Câu hỏi:

11/10/2025 36 Lưu

I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

GIÁO ĐẦU :     

Từ Lương1 giang quê ngụ,

Thiếp mỹ hiệu Bửu Tiên.Mua sách bán chạy nhất trực tuyến

Thung đường2 đã sớm cách suối vàng.

Nguyên thất3 hãy náu nương nhà bạc.

(Ai đi) Đoái gia đạo tự cơ hàn khiếm khuyết,

(Còn) Nhìn từ thân4 lụy nhỏ chứa chan.

(Như tôi là) Buồn riêng than hổ phận nữ nhi.

(Tôi biết) Lấy chi trả mười ơn cốt nhục?

(Vậy thôi thời) Kíp vào nơi thảo thất5

Trình từ thân tỏ nỗi thủy chung,

Phận cơ hàn phải chịu gian nan.

MẸ BỬU:

(Ớ con ôi!) Con vào phòng mẹ,

Tối tăm là vậy

Có chuyện chi hay không (vậy a con?)

TIÊN BỬU: 

(Dạ dám thưa mẹ) Cúi bày lời ấu nữ6,

Cho tỏ dạ mẫu thân

Xin cho con xuống chốn Giang Tân7,

(Đặng mà) Con lập thuyền chiếc đưa đò đỡ bữa (a mẹ).

MẸ BỬU:    

(Con ôi !)

Thời con đà quyết dạ

Mẹ dễ phiền lòng

(Bớ con ôi!)

Nay mà con xuống chốn Giang Tân,

(Thôi thơi nghe lời mẹ dặn nghe con).

Phải nhớ câu trinh nữ chi ca8,

(Con đừng học thói)

Dâm khuê9 chi vịnh10

(Cho nhớ đừng có quên nghe không con!)

TIÊN BỬU: 

(Dạ dám thưa mẹ)

Khắn khắn vâng lời vàng đá,

Khăng khăng tạc dạ sắt đinh.

Lạy mẫu từ ở lại lều tranh

Cho ấu nữ Giang Tân đưa khách.

Hát nam:

Ấu nữ Giang Tân đưa khách,

Cúi đầu từ huyên thất dời chân.

MẸ BỬU:    

(Con ôi ! Con có đi thì nghe mẹ dặn)

Thời sách có chữ rằng:

Gia bần tri hiếu tử11

Quốc loạn thức trung thần12

(Con còn nhớ không con?)

Hát nam:

Thương vì con trẻ thơ ngây,

Dầm sương trải gió nào nguôi lòng già13.

TIÊN BỬU:

(Dám thưa mẹ như con nay là)

Nghiêng mình lạy tạ mẫu thân,

Giang Tân con tới thảo trang14 mẹ hồi15.

MẸ BỬU:    

(Con có đi thời nhớ lời mẹ dặn, chẳng can chi mà

Con phòng sợ, thời sách có chữ rằng):

Tử sanh hữu mạng

(Còn) Phú quý tại thiên (đó con!)

Hát nam:

Dứt tình phân rẽ đôi phương,

Giang Tân con tới thảo trang mẹ hồi

(Thôi con tới)

TIÊN BỬU:

(Mẫu thân à)

Mẫu thân đà trở lại thảo trang.

Âu ta kíp trông chừng Giang quận18,

Hát nam :    

Giang quận âu ta mau kíp,

Quyết một lòng giữ đạo thảo ngay.

Riêng thân phận gái nữ nhi,

Ba năm19 chưa trả mười ơn lăm đền,

Mảng còn than thở sự tình

Phút đâu lố thấy Giang Tân hầu gần. 

(Trích tuồng Tiên Bửu,Theo Tổng tập văn học Việt Nam, tập 12, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000)

Chú giải:

1.Từ Lương giang hoặc Lương giang: không rõ địa hạt nào. Đây phiếm chỉ một địa điểm làm quê quán nhân vật.

2. Thung đường: tức xuân đường chỉ ông bố.

3. Nguyên thất: (phiên lầm chữ, huyên thất, chỉ bà mẹ. Người ta thường gọi cha mẹ là xuân huyên. “Xuân huyên hai khóm tốt tươi”. “Xuân đường kịp gọi Sinh về hộ tang”. “ Nhà huyên chợt tỉnh, hỏi cơn cớ gì?”…Truyện Kiều).

4. Từ thân: mẹ hiền.

5. Thảo thất: nhà cỏ, nhà tranh.

6. Ấu nữ: con gái còn nhỏ tuổi.

7. Giang Tân: bến sông.

8. Trinh nữ chi ca: lời ca người con gái đứng đắn.

9. Nguyên bản: khê

10. Dâm khuê chi vịnh: lời vè người con gái lẳng lơ. Dâm khuê: Buồng hư hỏng của một cô gái nào đó.

11. Gia bần chi hiếu tử: nhà nghèo mới biết con hiếu thảo.

12. Quốc loạn thức trung thần: nước loạn mới biết tôi trung thành.

13. Nguyên bản: dầm sường trải gió lòng già nào nguôi.

14. Thảo trang: cũng như thảo thất, thảo lư, thảo xá…đều là nói nhà tranh, nhà cỏ.

15. Nguyên bản: Giang Tân con tới thảo lư mẹ hồi.

(0,5 điểm) Văn bản trên thuộc loại hình nghệ thuật nào?

Quảng cáo

Trả lời:

verified Giải bởi Vietjack

Thể loại: chèo – sân khấu dân gian.

Câu hỏi cùng đoạn

Câu 2:

(0,5 điểm) Dựa vào phần giáo đầu hãy nêu hoàn cảnh của nhân vật Bửu Tiên.

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Hoàn cảnh nhân vật Bửu Tiên:

- Nhà nghèo.

- Cha mất sớm.

Câu 3:

(1,0 điểm) Theo em, tại sao người mẹ lại phiền lòng khi nghe quyết định của Bửu Tiên?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Người mẹ lại phiền lòng khi nghe quyết định của Bửu Tiên vì:

- Bửu Tiên một thân một mình quyết định đi chèo đò ở Giang Tân để kiếm tiền nuôi mẹ.

- Công việc chèo đò rất vất vả, người mẹ rất quan tâm, lo lắng cho Bửu Tiên.

Câu 4:

(1,0 điểm) Bài học mà em rút ra được từ cách ứng xử của Bửu Tiên đối với cha mẹ trong đoạn văn bản trên?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Bài học:

- Tấm lòng của Bửu Tiêu với cha mẹ rất đáng được ngợi ca và học tập.

- Bản thân mỗi người cần biết trân trọng, hiếu thảo với cha mẹ...

Câu 5:

Em hiểu thế nào về câu người mẹ nói với Bửu Tiên:

(Con ôi! Con có đi thì nghe mẹ dặn)

Thời sách có chữ rằng:

Gia bần tri hiếu tử

Quốc loạn thức trung thần

(Con còn nhớ không con)

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Câu người mẹ nói với Bửu Tiên được hiểu là:

- Người mẹ muốn Bửu Tiên nhớ lời trong sách nói: nhà nghèo mới biết con hiếu thảo, ước loạn mới biết bề tôi trung thành.

- Bà hiểu tấm lòng hiếu thảo, lo lắng cho cha mẹ của Bửu Tiên.

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Lời giải

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Lời dặn này của người mẹ đối với con trong câu thơ trên có ý nghĩa sâu sắc. Nó thể hiện quan niệm tiến bộ của người xưa về người phụ nữ đó là:

- Nhân dân ta thời xưa rất đề cao phẩm hạnh của người phụ nữ. Vì thế người xưa quan niệm người phụ nữ phải luôn biết giữ gìn trinh tiết, đức hạnh của mình, không học thói lẳng lơ, hư hỏng.

- Đây là một quan niệm đẹp của người xưa về người phụ nữ mà cho đến ngày nay nó vẫn giữ được giá trị.

Lời giải

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Học lệch.

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu vấn đề học tập trong nhà trường hiện nay.

- Dẫn vào vấn đề học lệch – một hiện tượng phổ biến và đáng lo ngại.

2. Thân bài

- Giải thích khái niệm học lệch

+ Học lệch là tình trạng học sinh chỉ chú trọng đến một vài môn học chính (như Toán, Văn, Anh…), bỏ bê hoặc xem nhẹ các môn còn lại.

+ Thường xảy ra do định hướng thi cử, áp lực điểm số, tư duy chọn lọc môn “có ích”.

- Nguyên nhân của hiện tượng học lệch

+ Áp lực từ kỳ thi chuyển cấp, thi đại học khiến học sinh chỉ chú trọng các môn xét tuyển.

+ Sự định hướng thiên lệch từ nhà trường, phụ huynh.

+ Tâm lý chạy theo thành tích, điểm số.

+ Chương trình học nặng nề, thời gian không đủ để học đều các môn.

- Hậu quả của việc học lệch

+ Học sinh phát triển mất cân bằng về tri thức và kỹ năng.

+ Giảm khả năng sáng tạo, tư duy tổng hợp, thích nghi xã hội.

+ Ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện về nhân cách, năng lực.

+ Tạo ra áp lực học tập và khiến học sinh mệt mỏi, căng thẳng.

- Giải pháp khắc phục

+ Nhà trường cần xây dựng chương trình học hợp lý, giảm tải, khuyến khích học đều.

+ Phụ huynh và giáo viên nên định hướng đúng, không gây áp lực thi cử thái quá.

+ Bản thân học sinh cần nhận thức được tầm quan trọng của việc học toàn diện, rèn luyện cả kiến thức lẫn kỹ năng.

3. Kết bài

- Khẳng định lại tác hại của học lệch và vai trò của việc học đều các môn.

- Kêu gọi sự thay đổi từ chính học sinh, gia đình và nhà trường để xây dựng môi trường học tập toàn diện, lành mạnh.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP