ĐỜI NGẮN ĐỪNG NGỦ DÀI (Trích)

“Người ta thường ngủ nhiều hơn mức cần thiết”, và họ đã vô tình rơi vào cạm bẫy muốn dành nhiều giờ trong đời để nằm trên tấm nệm êm ấm. Họ đánh mất những món quà quý giá tiềm ẩn trong tuơng lai. Họ đã thua trong nhiều cuộc chiến với giường nệm. Họ đánh đổi sự vượt trội cho những giây phút ngủ nướng. Đây là một ý tưởng sâu sắc mà bạn nên suy nghĩ: giấc ngủ sẽ kéo theo giấc ngủ. Càng ngủ nhiều, lại càng cần ngủ. Có bao giờ bạn nhận ra rằng càng ngủ nhiều bạn càng buồn ngủ không? Thật kỳ lạ, nhưng đó là sự thật. Giấc ngủ rất cần thiết để giúp ta tiếp tục phát huy, đổi mới và khỏe mạnh. Nhưng, chỉ sợ là ta ngủ quá nhiều. Đó chính là điều đã giới hạn một cuộc sống đầy tiềm năng. Điều đã khiến một người vĩ đại cứ mãi tầm thường. Điều đã hút mọi nguồn sống ra khỏi một con người từng được tạo ra để vượt trội (và bạn biết đó là ai). Chuyện ngủ quá nhiều xảy ra cho rất nhiều người trong chúng ta, bởi vì ta quá yêu chăn mến gối. Có rất nhiêu việc quan trọng phải làm, rất nhiều vùng đất vĩ đại cần khám phá, rất nhiều mục tiêu huy hoàng cần đạt tới cho mọi người đến nỗi không thể ngủ nhiều được. Cuộc đời là để sống. Hôm nay chúng ta được trao tặng món quà: cơ hội tạo sự khác biệt và phát huy tài năng, cùng một niềm vui tuyệt vời trong quá trình đó. Vậy hãy ngủ ít hơn để sống nhiều hơn. Bởi “sau khi chết rồi, bạn sẽ có dư thời gian để ngủ”.

(Trích “Đời ngắn đừng ngủ dài”, Robin Sharma)

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của lối sống tỉnh thức, chủ động và dấn thân trong cuộc đời.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề: Cuộc sống hiện đại với nhiều cám dỗ khiến con người dễ rơi vào trạng thái lười biếng, trì trệ và thờ ơ với thời gian.

- Dẫn dắt đến vấn đề nghị luận: Qua đoạn trích “Đời ngắn đừng ngủ dài”, Robin Sharma gửi gắm thông điệp sâu sắc về lối sống tỉnh thức và chủ động, sống trọn vẹn với từng khoảnh khắc của đời người.

* Thân bài:

a. Giải thích vấn đề

- “Ngủ dài” không chỉ là hành động ngủ nhiều mà là ẩn dụ cho lối sống thụ động, buông xuôi, thiếu mục tiêu và đam mê.

- “Đời ngắn” thể hiện sự hữu hạn của thời gian, tuổi trẻ và cơ hội sống.

→ Từ đó, tác giả kêu gọi con người hãy sống tỉnh táo, biết trân trọng thời gian và hành động tích cực để không hoài phí cuộc đời.

b. Bàn luận – Phân tích

- Ý nghĩa của lối sống tỉnh thức, chủ động

+ Giúp con người ý thức rõ giá trị thời gian, biết ưu tiên cho điều quan trọng.

+ Giúp khai mở tiềm năng bản thân, dám ước mơ, dám làm, dám thay đổi.

+ Mang lại niềm vui và hạnh phúc thật sự, vì được sống một cách có mục tiêu, có ý nghĩa.

- Hậu quả của lối sống trì trệ, thụ động

+ Đánh mất cơ hội phát triển bản thân, để cuộc sống trôi qua trong vô nghĩa.

+ Khiến con người dễ rơi vào sự nhàm chán, mệt mỏi và tầm thường.

+ Thời gian không chờ đợi ai, một khi lãng phí sẽ không thể lấy lại.

- Minh chứng thực tế

+ Nhiều người trẻ ngày nay sa đà vào mạng xã hội, trò chơi, hoặc “ngủ nướng” cả về thể chất lẫn tinh thần, đánh mất khát vọng sống.

+ Ngược lại, những người thành công như Elon Musk, Nguyễn Ngọc Ký, Nick Vujicic,… đều là những tấm gương của sự tỉnh thức, nỗ lực không ngừng, không “ngủ quên” trong vùng an toàn.

c. Phản đề

- Sống tỉnh thức không có nghĩa là làm việc quá sức, bỏ bê nghỉ ngơi.

- Giấc ngủ vẫn cần thiết, vì nghỉ ngơi hợp lý là điều kiện để tái tạo năng lượng cho hành động.

d. Bài học và liên hệ bản thân

- Mỗi người cần:

+ Nhận thức rõ giá trị của thời gian và tuổi trẻ.

+ Biết cân bằng giữa nghỉ ngơi và cống hiến.

+ Dám hành động, dám khác biệt, dám sống hết mình mỗi ngày.

- Liên hệ bản thân: luôn cố gắng học tập, rèn luyện, sống tích cực, không để “ngủ dài” trong sự trì hoãn.

* Kết bài:

- Khẳng định lại ý nghĩa của vấn đề:

→ “Đời ngắn đừng ngủ dài” là lời nhắc nhở tỉnh thức, để con người sống xứng đáng với chính mình.

- Mỗi khoảnh khắc sống là một cơ hội để thay đổi, để yêu thương và để cống hiến.

- Hãy sống sao để khi nhìn lại, ta không nuối tiếc vì đã “ngủ quên” trong chính cuộc đời mình.

Bài viết tham khảo

Cuộc sống hiện đại mang đến cho con người vô vàn tiện nghi, nhưng cũng dễ khiến ta sa vào vòng xoáy của sự lười biếng và trì trệ. Trong đoạn trích “Đời ngắn đừng ngủ dài”, Robin Sharma đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh mỗi người: hãy sống tỉnh thức, chủ động và dấn thân, đừng để thời gian trôi đi trong lãng phí.

“Ngủ dài” trong ý của tác giả không chỉ là giấc ngủ sinh lý mà còn là ẩn dụ cho thái độ sống thụ động, buông xuôi, không dám thay đổi. “Đời ngắn” lại là lời nhắc về sự hữu hạn của tuổi trẻ, của cơ hội và thời gian. Từ đó, Robin Sharma khuyên con người phải thức tỉnh, phải hành động để sống một cuộc đời trọn vẹn và có ý nghĩa. Bởi lẽ, thời gian là món quà quý giá nhất mà cuộc sống ban tặng, nhưng cũng là thứ dễ bị đánh mất nhất nếu ta không biết trân trọng.

Một lối sống tỉnh thức giúp con người ý thức rõ giá trị của từng ngày đang sống, biết đặt ra mục tiêu, biết nỗ lực và không ngừng vươn lên. Người sống như thế sẽ luôn hăng say lao động, học tập, sáng tạo và tìm thấy hạnh phúc trong chính quá trình ấy. Ngược lại, những ai lười biếng, trì hoãn, sống buông thả sẽ sớm đánh mất năng lượng sống và trở nên tầm thường. Họ “thua trong cuộc chiến với giường nệm”, tự giới hạn tiềm năng và đánh mất bản thân. Câu nói “sau khi chết rồi, bạn sẽ có dư thời gian để ngủ” của Sharma vừa châm biếm, vừa thức tỉnh con người: khi còn sống, hãy sống cho xứng đáng.

Trong thực tế, có không ít người trẻ đang “ngủ dài” giữa đời thực — họ đắm chìm trong mạng xã hội, mải mê với giải trí, sống không mục tiêu. Nhưng cũng có những tấm gương truyền cảm hứng như Nick Vujicic, người không có tay chân nhưng vẫn sống mạnh mẽ và cống hiến, hay Elon Musk, người luôn làm việc với niềm say mê và khát vọng thay đổi thế giới. Chính họ là minh chứng cho sức mạnh của sự tỉnh thức và hành động.

Bản thân tôi nhận ra rằng, tuổi trẻ trôi qua rất nhanh. Vì vậy, tôi cần học cách trân trọng từng khoảnh khắc, sắp xếp thời gian hợp lý giữa nghỉ ngơi và học tập, không để sự lười biếng làm lu mờ ước mơ. Sống tỉnh thức không chỉ là thức dậy sớm mỗi ngày, mà là thức dậy trong tâm hồn, để nhận ra điều gì thật sự quan trọng và dấn thân cho nó.

“Đời ngắn đừng ngủ dài” không chỉ là lời khuyên, mà là triết lý sống. Cuộc đời này không chờ đợi ai. Hãy sống chủ động, hành động bằng tất cả đam mê và khát vọng, để khi thời gian khép lại, ta có thể mỉm cười vì đã sống một đời ý nghĩa.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày suy nghĩ về việc con người cần biết trân trọng thời gian, sống tích cực và không lãng phí cuộc đời cho sự lười biếng, trì trệ.

- Hệ thống ý:

+ Giấc ngủ cần thiết để phục hồi sức khỏe, nhưng ngủ quá nhiều, sống quá an phận khiến ta đánh mất cơ hội học hỏi và phát triển.

+ Thực tế, nhiều người lãng phí thời gian vào những thú vui vô bổ, lười học, lười làm, chỉ sống “qua ngày”.

+ Thời gian trôi qua không trở lại; nếu không chủ động sống và hành động, ta sẽ đánh mất những giá trị và tiềm năng của bản thân.

+ Ngược lại, người biết trân trọng từng phút giây, sống năng động, làm việc hết mình sẽ gặt hái thành công và hạnh phúc.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về việc con người cần biết trân trọng thời gian, sống tích cực và không lãng phí cuộc đời cho sự lười biếng, trì trệ.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Trong cuộc sống hiện đại, không ít người đang dần “ngủ quên” trong sự lười biếng và trì trệ, để rồi đánh mất cơ hội sống và trưởng thành. Qua đoạn trích “Đời ngắn đừng ngủ dài”, Robin Sharma muốn gửi đến chúng ta thông điệp: hãy trân trọng thời gian, sống tỉnh thức và hành động tích cực, đừng để tuổi trẻ trôi qua vô ích. “Ngủ dài” không chỉ là ngủ sinh lý mà là biểu tượng cho lối sống thụ động, an phận, ngại thay đổi. Giấc ngủ rất cần thiết, nhưng nếu quá yêu “chăn gối” thì con người sẽ đánh mất khả năng sáng tạo và tinh thần phấn đấu. Cuộc đời ngắn ngủi, chỉ có những ai dám dấn thân, làm việc và trải nghiệm mới thật sự sống trọn vẹn. Ngược lại, người lười biếng, trì trệ sẽ mãi tầm thường và hối tiếc vì đã bỏ lỡ quá nhiều cơ hội quý giá. Với tôi, sống tích cực là biết quý trọng từng ngày, làm những việc có ý nghĩa và không để sự thoải mái đánh bại khát vọng. Bởi “sau khi chết rồi, ta sẽ có dư thời gian để ngủ” — còn bây giờ, là để sống hết mình.