Câu hỏi:

01/09/2024 578

Vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ – nghệ sĩ được thể hiện như thế nào trong hai câu thơ sau của bài thơ?

Quảng cáo

Trả lời:

verified
Giải bởi Vietjack

- Nội dung, logic của hai câu thơ cuối có quan hệ nối tiếp, các lớp ý nghĩa đan xen tầng bậc:

+ Câu thơ thứ ba trước hết thể hiện sự đắm say của con người trước cảnh đẹp thiên nhiên; một lí do khiến người chưa ngủ hẳn là bởi bức tranh thiên nhiên nơi núi rừng Việt Bắc khiến tâm hồn người nghệ sĩ rung động, say mê. Nhà thơ sao nỡ ngủ khi mà tiếng suối, ánh trăng vẫn miệt mài chảy tràn thành tiếng hát; bóng trăng lồng tán cây rừng vẫn âm thầm dệt thêu vẻ gấm hoa;...

+ Câu thơ thứ tư bất ngờ lí giải lí do thực sự của việc“người chưa ngủ, cho thấy rõ một phương diện khác của tâm trạng nhân vật trữ tình: Tâm hồn rung động, đắm say trước vẻ đẹp thiên nhiên, tạo vật đột ngột được đồng nhất với trăn trở, suy tư của người chiến sĩ cách mạng đang ngẫm ngợi về vận mệnh dân tộc. Tình riêng và niềm chung hoà làm một tâm sự: “Lòng riêng riêng những bàn hoàn,/ Lo sao khôi phục giang san tiên rồng” (Hồ Chí Minh, Đi thuyền trên sông Đáy).

- Cụm từ “chưa ngủ” được nhắc lại trong câu thơ đã giải thích lí do không thể thuyết phục hơn: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Từ câu thơ thứ ba sang câu thơ thứ tư, ý thơ đã chuyển đổi nhưng mạch xúc cảm nối tiếp của hai câu thơ không bị ngắt; theo đó, sự “cắt nghĩa” mới về lí do chưa ngủ của nhân vật trữ tình – tác giả như một sự bổ sung hết sức tự nhiên, hợp lí để tạo thành một sự chuyển hoá, hoà hợp của hai tư cách, cũng đồng thời là hai tâm thế: người nghệ sĩ và người chiến sĩ.

- Tâm hồn thanh cao của người nghệ sĩ say đắm trước vẻ đẹp non sông gấm vóc lồng trong cốt cách cứng cỏi của người chiến sĩ đang bộn bề suy tư về vận mệnh dân tộc. Hai vẻ đẹp hài hoà trong hiện thân của một nhân cách. Tình yêu thiên nhiên hoà vào tình yêu đất nước.

Bình luận


Bình luận

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Lời giải

Dàn ý phân tích bài thơ Trung thu của Hồ Chí Minh

I. Mở bài

- Giới thiệu tác giả:

+ Hồ Chí Minh không chỉ là một nhà cách mạng vĩ đại mà còn là một nhà thơ lớn của dân tộc.

+ Thơ của Người thường chứa đựng những tình cảm sâu sắc, những suy tư về cuộc sống và con người.

- Giới thiệu bài thơ “Trung thu”:

+ Bài thơ “Trung thu” được sáng tác trong thời gian Hồ Chí Minh bị giam cầm trong nhà tù của Tưởng Giới Thạch.

+ Hình tượng trăng trong bài thơ mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tâm hồn và tư tưởng của tác giả.

II. Thân bài

- Khung cảnh thiên nhiên và hình tượng trăng:

+ Trăng trung thu tròn như gương: Hình ảnh trăng tròn, sáng rực rỡ, chiếu rọi khắp nhân gian, tạo nên một bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, thanh bình.

+ Chiếu diệu nhân gian bạch tự ngân: Ánh trăng trắng như bạc, chiếu sáng khắp nơi, tạo nên không gian huyền ảo, lung linh.

- Tâm trạng của tác giả:

+ Gia lý đoàn viên ngật thu tiết, Bất vong ngục lý ngật sầu nhân: Tác giả nhớ về cảnh đoàn viên, sum họp của gia đình trong dịp Tết Trung Thu, nhưng lại cảm thấy buồn bã, cô đơn vì đang bị giam cầm.

+ Ngục trung nhân dã thưởng trung thu, Thu nguyệt thu phong đới điểm sầu: Dù bị giam cầm, tác giả vẫn thưởng thức cảnh đẹp của trăng thu, nhưng không thể tránh khỏi nỗi buồn và sự cô đơn.

- Ý nghĩa và tư tưởng của bài thơ:

+ Khát vọng tự do: Hình ảnh trăng tròn, sáng rực rỡ tượng trưng cho khát vọng tự do, hòa bình của tác giả và dân tộc.

+ Tinh thần lạc quan: Dù bị giam cầm, tác giả vẫn giữ vững tinh thần lạc quan, yêu đời, luôn hướng về tương lai tươi sáng.

+ Tình yêu thiên nhiên và quê hương: Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc của Hồ Chí Minh, sự gắn bó với quê hương, đất nước.

III. Kết bài

- Khẳng định giá trị của bài thơ:

+ “Trung thu” là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện tâm hồn và tư tưởng của Hồ Chí Minh.

+ Bài thơ không chỉ đẹp về hình ảnh, âm thanh mà còn sâu sắc về ý nghĩa, tư tưởng.

- Liên hệ và cảm nhận cá nhân:

+ Bài thơ gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc sâu lắng về thiên nhiên và cuộc sống.

+ Từ đó, mỗi người có thể rút ra những bài học quý giá về tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước và khát vọng tự do.

Lời giải

- Điểm tương đồng trong nghệ thuật miêu tả hình ảnh trăng giữa hai bài thơ Vọng nguyệt (Ngắm trăng) và Cảnh khuya:

+ Hình ảnh trăng hiện lên với vẻ đẹp ngời sáng, thanh bình (minh nguyệt: ánh trăng trong sáng; trăng lồng cổ thụ: ánh trăng vằng vặc chiếu sáng cây rừng).

+ Trăng xuất hiện trong đêm khuya tĩnh lặng, thanh vắng. Dường như chỉ còn nhân vật trữ tình (con người) đối diện với ánh trăng trong lặng lẽ.

+ Trăng gần gũi, hoà nhập, hướng về thế giới (tâm hồn) của con người: trăng “theo tới” hoặc “từ” khe cửa nhà ngục”ngắm nhà thơ; ánh trăng tràn ngập khung cảnh núi rừng, ẩn hiện trong bóng cây, bóng hoa,...

- Điểm khác biệt trong nghệ thuật miêu tả hình ảnh trăng giữa hai bài thơ:

+ Hoàn cảnh ngắm trăng: Ở bài Vọng nguyệt, người ngắm trăng trong ngục tù, “Chẳng được tự do mà thưởng nguyệt” (Hồ Chí Minh). Ở bài Cảnh khuya, người ngắm trăng trong không gian núi rừng rộng lớn, khoáng đạt (tuy là ở thời điểm con người đang trong tâm sự”lo nỗi nước nhà”).

+ Hình ảnh trăng trong mối quan hệ với con người: Ở bài Vọng nguyệt, trăng và người bị ngăn cách bởi song cửa nhà lao, vì thế trăng và người cùng phải vượt qua cách bức để giao dung. Ở bài Cảnh khuya, trăng và người quyện hoà trong vẻ đẹp chan hoà của ánh sáng, màu sắc,...

+ Bút pháp miêu tả: Ở bài Vọng nguyệt, hình ảnh trăng mang tính biểu tượng, được nhân cách hoá (hay đồng nhất với con người). Ở bài Cảnh khuya, hình ảnh trăng được miêu tả với đường nét cụ thể, sinh động, lung linh, huyền ảo.

Tuy có những điểm khác biệt nhưng cả hai bài thơ cùng cho thấy tâm hồn nhạy cảm, tình yêu thiên nhiên tha thiết, phong thái tự tại trước mọi hoàn cảnh của nhân vật trữ tình. Trăng và tâm hồn con người cùng hiện lên với vẻ đẹp hoà hợp, hữu tình.

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Vietjack official store
Đăng ký gói thi VIP

VIP +1 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 1 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +3 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 3 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +6 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 6 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +12 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 12 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay