Câu hỏi:

24/07/2025 31 Lưu

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

CHÀNG TRAI LÀNG PHÙ ỦNG

Ông Phạm Ngũ Lão là chàng trai làng Phù Ủng, huyện Đường Hào, tỉnh Hải Dương. Ông có sức khỏe lạ thường, muôn người không địch nổi. Phạm Ngũ Lão mặt mũi khôi ngô, văn võ đều giỏi. Nhà vốn chỉ có nghề làm ruộng, đến ông mới theo nghiệp bút nghiên. Mới hai mươi tuổi ông đã có tính khẳng khái. Trong làng có người tên là Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ làm lễ ăn mừng, cả làng kéo đến mừng rỡ, chỉ Ngũ Lão không đến.

Bà mẹ Ngũ Lão bảo rằng:

– Con làm thế nào cho bằng người ta thì làm. Nay người ta ăn mừng, cả làng mừng rỡ, sao con không đến mừng một chút?

Phạm Ngũ Lão thưa rằng:

– Thưa mẹ, con chưa làm nên gì để vui lòng mẹ mà con đi mừng người ta thì con lấy làm nhục lắm.

Nhà ở bên cạnh đường cái, có một hôm, Phạm Ngũ Lão ngồi vệ đường vót tre đan sọt. Chợt có Hưng Đạo Vương đi qua để vào kinh, quan quân kéo đi rất đông. Quân đi mở đường thấy Ngũ Lão ngồi xếp bằng tròn bên cạnh đường, quát lên bắt phải đứng dậy. Ngũ Lão cứ ngồi nghiễm nhiên như không nghe tiếng. Quân lính cầm ngọn giáo đâm vào đùi, Ngũ Lão cũng cứ ngồi vững không động mình. Đến lúc xe Hưng Đạo Vương đến nơi, trông thấy thế lấy làm lạ gọi đến hỏi, bấy giờ Ngũ Lão mới biết là có quan quân đi qua, và quân lính đã đâm vào đùi mình.

Hưng Đạo Vương hỏi rằng:

– Nhà thầy kia ở đâu, sao ta đi qua đây mà cứ ngồi chững chàng làm vậy?

Ngũ Lão thưa rằng:

– Tôi đang mải nghĩ một việc, cho nên không biết là ngài trẩy qua đây.

Hưng Đạo Vương lấy làm kì, hỏi đến việc học hành kinh sử thì hỏi đâu nói đấy, không sót chỗ nào, ứng đối nhanh như nước chảy.

Hưng Đạo Vương bèn sai quân lấy thuốc dấu dịt vào vết đâm, rồi cho Ngũ Lão ngồi xe đem về kinh, tiến cử lên vua Trần Thánh Tông.

Vua thấy người có sức khỏe, lại có học thức, cho sung chức quản vệ sĩ. Các vệ sĩ không chịu, xin đấu sức với Ngũ Lão. Ngũ Lão xin vâng, nhưng xin vua cho về nhà ba tháng để thu xếp việc nhà, rồi sẽ xin đấu sức và nhận chức luôn thể.

Vua cho về, Ngũ Lão về nhà, ra ngoài đồng, tìm chỗ gò cao tập nhảy, cứ cách mười trượng chạy đến nhảy vọt qua gò. Tập luyện xong xuôi rồi, vào kinh đấu sức.

Khi đấu quyền với các vệ sĩ thì không ai địch nổi. Sau Ngũ Lão thách tất cả các vệ sĩ cùng ra đấu. Các vệ sĩ xúm xít chung quanh hàng trăm người, Ngũ Lão tay đấm chân đá, nhảy nhót như bay, chạm phải ai kẻ ấy không ngũ đau thì què tay. Các vệ sĩ không tài gì mà đánh lại được, bấy giờ mới xin chịu phục.

Vua thấy người kiên dũng làm vậy, cho theo Hưng Đạo Vương đi đánh giặc Nguyên thì đánh trận nào cũng thắng, lập nên công trạng rất nhiều. Hưng Đạo Vương có lòng yêu mến, gả con gái nuôi là Nguyên quận chúa cho. Về sau, vua nước Ai Lao đem hơn một vạn quân và voi sang cướp đất Thanh, Nghệ. Vua sai Ngũ Lão cầm quân đi đánh. Ngũ Lão sai dân chặt tre đực dài độ một trượng, chồng chất trên các vệ đường. Khi Ngũ Lão kéo quân vào đánh giặc, giặc thúc voi sấn lên, Ngũ Lão chỉ chân tay không mà sấn vào gặp đống tre nào thì vớ lấy đống tre chỗ ấy, đập vào chân voi. Voi bị đau, gầm rống lên chạy trở về, giày xéo lên cả quân Ai Lao. Ngũ Lão mới thúc quân đánh tràn sang, quân giặc tan vỡ, phải trốn về nước.

Vì có những công to ấy, Ngũ Lão được cất lên làm Điện tiền thượng tướng quân. Đến khi mất, được phong làm thượng đẳng phúc thần, và được dân làng Phù Ủng lập miếu thờ ngay ở chỗ nhà Ngũ Lão.

(Câu chuyện Chàng trai làng Phù Ủng – Theo Phan Kế Bính)

I. PHẦN ĐỌC HIỂU

Văn bản được viết theo thể loại nào? Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là gì? Câu chuyện Chàng trai làng Phù Ủng kể về nhân vật nào? Truyện được kể ở ngôi thứ mấy?

Quảng cáo

Trả lời:

verified
Giải bởi Vietjack

- Thể loại: Truyện lịch sử.

- Phương thức biểu đạt chính: Tự sự.

- Nhân vật: Phạm Ngũ Lão.

- Ngôi kể: Ngôi thứ 3.

Câu hỏi cùng đoạn

Câu 2:

Hãy tóm tắt nội dung của văn bản trong 3-5 câu và cho biết câu chuyện dựa trên bối cảnh của sự kiện lịch sử nào?

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

- HS có thể tóm tắt theo nhiều cách khác nhau nhưng vẫn phải đảm bảo được nội dung câu chuyện.

Ví dụ: Phạm Ngũ Lão là một chàng trai khôi ngô, văn võ song toàn, có chí khí lớn và ý thức sâu sắc về danh dự. Trong một lần ngồi đan sọt bên vệ đường, ông được Hưng Đạo Vương phát hiện tài năng và tiến cử với vua Trần. Sau khi được vua cho thử sức, ông đã đánh bại các vệ sĩ và lập nhiều chiến công hiển hách trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên và Ai Lao. Cuối đời, ông được phong chức cao và thờ phụng tại quê nhà.

- Bối cảnh lịch sử: Thời nhà Trần đánh đuổi quân xâm lược nhà Nguyên ở phương Bắc và đẩy lùi sự xâm lấn của quân Ai Lao ở phía Nam.

Câu 3:

Ghi lại chi tiết cho thấy Phạm Ngũ Lão là người có tài cầm quân đánh giặc?

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

Những chi tiết cho thấy Phạm Ngũ Lão có tài cầm quân:

- Theo Hưng Đạo Vương đi đánh giặc Nguyên thì đánh trận nào cũng thắng, lập nên công trạng rất nhiều.

- Về sau, vua nước Ai Lao đem hơn một vạn quân và voi sang cướp đất Thanh, Nghệ. Vua sai Ngũ Lão cầm quân đi đánh. Ngũ Lão sai dân chặt tre đực dài độ một trượng, chồng chất trên các vệ đường, rồi khi giặc thúc voi lên thì dùng tre đánh vào chân voi khiến chúng hoảng loạn giày xéo quân mình. Nhờ đó, ông thúc quân đánh tan quân địch và giành chiến thắng.

Câu 4:

Những nét tính cách nào của Phạm Ngũ Lão được thể hiện qua câu chuyện trên?

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

Những nét tính cách của Phạm Ngũ Lão:

- Là một vị tướng tài giỏi xuất sắc đời nhà Trần, đã có công giúp Trần Hưng Đạo đánh đuổi quân xâm lược Nguyên ở phương Bắc và đẩy lùi sự xâm lấn của quân Ai Lao ở phía Nam.

- Là người tính tình khẳng khái, vừa có chí lớn vừa có tài cao, đã lập công lớn giết giặc cứu nước, nêu tấm gương sáng ngời về chí làm trai cho các thế hệ thanh niên đời sau học tập.

Câu 5:

Nêu suy nghĩ của em về chi tiết mà mình ấn tượng nhất đối với nhân vật trong truyện (Trình bày khoảng 3- 5 câu).

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

HS nêu chi tiết mình ấn tượng và nêu lí do thuyết phục.

Ví dụ: Em ấn tượng với chi tiết Phạm Ngũ Lão ngồi đan sọt bên vệ đường, bị đâm vào đùi mà không hề hay biết vì đang mải nghĩ việc lớn. Chi tiết ấy thể hiện một con người đầy lý tưởng, khát vọng lớn lao và tinh thần suy tư sâu sắc. Qua đó, em cảm nhận được phẩm chất cao quý và trí tuệ hơn người của một bậc anh tài nước Việt.

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Lời giải

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học:

Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai thành các luận điểm rõ ràng, mạch lạc. Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Phân tích bài thơ Ngắm trăng (Vọng nguyệt) của Hồ Chí Minh.

c. Triển khai vấn đề nghị luận:

Lần lượt trình bày bài văn phân tích một tác phẩm thơ theo gợi ý sau:

1. Mở bài:

- Giới thiệu khái quát, ngắn gọn về tác giả và bài thơ;

- Nêu ý kiến chung về bài thơ.

2. Thân bài:

* Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ. Từ hoàn cảnh sáng tác làm nổi bật lên được vẻ đẹp của bài thơ.

* Phân tích từng câu thơ:

a. 2 câu thơ đầu: Hoàn cảnh ngắm trăng của Bác

- Hoàn cảnh ngắm trăng của Bác:

+ Thời gian: nửa đêm

+ Không gian: trong tù, nơi chỉ có 4 bức tường tối tăm và xiềng xích.

+ Điều kiện: “vô tửu diệc vô hoa” (không rượu cũng không hoa)

→ Hoàn cảnh đặc biệt thiếu thốn, gian khổ nhưng dường như Bác đã quên đi hoàn cảnh và thân phận tù nhân của mình mà thoải mái đứng ngắm trăng, làm thơ.

- Tâm trạng của Bác trước cảnh trăng “khó hững hờ”:

+ Câu thơ thứ 2 là một câu hỏi tu từ, thể hiện tâm trạng bối rối, xao xuyến trước cảnh đẹp ngoài song sắt.

b. 2 câu thơ cuối: Sự giao hòa giữa người nghệ sĩ và trăng

- Tình yêu thiên nhiên đến say mê của Bác:

+ Qua song sắt nhà tù, Bác vẫn cảm nhận được vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên, của ánh trăng. Xiềng xích nhà tù chỉ có thể trói được thân thể Bác chứ không thể ngăn được tâm hồn thi nhân bay đến với thiên nhiên rộng lớn.

+ Hai câu thơ 3,4 đối nhau: 1 bên là “nguyệt” (trăng), và ở giữa là song sắt nhà tù. Cấu trúc đối này đã vẽ ra hoàn cảnh thực tại (song sắt nhà tù chia rẽ người và trăng).

→ Sự giao hòa giữa thi nhân với ánh trăng, với thiên nhiên trong mọi hoàn cảnh.

- Phong thái ung dung, ý chí, nghị lực kiên cường của người chiến sĩ cách mạng:

+ Bác vẫn ngắm trăng, vẫn hòa mình vào thiên nhiên dù tay chân đang bị kìm kẹp bởi xiềng xích.

+ Hình ảnh Bác hướng về ánh trăng qua song sắt nhà tù đã cho thấy dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, Bác vẫn luôn đau đáu hướng về bầu trời tự do, về tương lai tươi sáng của đất nước.

→ Ánh trăng ấy hay chính là ánh sáng hi vọng mãnh liệt của một người chiến sĩ cách mạng một lòng muốn giải phóng dân tộc.

c. Khái quát chung

- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt giản dị, ngắn gọn mà hàm súc.

- Nghệ thuật đối, nhân hóa trăng như người bạn tri âm tri kỉ

→ Chất chiến sĩ và thi sĩ hòa hợp tạo nên tâm hồn Bác.

→ Hiện thực của cuộc kháng chiến chống Pháp đầy gian khổ.

→ Tâm hồn yêu thiên nhiên gắn với lòng yêu nước của Bác.

→ Thể hiện phong thái ung dung, lạc quan cách mạng của Bác

3. Kết bài: Khẳng định vị trí và ý nghĩa của bài thơ.

d. Chính tả, ngữ pháp:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu và liên kết đoạn văn, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo:

Diễn đạt sáng tạo, sinh động, giàu hình ảnh, có giọng điệu riêng.

Lời giải

- HS có thể tóm tắt theo nhiều cách khác nhau nhưng vẫn phải đảm bảo được nội dung câu chuyện.

Ví dụ: Phạm Ngũ Lão là một chàng trai khôi ngô, văn võ song toàn, có chí khí lớn và ý thức sâu sắc về danh dự. Trong một lần ngồi đan sọt bên vệ đường, ông được Hưng Đạo Vương phát hiện tài năng và tiến cử với vua Trần. Sau khi được vua cho thử sức, ông đã đánh bại các vệ sĩ và lập nhiều chiến công hiển hách trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên và Ai Lao. Cuối đời, ông được phong chức cao và thờ phụng tại quê nhà.

- Bối cảnh lịch sử: Thời nhà Trần đánh đuổi quân xâm lược nhà Nguyên ở phương Bắc và đẩy lùi sự xâm lấn của quân Ai Lao ở phía Nam.

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP