Câu hỏi:

13/10/2025 33 Lưu

VŨ NHƯ TÔ (Trích) (1)

(Nguyễn Huy Tưởng)

VŨ NHƯ TÔ - Cảnh ngộ chúng tôi có khác chi cảnh ngộ bà? Có phần khổ nhục hơn nữa. Chế độ thì nghiệt ngã vô lý: nhà không cho làm cao, áo không cho mặc đẹp. Ai xây một kiểu nhà mới khả quan, thì lập tức kết vào tội lộng hành đem chém. Thành thử không ai dám vượt ra khuôn sáo nghìn xưa, nghề kiến trúc đọng lại như một vũng ao tù. Người có tài không được thi thố đành phải tiến về mặt tiểu xảo. Mà nói ngay đến những bọn này nào họ có được yên thân. Họ phải lẩn lút, giấu giếm. Vô phúc mà triều đình biết, thế là gia đình tan nát. Họ bị đóng cũi giải kinh, để làm những công việc nhà vua, thân giam trong nội như một tên trọng phạm, mãi đến khi mắt mờ, tay chậm, họ mới được thải hồi nguyên quán. Triều đình còn không ban cho họ một chút bổng nhờ để mưu sống buổi tàn niên. Cách đối đãi như thế, thì nhân tài nhiều sao được, mà ai chịu luyện tập cho thành tài? Thậm chí người ta nói kẻ có tài đã không giúp cho gia đình, còn là một cái vạ nữa.

ĐAN THIỀM - Thảo nào mà nước ta không có lấy một lâu đài nào ra hồn, khả dĩ sánh với những lâu đài Trung Quốc. Ngay cả Chiêm Thành cũng hơn ta nhiều lắm...

VŨ NHƯ TÔ - Tôi bẩm sinh có khiếu về kiến trúc. Tôi đã học văn, sau bỏ văn tập nghề, nhưng tập thì tập, vẫn lo nơm nớp, chỉ sợ triều đình biết, thì vợ con ở nhà nheo nhóc, mà mình cũng không biết bao giờ được tháo cũi xổ lồng. Vua Hồng Thuận ngày nay càng khinh rẻ chúng tôi, cách đối đãi lại bạc ác. Chẳng qua là cái nợ tài hoa, chứ thực ra theo nghề ở ta lợi chẳng có mà nhục thì nhiều.

ĐAN THIỀM - Chính vì thế mà ông càng đáng trọng.

VŨ NHƯ TÔ - Trọng để làm gì? Tìm danh vọng chúng tôi đã chẳng chọn nghề này. Đời lẩn lút...

ĐAN THIỀM - Vậy thì các ông luyện nghề làm gì, luyện mà không đem ra thi thố?

VŨ NHƯ TÔ - Đó là nỗi khổ tâm của chúng tôi. Biết đa mang là khổ nhục mà không sao bỏ được. Như bóng theo hình. Chúng tôi vẫn chờ dịp.

ĐAN THIỀM - Dịp đấy chứ đâu? Cửu Trùng Đài...

[…]

VŨ NHƯ TÔ - Xây Cửu Trùng Đài cho một tên bạo chúa, một tên thoán nghịch, cho một lũ gái dâm ô? Tôi không thể đem tài ra làm một việc ô uế, muôn năm làm bia miệng cho người đời được.

ĐAN THIỀM - Ông biết một mà không biết hai. Ông có tài, tài ấy phải đem cống hiến cho non sông, không nên để mục nát với cỏ cây. Ông không có tiền, ông không có thể dựng lấy một tòa đài như ý nguyện. Chấp kinh, phải tòng quyền. Đây là lúc ông nên mượn tay vua Hồng Thuận mà thực hành cái mộng lớn của ông... Ông khẽ tiếng. Đó là tiểu tiết. Ông cứ xây lấy một tòa đài cao cả. Vua Hồng Thuận và lũ cung nữ kia rồi mất đi nhưng sự nghiệp của ông còn lại về muôn đời. Dân ta nghìn thu được hãnh diện, không phải thẹn với những cung điện đẹp nước ngoài, thế là đủ. Hậu thế sẽ xét công cho ông, và nhớ ơn ông mãi mãi. Ông hãy nghe tôi làm cho đất Thăng Long này thành nơi kinh kỳ lộng lẫy nhất trần gian.

VŨ NHƯ TÔ - Đa tạ. Bà đã khai cho cái óc u mê này. Thiếu chút nữa, tôi nhỡ cả. Những lời vàng ngọc tôi xin lĩnh giáo. Trời quá yêu nên tôi mới được gặp bà.

ĐAN THIỀM - Tôi cũng may được gặp ông. Xin ông cố đi. Đức vua ngự tới…

(Trích Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng, in trong Tổng tập văn học Việt Nam, Hà Minh Đức sưu tầm, biên soạn, giới thiệu, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1997)

Xác định thể loại của văn bản trên.

Quảng cáo

Trả lời:

verified Giải bởi Vietjack

Thể loại: kịch

Câu hỏi cùng đoạn

Câu 2:

Đan Thiềm muốn Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài nhằm mục đích gì?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Mục đích Đan Thiềm muốn Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài: 

- “Ông có tài, tài ấy phải đem cống hiến cho non sông, không nên để mục nát với cỏ cây”, “thực hành cái mộng lớn của ông”

- “sự nghiệp của ông còn lại về muôn đời”

- “làm cho đất Thăng Long này thành nơi kinh kỳ lộng lẫy nhất trần gian”.

Câu 3:

Nhân vật Vũ Như Tô hiện lên trong đoạn trích là một con người có tính cách như thế nào? Cho biết Vũ Như Tô mang những đặc điểm nào của nhân vật chính của bi kịch?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Vũ Như Tô có tính cách: Bản chất tốt đẹp, không muôn xây Cửu Trùng Đài cho hôn quân bạo chúa, có lý tưởng khát vọng, say mê nghệ thuật, có tài cao. Vũ Như Tô cũng có nhược điểm trong cách hành xử và đánh giá.

Câu 4:

Từ những lời thoại trong đoạn trích, Vũ Như Tô đã có thái độ đánh giá như thế nào với giai cấp thống trị đương thời?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

Thái độ căm phẫn, oán trách với giai cấp thống trị đương thời.

Câu 5:

Đoạn trích trên đã thể hiện những mâu thuẫn gì? Mâu thuẫn đã được giải quyết như thế nào?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

- Mâu thuẫn: Vũ Như Tô không chấp nhận xây Cửu Trùng Đài cho triều đình; cung nữ Đan Thiềm thuyết phục xây đài với mục đích dựa vào Đài để khẳng định tài năng nghệ thuật.

- Mâu thuẫn được giải quyết: Thuyết phục của Đan Thiềm đã được Vũ Như Tô thuận ý.

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Lời giải

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích hình tượng nhân vật Vũ Như Tô trong đoạn trích

- Hệ thống ý:

+ Hoàn cảnh, thân phận:

. Người nghệ sĩ tài hoa nhưng sống trong xã hội phong kiến hà khắc, chế độ nghiệt ngã khiến người có tài không được trọng dụng, phải sống lẩn lút.

. Vũ Như Tô từng sợ hãi, không dám thi thố tài năng vì lo sợ liên lụy đến gia đình, thân phận.

+ Khát vọng nghệ thuật:

. Nuôi mộng xây dựng Cửu Trùng Đài – công trình vĩ đại, sánh ngang với các kỳ quan thế giới.

. Mong muốn để lại cho đời một tác phẩm để hậu thế ghi nhớ, ngưỡng mộ, đem lại vinh quang cho đất nước.

+ Mâu thuẫn, bi kịch:

. Giữa khát vọng nghệ thuật cao đẹp và thực tế xã hội bất công, đen tối.

. Giữa lý tưởng xây đài vì dân, vì nghệ thuật với việc phải nhờ cậy quyền lực của bạo chúa để thực hiện ước mơ.

+ Tính cách, phẩm chất:

. Tài hoa, say mê nghệ thuật, có hoài bão lớn.

. Đầy mâu thuẫn nội tâm, vừa khao khát sáng tạo, vừa lo sợ danh tiếng bị hoen ố vì tay bạo chúa.

=> Vũ Như Tô là hình tượng nghệ sĩ tài hoa nhưng bi kịch, đại diện cho mâu thuẫn giữa nghệ thuật và cuộc đời.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ ngữ liệu để minh chứng cho nhận định.

+ Phân tích rõ hình tượng nhân vật Vũ Như Tô trong đoạn trích.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Nhân vật Vũ Như Tô trong vở kịch Vũ Như Tô của Nguyễn Huy Tưởng hiện lên như một người nghệ sĩ tài hoa nhưng mang số phận đầy bi kịch. Sống trong xã hội phong kiến nghiệt ngã, người có tài không được trọng dụng, thậm chí còn bị nghi kị, đàn áp, Vũ Như Tô từng phải lẩn lút, nơm nớp lo sợ, không dám đem tài năng ra phụng sự đất nước. Tuy vậy, ông vẫn nuôi một khát vọng lớn lao: xây dựng Cửu Trùng Đài – một công trình nghệ thuật kỳ vĩ để hậu thế ngưỡng mộ, để dân tộc tự hào sánh ngang với những quốc gia khác. Nhưng ẩn sâu trong khát vọng ấy là mâu thuẫn giằng xé: xây đài để thực hiện lý tưởng nghệ thuật cao đẹp nhưng lại phải dựa vào tay bạo chúa để thực hiện. Chính mâu thuẫn này đã đẩy Vũ Như Tô đến bi kịch – bi kịch của người nghệ sĩ có tài, có hoài bão nhưng không tìm được con đường hòa hợp giữa nghệ thuật và đời sống nhân dân. Hình tượng Vũ Như Tô vì thế để lại bài học sâu sắc: nghệ thuật phải gắn với hạnh phúc, lợi ích của con người thì mới có giá trị đích thực.

Lời giải

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 400 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích đoạn trích phần đọc hiểu “Vui chơi là bản năng sinh tồn” của Nhung Nguyễn.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Huy Tưởng: cây bút xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại, thành công ở nhiều thể loại, đặc biệt là kịch.

- Giới thiệu vở kịch Vũ Như Tô và đoạn trích: thể hiện bi kịch của người nghệ sĩ tài hoa trong xã hội phong kiến mục nát.

- Dẫn dắt vấn đề: bi kịch của Vũ Như Tô và mối quan hệ giữa nghệ thuật với đời sống con người.

* Thân bài:

a. Khái quát về nhân vật Vũ Như Tô và tình huống kịch

- Vũ Như Tô: nghệ nhân kiến trúc tài hoa, mang hoài bão xây dựng Cửu Trùng Đài – công trình vĩ đại, đưa nghệ thuật dân tộc sánh ngang với thế giới.

- Tình huống kịch: khát vọng nghệ thuật cao cả nhưng phải dựa vào bạo chúa để thực hiện → mâu thuẫn nội tâm gay gắt.

b. Phân tích bi kịch của nhân vật Vũ Như Tô

- Bi kịch tài năng: Có tài, có khát vọng cống hiến nhưng không được trọng dụng, bị chà đạp trong xã hội phong kiến hà khắc.

- Bi kịch lý tưởng: Khát vọng nghệ thuật cao đẹp lại đối lập với hiện thực đen tối (phải nhờ vào bạo chúa, bị dân oán giận).

- Bi kịch cá nhân và thời đại: Nghệ thuật tách rời đời sống nhân dân → dẫn đến bi kịch bị phản bội, công trình chưa xong đã bị phá hủy, bản thân bị giết hại.

c. Ý nghĩa và thông điệp

- Bi kịch của Vũ Như Tô thể hiện khát vọng nghệ thuật lớn lao nhưng xa rời đời sống nhân dân sẽ khó tồn tại.

- Nghệ thuật chân chính phải gắn với hạnh phúc, lợi ích của con người, phục vụ nhân dân thì mới bền vững và bất tử.

* Kết bài:

- Khẳng định tài năng và khát vọng nghệ thuật vĩ đại của Vũ Như Tô.

- Rút ra bài học: Nghệ thuật không thể tách rời đời sống; người nghệ sĩ phải biết hòa quyện lý tưởng sáng tạo với lợi ích cộng đồng.

Bài viết tham khảo

Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, Nguyễn Huy Tưởng được biết đến là một cây bút xuất sắc với nhiều đóng góp ở thể loại kịch, trong đó Vũ Như Tô được xem là kiệt tác. Tác phẩm không chỉ tái hiện số phận người nghệ sĩ tài hoa mà còn đặt ra vấn đề lớn về mối quan hệ giữa nghệ thuật và đời sống con người. Qua đoạn trích, bi kịch của Vũ Như Tô hiện lên sâu sắc, để lại nhiều suy nghĩ cho người đọc.

Vũ Như Tô là người nghệ nhân tài hoa, mang trong mình khát vọng xây dựng Cửu Trùng Đài – công trình nghệ thuật vĩ đại, sánh ngang với những kỳ quan của thế giới, để dân tộc được tự hào, hãnh diện. Thế nhưng, xã hội phong kiến lúc bấy giờ vô cùng nghiệt ngã. Người nghệ sĩ có tài năng cũng không được trọng dụng, thậm chí còn bị nghi kỵ, bạc đãi. Vũ Như Tô dù có tài, có lý tưởng vẫn phải sống trong sự khinh rẻ của triều đình, nơm nớp lo sợ, không có cơ hội thực hiện hoài bão của mình. Đoạn đối thoại với Đan Thiềm cho thấy nỗi khổ tâm ấy: ông khao khát cống hiến, nhưng lại không thể tự mình dựng nên công trình lý tưởng, buộc phải dựa vào quyền lực của bạo chúa.

Bi kịch của Vũ Như Tô không chỉ là bi kịch của tài năng mà còn là bi kịch của lý tưởng. Ông muốn xây dựng Cửu Trùng Đài để đời sau ghi nhớ công lao, để dân tộc hãnh diện, nhưng lý tưởng ấy lại xa rời đời sống thực tế của nhân dân. Khi dân chúng phải chịu sưu cao thuế nặng, lao dịch khổ cực, thì Cửu Trùng Đài dù đẹp đến đâu cũng chỉ là biểu tượng của áp bức, bạo tàn. Nghệ thuật mà tách rời cuộc sống, không xuất phát từ hạnh phúc, lợi ích của con người thì khó tránh khỏi bi kịch sụp đổ. Sự phản đối quyết liệt của nhân dân, cái chết của Vũ Như Tô và sự tan vỡ của Cửu Trùng Đài đã khép lại một giấc mộng nghệ thuật vĩ đại nhưng đầy bi thương.

Qua bi kịch của Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng gửi gắm một thông điệp sâu sắc: nghệ thuật chân chính phải gắn với cuộc đời, với nhân dân, vì nhân dân. Người nghệ sĩ dù có khát vọng sáng tạo lớn lao đến đâu cũng không thể quên đi đời sống và những khổ đau, mong mỏi của con người.

Vũ Như Tô không chỉ phản ánh bi kịch của một cá nhân mà còn là bài học về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Nghệ thuật muốn bất tử, muốn trường tồn phải bắt nguồn từ cuộc sống, vì hạnh phúc con người mà phục vụ. Bi kịch của Vũ Như Tô vì thế mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, khiến người đọc mãi trăn trở và suy ngẫm.

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP