Câu hỏi:
02/10/2024 5,326
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Đầu lòng hai ả tố nga (1),
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,(2)
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang (3)
Hoa cười ngọc thốt đoan trang(4),
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn(5),
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành(6)
Sắc đành đòi một tài đành họa hai
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm(7),
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm(8) một trương(9)
Khúc nhà tay lựa nên chương(10),
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân(11)
Phong lưu rất mực hồng quần(12),
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm(13) đi về mặc ai.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều, trong Đào Duy Anh,
Từ điển Truyện Kiều, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội,1974.)
Chú thích
Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần đầu tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, giới thiệu gia cảnh của Kiều. Khi giới thiệu những người trong gia đình Kiều, tác giả tập trung tả tài sắc của Thúy Vân và Thúy Kiều.
(1)Tố nga: chỉ người con gái đẹp.
(2) Mai cốt cách: cốt cách của cây mai mảnh dẻ, thanh cao. Tuyết tinh thần: tinh thần của tuyết trắng và trong sạch. Câu này ý nói cả hai chị em đều duyên dáng, thanh cao, trong trắng.
(3) Khuôn trăng đầy đặn: gương mặt đầy đặn như mặt trăng tròn; nét ngài nở nang( nét ngài: nét lông mày): ý nói lông mày hơi đậm, cốt tả đôi mắt đẹp.Cả câu thơ nhằm gợi tả vẻ đẹp phúc hậu của Thúy Vân.Thành ngữ Việt có câu “mắt phượng mày ngài”.
(4) Đoan trang: nghiêm trang, đứng đắn( chỉ nói về người phụ nữ).
(5) Làn thu thủy: làn nước mùa thu; nét xuân sơn: nét núi mùa xuân. Cả câu thơ ý nói mắt đẹp, trong sáng như nước mùa thu, lông mày đẹp, thanh thoát như nét núi mùa xuân.
(6) Nghiêng nước nghiêng thành: lấy ý ở một câu chữ Hán, có nghĩa là: ngoảnh lại nhìn một cái thì thành người ta bị xiêu, ngoảnh lại nhìn cái nữa thì làm cho nước người ta bị nghiêng ngả.Ý nói sắc đẹp tuyệt vời của người phụ nữ có thể làm cho người ta say mê đến nỗi mất thành, mất nước.
(7) Làu bậc: thuộc lòng các cung bậc.Ngũ âm: năm nốt trong âm giai của nhạc cổ (cung, thương, dốc, chủy, vũ).
(8) Hồ cầm: đàn của người Hồ, một thứ đàn giống đàn nhị của Việt Nam, người Trung Quốc thấy xuất hiện ở phương Bắc nên gọi là đàn của người Hồ.Ở ta thường hiểu hồ cầm là đàn tì bà.
(9) Một trương: một cây. Sách có câu: “Cầm nhất trương, kì nhất cục” (Đàn một cây, cờ một cuộc).
(10) Nên chương: thành bài.
(11) Một thiên Bạc mệnh: một bản nhạc có tên là Bạc mệnh (bạc mệnh: phận mỏng, ý nói xấu số); não nhân: làm cho lòng người sầu não, đau khổ.
(12) Hồng quần: quần đỏ, chỉ phụ nữ (ngày xưa phụ nữ nhà quyền quý ở Trung Quốc thường mặc quần đỏ).
(13) Ong bướm: chỉ tình yêu nhưng có phần không đứng đắn.
Xác định thể thơ được sử dụng trong đoạn trích trên .
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Đầu lòng hai ả tố nga (1),
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,(2)
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang (3)
Hoa cười ngọc thốt đoan trang(4),
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn(5),
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành(6)
Sắc đành đòi một tài đành họa hai
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm(7),
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm(8) một trương(9)
Khúc nhà tay lựa nên chương(10),
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân(11)
Phong lưu rất mực hồng quần(12),
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm(13) đi về mặc ai.
(Nguyễn Du, Truyện Kiều, trong Đào Duy Anh,
Từ điển Truyện Kiều, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội,1974.)
Chú thích
Vị trí đoạn trích: Đoạn trích nằm ở phần đầu tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, giới thiệu gia cảnh của Kiều. Khi giới thiệu những người trong gia đình Kiều, tác giả tập trung tả tài sắc của Thúy Vân và Thúy Kiều.
(1)Tố nga: chỉ người con gái đẹp.
(2) Mai cốt cách: cốt cách của cây mai mảnh dẻ, thanh cao. Tuyết tinh thần: tinh thần của tuyết trắng và trong sạch. Câu này ý nói cả hai chị em đều duyên dáng, thanh cao, trong trắng.
(3) Khuôn trăng đầy đặn: gương mặt đầy đặn như mặt trăng tròn; nét ngài nở nang( nét ngài: nét lông mày): ý nói lông mày hơi đậm, cốt tả đôi mắt đẹp.Cả câu thơ nhằm gợi tả vẻ đẹp phúc hậu của Thúy Vân.Thành ngữ Việt có câu “mắt phượng mày ngài”.
(4) Đoan trang: nghiêm trang, đứng đắn( chỉ nói về người phụ nữ).
(5) Làn thu thủy: làn nước mùa thu; nét xuân sơn: nét núi mùa xuân. Cả câu thơ ý nói mắt đẹp, trong sáng như nước mùa thu, lông mày đẹp, thanh thoát như nét núi mùa xuân.
(6) Nghiêng nước nghiêng thành: lấy ý ở một câu chữ Hán, có nghĩa là: ngoảnh lại nhìn một cái thì thành người ta bị xiêu, ngoảnh lại nhìn cái nữa thì làm cho nước người ta bị nghiêng ngả.Ý nói sắc đẹp tuyệt vời của người phụ nữ có thể làm cho người ta say mê đến nỗi mất thành, mất nước.
(7) Làu bậc: thuộc lòng các cung bậc.Ngũ âm: năm nốt trong âm giai của nhạc cổ (cung, thương, dốc, chủy, vũ).
(8) Hồ cầm: đàn của người Hồ, một thứ đàn giống đàn nhị của Việt Nam, người Trung Quốc thấy xuất hiện ở phương Bắc nên gọi là đàn của người Hồ.Ở ta thường hiểu hồ cầm là đàn tì bà.
(9) Một trương: một cây. Sách có câu: “Cầm nhất trương, kì nhất cục” (Đàn một cây, cờ một cuộc).
(10) Nên chương: thành bài.
(11) Một thiên Bạc mệnh: một bản nhạc có tên là Bạc mệnh (bạc mệnh: phận mỏng, ý nói xấu số); não nhân: làm cho lòng người sầu não, đau khổ.
(12) Hồng quần: quần đỏ, chỉ phụ nữ (ngày xưa phụ nữ nhà quyền quý ở Trung Quốc thường mặc quần đỏ).
(13) Ong bướm: chỉ tình yêu nhưng có phần không đứng đắn.
Câu hỏi trong đề:
Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 9 Cánh diều có đáp án !!
Sách mới 2k7: Tổng ôn Toán, Lí, Hóa, Văn, Sử, Địa…. kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia 2025, đánh giá năng lực (chỉ từ 110k).
Quảng cáo
Trả lời:
Giải bởi Vietjack
Xác định thể thơ: Lục bát
Câu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Tìm trong đoạn thơ sau những từ ngữ gợi tả đặc điểm của nhân vật Thuý Vân.
Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Tìm trong đoạn thơ sau những từ ngữ gợi tả đặc điểm của nhân vật Thuý Vân.
Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Lời giải của GV VietJack
Tìm được những từ ngữ gợi tả đặc điểm của nhân vật Thuý Vân: trang trọng, đầy đặn, nở nang, đoan trang.
- Lưu ý: HS tìm được 3 từ trở lên thì cho điểm tối đaCâu 3:
Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong câu thơ sau:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong câu thơ sau:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Lời giải của GV VietJack
- HS chỉ ra được các từ ngữ thể hiện phép tu từ nhân hoá:Hoa ghen, liễu hờn.
- Học sinh phân tích được tác dụng của biện pháp tu từ nhân hoá:
+) Giúp cho lời thơ sinh động, hấp dẫn, tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
+) Nhấn mạnh vẻ đẹp vượt trội, hơn hẳn thiên nhiên, tạo hoá của Thúy Kiều. Đồng thời dự báo số phận tai ương, sóng gió của nàng sau này.
+) Qua đó tác giả thể hiện thái độ trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.Câu 4:
Nêu cách hiểu của em về vẻ đẹp của Thuý Kiều qua câu thơ: “Sắc đành đòi một tài đành họa hai”
Lời giải của GV VietJack
Học sinh có thể nêu cách hiểu như sau: Thuý Kiều có vẻ đẹp nổi trội cả về nhan sắc lẫn tài năng. Về sắc thì Kiều là đẹp nhất, về tài năng may ra trong thiên hạ mới có người thứ hai bằng nàng.
Câu 5:
Nhận xét về vẻ đẹp của hai nàng Kiều, có ý kiến cho rằng: “Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà cả về tài lẫn sắc”. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Nhận xét về vẻ đẹp của hai nàng Kiều, có ý kiến cho rằng: “Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà cả về tài lẫn sắc”. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Lời giải của GV VietJack
- Học sinh có thể bày tỏ quan điểm đồng ý hoặc không đồng ý với ý kiến: “Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà cả về tài lẫn sắc”.
- HS có cách lí giải phù hợp không vi phạm đạo đức, pháp luật là cho điểm tối đa.Nhà sách VIETJACK:
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Câu 1:
Phân tích vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều trong đoạn thơ sau:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn(5),
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành(6)
Sắc đành đòi một tài đành họa hai(7)
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm(8),
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm(9) một trương(10)
Khúc nhà tay lựa nên chương(11),
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân(12)
(Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du )
Phân tích vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều trong đoạn thơ sau:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn(5),
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành(6)
Sắc đành đòi một tài đành họa hai(7)
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm(8),
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm(9) một trương(10)
Khúc nhà tay lựa nên chương(11),
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân(12)
(Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du )
Xem đáp án »
02/10/2024
9,829
Câu 2:
II. Viết (6,0 điểm)
Em hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về ý nghĩa của việc đứng dậy sau vấp ngã đối với tuổi trẻ trong cuộc sống.
II. Viết (6,0 điểm)
Em hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về ý nghĩa của việc đứng dậy sau vấp ngã đối với tuổi trẻ trong cuộc sống.
Xem đáp án »
02/10/2024
8,490
Câu 3:
Tìm trong đoạn thơ sau những từ ngữ gợi tả đặc điểm của nhân vật Thuý Vân.
Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Tìm trong đoạn thơ sau những từ ngữ gợi tả đặc điểm của nhân vật Thuý Vân.
Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Xem đáp án »
02/10/2024
0
Câu 4:
Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong câu thơ sau:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa được sử dụng trong câu thơ sau:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Xem đáp án »
02/10/2024
0
Câu 5:
Nêu cách hiểu của em về vẻ đẹp của Thuý Kiều qua câu thơ: “Sắc đành đòi một tài đành họa hai”
Xem đáp án »
02/10/2024
0
Câu 6:
Nhận xét về vẻ đẹp của hai nàng Kiều, có ý kiến cho rằng: “Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà cả về tài lẫn sắc”. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Nhận xét về vẻ đẹp của hai nàng Kiều, có ý kiến cho rằng: “Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà cả về tài lẫn sắc”. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Xem đáp án »
02/10/2024
0
về câu hỏi!