Bài 44: Lực ma sát

1. Lực ma sát là: lực tiếp xúc xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa hai vật.

2.

– Phương và chiều của lực trong Hình 44.2a SGK KHTN 6:

+ Lực đẩy có phương nằm ngang, chiều từ trái sang phải.

+ Lực ma sát có phương nằm ngang, chiều từ phải sang trái.

– Phương và chiều của lực trong Hình 44.2b SGK KHTN 6:

+ Lực đẩy có phương nằm ngang, chiều từ trái sang phải.

+ Lực ma sát có phương nằm ngang, chiều từ phải sang trái.

- Ví dụ về lực ma sát nghỉ: Đặt một quyển sách nằm im trên mặt bàn nằm nghiêng, lực ma sát giữa quyển sách và mặt sàn là lực ma sát nghỉ.

- Ví dụ về lực ma sát trượt: Khi trượt từ trên cầu trượt xuống đất, giữa lưng ta và mặt cầu trượt có lực ma sát.

- Hình a) Lực ma sát: Lực ma sát trượt xuất hiện ở giữa má phanh với vành bánh xe và giữa mặt đường với bánh xe.

Tác dụng đối với chuyển động: Lực ma sát có tác dụng cản trở chuyển động của xe đạp.

- Hình b) Lực ma sát: Lực ma sát nghỉ xuất hiện giữa mặt đất và thùng hàng.

Tác dụng đối với chuyển động: Lực ma sát nghỉ có tác dụng giữ cho vật đứng yên ngay cả khi nó chịu tác dụng của một lực.

- Hình c) Lực ma sát: Lực đẩy của họ đã thắng được lực ma sát nghỉ, khi thùng hàng bắt đầu chuyển động thì xuất hiện lực ma sát trượt giữa mặt đất và thùng hàng.

Tác dụng đối với chuyển động: Lực đẩy làm cho vật chuyển động và lực ma sát trượt có tác dụng cản trở chuyển động.

- Hình d) Lực ma sát: lực ma sát trượt giữa đất và bánh xe lớn, lực ma sát nghỉ giữa đất và bánh xe quá nhỏ, không đủ để làm thúc đẩy xe chuyển động lên được.

Tác dụng đối với chuyển động: Lực ma sát nghỉ có tác dụng thúc đẩy chuyển động.

- Hình e) Lực ma sát: Lực ma sát nghỉ có phương nằm ngang, chiều từ phải sang trái và có tác dụng giúp ta không bị ngã về phía trước.a

Tác dụng đối với chuyển động: Lực ma sát nghỉ có tác dụng thúc đẩy chuyển động.

1. Trên mặt lốp xe Hình 44.7 SGK KHTN 6 lại có các khía rãnh có tác dụng tăng ma sát giữa bánh xe và mặt đường giúp xe chuyển động dễ dàng hơn. Đi xe mà lốp có các khía rãnh đã mòn thì không an toàn. Vì lốp xe đã mòn làm giảm lực ma sát giữa lốp xe và mặt đường, xe sẽ bị trơn trượt, gây nguy hiểm khi tham gia giao thông.

2. Khi phanh gấp, lốp xe ô tô để lại một vệt đen trên đường nhựa vì: khi phanh gấp, lực ma sát trượt giữa lốp xe và đường rất lớn làm cho lốp bị cọ sát mạnh với đường và để lại một vệt đen dài trên đường nhựa.

3. Ý nghĩa của biển báo chỉ dẫn tốc độ giới hạn chạy trên đường cao tốc mô tả trong Hình 44.8 SGK KHTN 6:

Biển báo tốc độ tối đa 120km/h, tốc độ tối thiểu 70km/h.

Biển báo tốc độ tối đa khi trời mưa là 100km/h.

A – sai, lực ma sát ngược hướng với hướng chuyển động.

B – sai, Khi vật chuyển động nhanh dần lên, lực ma sát nhỏ hơn lực đẩy.

C – sai, Khi một vật chuyển động chậm dần, lực ma sát lớn hơn lực đẩy.

D – đúng.