Câu hỏi:

28/10/2025 30 Lưu

I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

NGHỆ NHÂN Ý LAN: NGƯỜI KHAI SINH RA DÒNG TRANH CÁT

(Theo Thúy Minh)

Với sự tỉ mỉ cùng đôi bàn tay khéo léo, nghệ nhân Ý Lan chính là người đầu tiên khai sinh ra dòng tranh cát đặc biệt khiến bao người Việt Nam tự hào.

Đến với nghệ thuật tranh cát từ sự tình cờ

Nghệ nhân tranh cát Ý Lan tên thật là Nguyễn Thị Hoàng Lan, sinh ra và lớn lên tại TP. Hồ Chí Minh. Cô là người người đầu tiên sáng tạo ra nghệ thuật tranh cát tại Việt Nam.

Chưa từng học qua một trường lớp hội họa nào, nghệ nhân tranh cát Ý Lan đến với môn nghệ thuật này một cách tình cờ. Trong một lần về quê chồng, cô dạo bờ biển và nhận thấy màu sắc của cát thật đẹp. Cũng như bao người khác, ý định ban đầu của Ý Lan chỉ là mang cát về đổ vào bình để cắm hoa. Nhưng không ngờ, khi cô đổ cát vào bình lại thấy màu cát hòa quyện vào nhau thật tuyệt diệu nên đã nảy sinh ra ý tưởng đi tìm các màu cát khác nhau về để tạo thành những bức tranh.         

A person in a white dress sitting in a red chair

Description automatically generated

Ảnh: Nghệ nhân Ý Lan - người khai sinh ra nghệ thuật tranh cát.

Với niềm đam mê mãnh liệt cùng năng khiếu bẩm sinh, nghệ nhân Ý Lan bắt đầu hành trình khởi xướng môn nghệ thuật độc đáo này từ những hạt cát vô tri vô giác. Chính vì thế, cô đã đi rất nhiều nơi, từ lên rừng đến xuống biển để tìm được nhiều màu cát khác nhau. Đó cũng là khoảng thời gian khó khăn nhất của người nghệ nhân này để có được một bộ sưu tập màu cát.  […]

Tỉ mỉ và kiên nhẫn mới tạo được tranh cát

Nếu mọi người quan sát sẽ thấy mỗi bức tranh cát đều có hai mặt với hai hình hoàn toàn khác nhau. Khó khăn trong việc tạo hình tranh cát không chỉ ở phần hình ảnh mà phức tạp ở phần họa tiết chữ. Để tạo được những dòng chữ thư pháp, người nghệ nhân cần phải tỉ, kiên nhẫn và khéo léo để rắc từng hạt cát. Có rất nhiều bài báo ca ngợi về nghệ nhân tranh cát Ý Lan, đặc biệt là các tác phẩm của cô đã ghi được những dấu ấn sâu sắc khi trở thành món quà dành tặng các nguyên thủ quốc gia đến Việt Nam. Nghệ sĩ Ý Lan chia sẻ: “Những bức tranh chân dung được làm từ cát có độ khó rất cao, đòi hỏi nghệ nhân cần đặt cái tâm của mình vào tác phẩm. Vì vậy, trước bắt tay tạo nên bức chân dung, họ phải đọc được cái thần của nhân vật, nhắm mắt lại để mường tượng lại hình ảnh đó, rồi mới tiến hành thực hiện”.

Với sự khéo léo tỉ mỉ, từng hạt cát đã được bàn tay của nghệ nhân Ý Lan biến thành những bức tranh khác nhau đầy sống động với nhiều nội dung ý nghĩa. Tính cho đến nay, tranh cát Ý Lan đã giành được rất nhiều giải thưởng lớn trong và ngoài nước. Những sản phẩm tranh cát này cũng được nhiều khách quốc tế yêu thích và chọn làm quà tặng khi trở về nước.

A close-up of a trophy

Description automatically generated

Ảnh: Các tác phẩm tranh cát của nghệ nhân Ý Lan.

Giúp đỡ, chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn

Không chỉ là một người phụ nữ tài năng, nghệ nhân Ý Lan còn có trái tim nhân ái. Cô đã giúp đỡ rất nhiều trẻ em có khuyết tật và có hoàn cảnh khó khăn bằng cách truyền lại nghề làm tranh cát, tạo công ăn việc làm cho các em bước vào đời. […]

Với mục đích giúp đỡ, quyên góp để những em gặp hoàn cảnh khó khăn có một cuộc sống tốt hơn, nghệ nhân Ý Lan đã cho ra đời chương trình mang tên “Nụ cười xuân”. Sau 11 năm thực hiện, chương trình đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ của các doanh nhân. Bước sang năm thứ 12, người nghệ nhân này mong muốn sẽ cùng đồng hành cùng mọi người để tiếp tục chung tay nâng bước để các em có thể bước vào đời một cách tự tin và vững chải.

(Theo https://www.htv.com.vn/nghe-nhan-y-lan-nguoi-khai-sinh-ra-dong-tranh-cat, xuất bản: 22/01/2019)

(0,5 điểm) Bố cục của văn banr có mối quan hệ như thế nào với nhan đề của văn bản.

Quảng cáo

Trả lời:

verified Giải bởi Vietjack

Mối quan hệ giữa bố cục với nhan đề của văn bản: bố cục của văn bản cho thấy nội dung văn bản phù hợp với nhan đề và là sự chi tiết hóa nội dung khái quát được nêu ở nhan đề, góp phần triển khai, làm rõ nội dung thông tin được xác định ở nhan đề của văn bản.

Câu hỏi cùng đoạn

Câu 2:

(0,5 điểm) Tìm thông tin chính và các thông tin chi tiết được trình bày trong đoạn văn: “Chưa từng học qua một trường lớp hội họa nào, … để tạo thành những bức tranh”.

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

- Thông tin chính của đoạn “Chưa từng học qua một trường lớp hội họa nào, … để tạo thành những bức tranh” : duyên cớ / cơ duyên nghệ nhân tìm ra màu cát để tạo tác ra bức tranh.

- Thông tin chi tiết: đi dạo trên bờ biển, thấy màu cát đẹp, muốn mang về đổ vào bình, nảy sinh ý tưởng tạo ra tranh cát.

Câu 3:

(1,0 điểm) Nội dung chính của văn bản này là gì ? Chỉ ra các yếu tố hình thức của văn bản. Từ đó, nhận xét hiệu quả của các yếu tố hình thức trong việc biểu đạt nội dung chính của văn bản trên.

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

- Nội dung chính của văn bản: quá trình khai sinh ra dòng tranh cát của nghệ nhân Ý Lan;

- Các yếu tố hình thức của văn bản: nhan đề, đề mục, hình ảnh, phần chú thích bên dưới hình ảnh

- Hiệu quả của các yếu tố hình thức:

+ Nhan đề: làm nổi bật nội dung chính của văn bản, Đề mục: chỉ ra bố cục của văn bản; giúp người đọc dễ dàng theo dõi, năm bắt tiếp nhận nội dung VB một cách thấu đáo.

+ Hình ảnh: Minh họa trực quan, làm cho thông tin của VB trở nên cụ thể, rõ ràng, sinh động, khiến người đọc dễ hình dung, tưởng tượng.

+ Phần chú thích bên dưới hình ảnh: Bổ sung thông tin cho hình ảnh, kết nối giữa các phương tiện phi ngôn ngữ với nội dung thông tin mà chúng hỗ trợ biểu đạt.

Câu 4:

(1,0 điểm) Anh/ chị có đồng ý với quan điểm của người viết: “Tỉ mỉ và kiên nhẫn mới tạo được tranh cát” không? Vì sao?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

- Thí sinh tự do bày tỏ quan điểm của cá nhân: đồng tình / không đồng tình.

- Trân quý món quà thiên nhiên (cát) ban tặng cho con người.

- Ca ngợi sự tài hoa, khéo léo, điêu luyện, cần mẫn của người nghệ nhân.

- Ngưỡng mộ “con mắt nghệ thuật” độc đáo, thiên bẩm, thiên phú, kì tài trong nhân gian

Câu 5:

(1,0 điểm) Đề tài của văn bản “Nghệ nhân Ý Lan: Người khai sinh ra dòng tranh cát” có ý nghĩa như thế nào với nghệ thuật hội họa?

Xem lời giải

verified Giải bởi Vietjack

- Ý nghĩa với ngành hội họa:

+ Đề tài có ý nghĩa thiết thực, quan trọng đối với việc khai thác, phát triển ngành hội họa tranh cát nói riêng và lĩnh vực hội họa nói chung.

+ Để tài góp phần khẳng định giá trị, thế mạnh của ngành hội họa dân tộc Việt Nam nói riêng và nhu cầu, đòi hỏi sự độc đáo, sáng tạo của người nghệ nhân trong lĩnh vực hội họa nói chung.

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Lời giải

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần thuyết minh

Hiện tượng thủy triều

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu khái quát: Thủy triều là một hiện tượng tự nhiên quen thuộc ở các vùng ven biển.

- Nêu ý nghĩa: Không chỉ tạo nên vẻ đẹp kỳ thú mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sản xuất và giao thông đường thủy.

2. Thân bài

* Khái niệm thủy triều

- Thủy triều là sự dao động lên xuống của mực nước biển theo chu kỳ.

- Gồm hai trạng thái: triều lên (nước dâng) và triều xuống (nước rút).

* Nguyên nhân hình thành thủy triều

- Do lực hút hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời tác động lên Trái Đất.

- Sự quay của Trái Đất cũng góp phần tạo nên chu kỳ thủy triều.

* Đặc điểm và chu kỳ thủy triều

- Chu kỳ thường khoảng 12 giờ 25 phút/lần (2 lần triều lên và 2 lần triều xuống mỗi ngày).

- Mức độ dao động khác nhau tùy vị trí địa lý, hình dạng bờ biển, độ sâu đáy biển.

* Ảnh hưởng của thủy triều

- Tích cực:

+ Giúp tàu thuyền ra vào cảng thuận lợi.

+ Tạo môi trường sống cho nhiều loài sinh vật biển.

+ Phục vụ du lịch, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.

- Tiêu cực:

+ Gây khó khăn cho giao thông đường thủy nếu không tính toán đúng thời điểm.

+ Một số nơi có thủy triều mạnh có thể gây xói lở bờ biển.

* Biện pháp khai thác và ứng phó

- Lập lịch vận hành tàu thuyền theo con nước.

- Xây dựng công trình bảo vệ bờ biển.

- Nghiên cứu thủy triều để phát triển năng lượng tái tạo (điện thủy triều).

3. Kết bài

- Khẳng định: Thủy triều là hiện tượng tự nhiên vừa quen thuộc vừa quan trọng.

- Nhấn mạnh: Con người cần hiểu rõ và tận dụng hợp lý thủy triều để phục vụ đời sống, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

Lời giải

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích khái niệm: sáng tạo là khả năng nghĩ ra cái mới, khác biệt với lối mòn; là sự kết hợp độc đáo giữa tư duy và hành động để tạo ra giá trị mới.

- Vai trò của sự sáng tạo:

+ Là yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển trong học tập, công việc, cuộc sống.

+ Giúp con người vượt qua giới hạn, giải quyết vấn đề linh hoạt, hiệu quả.

+ Là động lực cho tiến bộ xã hội, khoa học, nghệ thuật.

- Biểu hiện của người sáng tạo:

+ Dám nghĩ khác, làm khác.

+ Không ngại thất bại, kiên trì với giải pháp mới.

+ Luôn học hỏi, đổi mới trong tư duy và hành động.

- Phê phán:

+ Lối sống rập khuôn, ngại thay đổi khiến bản thân trì trệ.

+ Lạm dụng sáng tạo thiếu cơ sở dễ dẫn đến thất bại.

- Bài học nhận thức và hành động:

+ Cần rèn luyện tư duy độc lập, tinh thần cầu tiến.

+ Trân trọng và phát huy sự sáng tạo đúng hướng để đóng góp tích cực cho xã hội.

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP