I.  ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản:

BÀN GIAO

Rồi ông sẽ bàn giao cho cháu bàn giao gió heo may

bàn giao góc phố

có mùi ngô nướng bay

 

Ông sẽ chẳng bàn giao những ngày vất vả sương muối đêm bay lạnh mặt người

đất rung chuyển, xóm làng loạn lạc ngọn đèn mờ, mưa bụi rơi

 

Ông bàn giao tháng giêng hương bưởi cỏ mùa xuân xanh dưới chân giày

bàn giao những mặt người đẫm nắng

đẫm yêu thương trên trái đất này

 

Ông chỉ bàn giao một chút buồn, ngậm ngùi một chút, chút cô đơn câu thơ vững gót làm người ấy¹ ông cũng bàn giao cho cháu luôn.

23-11-2003

(Bàn giao, Vũ Quần Phương2, Viết & đọc - Chuyên đề mùa xuân 2022,

NXB Hội nhà văn, 2022, tr160)

Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của văn bản.

Nghĩa của từ “bàn giao” trong nhan đề bài thơ là:

-  Giao lại, trao lại, gửi lại thông tin, giao trách nhiệm, giao nhiệm vụ, công việc cho người khác, cho thế hệ khác.

Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong những dòng thơ :

Ông bàn giao tháng giêng hương bưởi cỏ mùa xuân xanh dưới chân giày

bàn giao những mặt người đẫm nắng

đẫm yêu thương trên trái đất này

-  Biện pháp tu từ liệt kê trong những dòng thơ là:

+ tháng giêng hương bưởi,

+ cỏ mùa xuân xanh

+ mặt người đẫm nắng, đẫm yêu thương

-   Tác dụng :

+ Nhấn mạnh những điều đẹp đẽ mà người ông muốn trao gửi lại cho cháu, cho thế hệ sau

+ Tô đậm tình cảm, tấm lòng yêu thương của ông với cháu và niềm tự hào trước những vẻ đẹp của quê hương, đất nước, con người

+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời thơ.

-  Nhưng điều ông bàn giao: gió heo may, góc phố, tháng giêng, cỏ mùa xuân,

mặt người đẫm nắng đẫm yêu thương, một chút buồn, một chút ngậm ngùi, cô đơn, câu thơ...

-  Những điều ông sẽ chẳng bàn giao: những ngày vất vả, sương muối, đất rung

chuyển, xóm làng loạn lạc, ngọn đèn mờ, mưa bụi rơi....

-  Mối liên hệ giữa những điều “ông bàn giao” và những điều “ông sẽ chẳng bàn giao” trong bài thơ.

+ Những điều ông bàn giao, trao gửi lại là những điều đẹp đẽ, thiêng liêng, nó sẽ làm cho cuộc sống tương lai của cháu thêm phong phú, ý nghĩa và hạnh phúc...

+ Những điều ông chẳng bàn giao là những khó khăn, nỗi buồn của cuộc sống. Ông muốn tránh cho cháu những lo lắng, vất vả lam lũ mà thế hệ ông đã phải trải qua...

+ Tất cả những điều “ông bàn giao” và những điều “ông sẽ chẳng bàn giao” đều thể hiện tình yêu thương sâu sắc của ông dành cho cháu, ông mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến với cháu trong tương lai....

Từ suy tư của người ông “Ông chỉ bàn giao một chút buồn,/ ngậm ngùi một chút, chút cô đơn”, anh/chị có suy nghĩ gì về vai trò của nỗi buồn trong cuộc sống của con người. (Trình bày khoảng 5 đến 7 dòng)

* Học sinh có thể trả lời theo một số gợi ý sau:

-   Khái quát suy tư của người ông.

-  Vai trò của nỗi buồn: là động lực để thay đổi, phát triển bản thân; chia sẻ nỗi buồn có thể tăng cường sự kết nối và tạo ra sự cảm thông, giúp vượt qua khó khăn, thử thách; nỗi buồn có thể là nguồn cảm hứng cho sự sáng tạo tác phẩm nghệ thuật; khi trải qua nỗi buồn, con người thường có xu hướng trân trọng những khoảnh khắc hạnh phúc hơn.....