Đặc điểm hình dáng lãnh thổ nước ta có ảnh hưởng gì tới điều kiện tự nhiên và hoạt động giao thông vận tải?

Trang Atlat sử dụng: trang 4 + 5, trang 9, trang 10, trang 12, trang 18.

    1. Đặc điểm hình dáng lãnh thổ nước ta

     - Lãnh thổ nước ta kéo dài và hẹp ngang:

     + Lãnh thổ kéo dài theo chiều Bắc – Nam khoảng 15 vĩ tuyến (từ 834'B đến 2323'B), tương đương với khoảng 1650km.

     + Lãnh thổ nước ta hẹp ngang: điểm cực tây là 10209'Đ, điểm cực đông là 109°24'Đ như vậy chỉ  chênh nhau 7 kinh độ, nơi hẹp nhất là Quảng Bình (Bắc Trung Bộ) với chiều rộng chỉ khoảng 50km.

     - Đường bờ biển cong như hình chữ S kéo dài từ Móng Cái đến Hà Tiền, dài 3260km.

    2. Ảnh hưởng tới các điều kiện tự nhiên

    - Hình dáng lãnh thổ nước ta kéo dài, tạo cho thiên nhiên nước ta phân hóa đa dạng mà điển hình là sự phân hóa theo chiều Bắc – Nam.

     + Khí hậu (bản đồ “Khí hậu” – trang 9):

·       Ranh giới khí hậu giữa hai miền Bắc – Nam nằm ở khoảng giữa đất nước (dãy núi Bạch Mã, gần vĩ tuyến 16B).

·       Miền khí hậu phía Bắc mang tính chất nhiệt đới gió mùa có một mùa đông lạnh (hoặc khá lạnh) trong năm: nhiệt độ trung bình năm từ 22 – 23°C, mùa đông có tháng nhiệt độ thấp hơn 18°C.

·       Miền khí hậu phía Nam mang tính chất nhiệt đới điển hình: nhiệt độ trung bình năm từ 26 – 29°C, biên độ nhiệt trong năm nhỏ (dẫn chứng), gần như không chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.

    - Sinh vật (bản đồ “Thực vật và động vật” – trang 12, bản đồ “Nông nghiệp chung” – trang 18).

     + Miền Bắc có các cây trồng đa dạng, phong phú có các cây trồng nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới. Thảm thực vật rừng ôn đới núi cao ở nước ta cũng chỉ xuất hiện ở Bắc Bộ.

     + Miền Nam chủ yếu phát triển các loại cây trồng nhiệt đới.

    - Sông ngòi (bản đồ “Các hệ thống sông” - trang 10): lãnh thổ hẹp ngang nên phần lớn sông ngòi nước ta ngắn và nhỏ, những hệ thống sông lớn đều bắt nguồn từ nước ngoài.

    - Nước ta chịu ảnh hưởng của Biển Đông:

     + Bờ biển kéo dài, đồng bằng tập trung ở phía đông lãnh thổ làm cho nước ta chịu ảnh hưởng mạnh của Biển Đông, kết hợp với yếu tố gió mùa làm cho thiên nhiên nước ta có tính chất ẩm, không bị hoang mạc hóa như các nước cùng vĩ độ ở Tây Á, Tây Phi..

     + Biển Đông góp phần tạo nên cảnh quan miền duyên hải, hải đảo làm thiên nhiện nước ta đa dạng. Nước ta cũng thường xuyên chịu ảnh hưởng của các cơn bão từ Biển Đông.

    3. Ảnh hưởng đến giao thông vận tải (bản đồ “Giao thông” - trang 23)

    Hình dáng lãnh thổ tạo điều kiện cho nước ta phát triển các loại hình giao thông vận tải:

    - Ven biển là một đồng bằng chạy gần như liên tục thuận lợi cho xây

dựng các tuyến đường bộ, đường sắt xuyên Việt.

    - Đường bờ biển kéo dài, ven biển có nhiều vũng, vịnh thuận lợi cho phát triển giao thông đường biển tạo nên mối giao lưu trong nước và quốc tế.

    - Do lãnh thổ kéo dài nên việc tổ chức các mối giao thông xuyên Việt, các mối liên kết kinh tế gặp khăn, nhất là vào mùa mưa bão.