I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

Tôi hát bài ca về cố hương tôi

Bằng khúc ruột tôi đã chôn ở đó

Nó không tiêu tan

Nó thành con giun đất

Bò âm thầm dưới vại nước, bờ ao

Bò quằn quại qua khu mồ dòng họ

Bò qua bãi tha ma người làng chết đói

Đất đùn lên máu chảy dòng dòng

 

Tôi hát, tôi hát bài ca về cố hương tôi

Trong những chiếc tiểu sành đang xếp bên lò gốm

Một mai đây tôi sẽ nằm trong đó

Kiếp này tôi là người

Kiếp sau phải là vật

Tôi xin ở kiếp sau là một con chó nhỏ

Để canh giữ nỗi buồn – báu vật cố hương tôi.

(Trích Bài hát về cố hương tôi, Nguyễn Quang Thiều, Sự mất ngủ của lửa,

Nxb Lao Động, Hà Nội 1992)

Cho biết nội dung chính của đoạn thơ.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn:

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoăc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Hình tượng đất nước.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:

– Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:

+ Đất nước, theo quan niệm của tác giả, là những gì rất gần gũi, thân thuộc với cuộc sống của mỗi con người.

+ Đất nước là những sự vật thân thuộc: chú dế mèn, trái bồ kết, tiếng gà gáy, con đường đi học, cây cỏ không tên.

+ Đất nước là những người nông dân bình dị, vô danh, suốt một đời thầm lặng, lam lũ vất vả nhưng cũng sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc (đối đầu cùng giông bão). Đất nước gắn liền với hình ảnh người con gái ta yêu, là mối tình đầu đầy thơ mộng.

→ Cách cảm nhận của tác giả về đất nước thật độc đáo, làm cho đất nước vốn là một khái niệm trừu tượng, xa xôi bỗng trở nên gần gũi, cụ thể và thấm đẫm trong mỗi con người.

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

– Lựa chọn các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận xã hội.  

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Ý nghĩa của việc luôn biết lắng nghe.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận của bài viết:

– Lựa chọn các thao tác lập luận giải thích, phân tích, bình luận, chứng minh,... một cách phù hợp để làm rõ vấn đề cần nghị luận.

– Cần làm rõ việc biết lắng nghe là một thái độ lịch sự và cầu thị; lắng nghe để hiểu, để biết; lắng nghe giúp cho chúng ta tạo được những quan hệ tốt đẹp, thành công trong cuộc sống.

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

– Triển khai đúng bố cục của kiểu bài.

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.