(4,0 điểm)

Trình bày cảm nhận của anh/chị về hai bức tranh thu sau:

Chiều thu

Mây sầm lại trên ao đầy khói lướt

Bụi chuối vàng run đón gió bay qua.

Tiếng dế kêu rì rào bên rãnh nước

Nhịp chuông chiều văng vẳng mái chùa xa.

(Trích Chiều thu - Anh Thơ,

truy xuất từ https://voh.com.vn/song-dep/tho-ve-mua-thu-489628.html)

 

Chiều thu

Trời xanh một màu xanh mênh mông

Chiều thu lúa gặt phẳng phiu đồng

Phương tây ánh nắng vừa chia biệt

Đã thấy trăng chào sáng phía đông.

(Trích Chiều thu – Tế Hanh

 (truy từ xuất https://taodan.vn/tho/te-hanh/chieu-thu-te-hanh-3820.html)

* Chú thích:

Anh Thơ (1921-2005), tên khai sinh là Vương Kiều Ân, là một nhà thơ nữ Việt Nam. Thơ thiên về tả cảnh bình dị, quen thuộc của làng quê xứ Bắc, với những nét vẽ chân thực, tinh tế thấm đượm một chút tình quê đằm thắm pha chút bâng khuâng buồn của Thơ mới.

Tế Hanh (1921-2009), tên khai sinh là Trần Tế Hanh, là một nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến. Phong cách sáng tác trong trẻo, mộc mạc, nhẹ nhàng đậm chất chân quê, giản dị, bình yên. Thơ ông rất giàu hình ảnh, màu sắc, thể hiện cảm xúc, suy tư về tình yêu thương, sự trân trọng dành cho quê hương.

a. Đảm bảo cấu trúc bài viết

- Học sinh biết tạo lập một văn bản nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài (Mở đầu), Thân bài (Nội dung), Kết bài (Kết thúc).

0,25 điểm

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Cảm nhận của anh/chị về hai bức tranh thu trong hai bài Chiều thu của Anh Thơ và của Tế Hanh.

0,25 điểm

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Về nội dung:

- Điểm giống nhau giữa hai bức tranh thu:

+ Đề tài: bức tranh chiều thu.

+ Cách chọn phương thức bộc lộ cảm xúc:

  . Nhân vật trữ tình ẩn danh để khách quan hóa cái nhìn về cảnh chiều thu.

  . Góc nhìn từ trên xuống dưới, từ gần đến xa.

  . Hình thức thể hiện: mỗi áng thơ như một bức tranh tứ tuyệt xinh xắn, ngôn từ bình dị, dân dã, hình ảnh thơ chân thực, sống động.

+ Hướng triển khai mạch thơ: bức tranh cảnh chiều thu cũng là bức tranh tâm trạng con người.

- Điểm khác nhau giữa hai bức tranh thu:

+ Chiều thu của Anh Thơ:

   . Thời gian ngưng đọng, con người vắng bóng, sắc màu u trầm, âm thanh khi gần, khi xa.

   . Không gian đắm sâu trong cái tĩnh tại của cảnh, lắng trong của tâm tư.

   . Thể hiện tình yêu mến thiên nhiên, tâm hồn tinh tế hòa điệu với cảnh vật và gửi gắm nỗi buồn man mác của tác giả.

+ Chiều thu của Tế Hanh:

   . Thời gian có sự vận động từ ngày sang đêm nhưng lại mở ra ánh sáng, gợi cảm giác ấm áp, sức sống căng tràn.

   . Không gian hòa cùng với sự chuyển động của thời gian và sự sống.

   . Thể hiện tình yêu tha thiết với thiên nhiên và con người. Tác giả gửi gắm niềm hân hoan vui sướng, hạnh phúc ngập tràn và niềm tin mãnh liệt vào ánh sáng tươi mới của tương lai.

* Về nghệ thuật:

Những bức tranh thu được diễn tả bằng hình thức nghệ thuật độc đáo:

+ Từ ngữ: một áng thơ dùng từ láy chỉ thời gian để nhấn mạnh sự tĩnh lặng của không gian (Chiều thu của Anh Thơ); một áng thơ dùng từ láy để diễn tả không gian, từ đó khắc sâu sự vận động của thời gian và sự sống (Chiều thu của Tế Hanh).

+ Giọng điệu: mang giọng điệu da diết, u buồn (Chiều thu của Anh Thơ); giọng điệu tươi vui tràn đầy tin tưởng (Chiều thu của Tế Hanh).

* Đánh giá chung:

- Mỗi áng thơ mang vẻ đẹp riêng thể hiện tài năng độc đáo của mỗi tác giả.

- Mỗi áng thơ in dấu ấn một thời đại, một phong cách, một tâm hồn, cùng góp phần làm giàu thêm cho nền văn học dân tộc; đồng thời khẳng định sức sống mãnh liệt của thơ ca về đề tài mùa thu.

3,0 điểm

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt; liên kết câu, đoạn văn và liên kết văn bản.

0,25 điểm

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.                                                                                                          

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

0,25 điểm