II. LÀM VĂN (4,0 điểm)

Viết bài luận cảm nhận về vẻ đẹp của cảnh thu và tình thu trong văn bản Thu điếu- Nguyễn Khuyến.

* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Nguyễn Khuyến; bài thơ Thu điếu; vẻ đẹp của cảnh thu và tình thu trong  bài thơ.

* Vẻ đẹp cảnh thu :

- Cảnh thu trong bài được đón nhận từ nhiều góc độ và điểm nhìn khác nhau :  Từ" ao thu “đến “thuyền câu ” và mở rộng theo chiều cao của những “tầng mây ”. Từ khoảng không bao la của “trời xanh ” rồi đến đường thôn xóm” quanh co”, cuối cùng lại trở về với thuyền câu và ao thu.

→ từ gần đến xa, từ thấp lên caọ, từ hẹp đến rộng. Dưới nhiều góc độ như vậy, cảnh sắc mùa thu được mở ra nhiều hướng thật sinh động và gợi cảm

-  Cảnh vật hiện lên với các hình ảnh : ao nhỏ trong veo, thuyền câu bé tí, sóng biếc gợn, lá vàng khẽ đưa, tầng mây lơ lửng, ngõ trúc quah co… 

→ Thanh sơ , bình dị , thân thuộc của làng quê Việt Nam

- Màu sắc: những ao chuôm trong vắt phản chiếu màu trời ; bầu trời thu cao rộng, khoáng đạt ,bát ngát một màu xanh ; thôn xóm với những con đường nhỏ quanh co hun hút xanh màu tre trúc . Sắc xanh của trời hoà lẫn cùng sắc xanh của nước điểm xuyết một chút sắc vàng của lá .

→ Màu sắc hài hòa , mang đặc trưng của mùa thu, hồn thu

- Đường nét, chuyển động : Ao lạnh lẽo, thuyền bé tẻo teo, khách vắng teo, sự chuyển động cũng có nhưng chỉ là những vận động rất nhẹ, rất khẽ: sóng gợn, lá khẽ đưa, mây lơ lửng... âm thanh tiếng cá đớp mồi thì mơ hồ. 

→ Không gian tĩnh lặng, đượm buồn.

=>.Một bức tranh mùa thu đẹp dân dã, bình dị, tĩnh lặng , thanh sơ ,trong trẻo và đượm buồn.

* Vẻ đẹp tình thu.

- Tâm hồn tinh tế , hòa mình với thiên nhiên.

- Gắn bó tha thiết với quê hương, làng cảnh .

- Yêu nước thầm kín mà sâu sắc.

- Tâm sự trước thời thế

* Nghệ thuật bài thơ: Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu sức gợi hình, gợi cảm; giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết, tâm tình ; tận dụng tối đa sức mạnh biểu đạt của từ láy , nghệ thuật đối, bút pháp lấy động tả tỉnh, tả cảnh ngụ tình; cách ngắt nhịp linh hoạt , gieo vần độc đáo tạo nhạc tính và phù hợp với tâm trạng của chủ thể trữ tình.

* Đánh giá chung: bài thơ đã vẻ lên một bức tranh đẹp của làng quê Việt Nam chan chứa hồn thu và thấm đượm tình thu. Đến với Thu điếu ta thêm yêu thiên nhiên , quê hương và đất nước. Thu điếu cùng với Nguyễn Khuyến mãi mãi có vị trí xứng đáng trong nền văn học dân tộc và trong lòng những người yêu thơ.

·         Hướng dẫn chấm:

- Lập luận đầy đủ, sâu sắc, tạo sức thuyết phục mạnh mẽ: 2,0 điểm.

- Lập luận chưa đầy đủ hoặc chưa sâu : 1,5 điểm – 1.0 điểm.

- Lập luận  chung chung, sơ sài 1,0 – 0,5 điểm.