẹn, hoạt bát của người liên lạc nhỏ. Qua đó, tác giả thể hiện sự yêu mến, thích thú của mình trước vẻ hồn nhiên, yêu đời của Lượm và giúp cho hình ảnh ấy in đậm mãi trong lòng người đọc bao thế hệ đã qua”.