Xét nghiệm chẩn đoán nhanh (RDT-rapid diagnostic testing) phù hợp cho việc sàng lọc y tế sơ bộ hoặc khẩn cấp và sử dụng trong các cơ sở y tế với thời gian nhanh (khoảng 20 phút). Trong một que thử RDT có 2 loại kháng thể đơn dòng khác nhau:

-   Một là kháng thể di động mang chất chỉ thị màu bắt cặp một phần của kháng nguyên.

Hai là kháng thể cố định bắt kháng nguyên đã được các kháng thể di động mang biểu thị màu giữ lại, do đó xuất hiện vạch màu ở ô test.

Hình 4. Que test

Thông tin sau được lấy từ việc test những người có nguy cơ cao đã mắc bệnh sốt rét bằng kĩ thuật sử dụng que thử để tìm protein kháng nguyên đặc trưng của Plasmodium trong mẫu máu của người. Bảng 4 mô tả thông tin về hai loại que thử RDT

Bảng 4

Que thử	Loại kháng nguyên của Plasmodium	Những loài Plasmodium tương ứng
1	HRP-2 (histidine-rich protein 2)	Chỉ P. falciparum
2	pLDH (parasite lactate dehydrogenase)	P. vivax; P. falciparum, P.ovale; P.malariae

Khi cho mẫu máu cần kiểm tra vào ô lấy mẫu, chờ một khoảng thời gian nhất định, nếu xuất hiện một vạch màu trong cửa sổ test chứng tỏ người cho mẫu máu trên mắc bệnh sốt rét.

Hãy cho biết:

a.   Que thử 1 và 2 có chứa các kháng thể đơn dòng di động khác nhau hay không? Tại sao?

b.    Giải thích tại sao 1 vạch màu ở cửa sổ test lại cho kết quả dương tính với protein

Plasmodium?

c.   Hai mẫu máu được lấy từ cùng một người. Một mẫu thử trên que test loại 1 cho kết quả âm tính, một mẫu thử trên que test loại 2 cho kết quả dương tính. Giải thích tại sao?

1.    Chất kích thích thần kinh giao cảm hay đối giao cảm sẽ làm giảm triệu chứng của bệnh nhân dạng 1? Giải thích.

2.   Bệnh nhân dạng 3 có thể bị yếu cơ hô hấp không? Giải thích.

3.    Tần số phát xung của trung khu hô hấp ở bệnh nhân dạng 3 có thay đổi so với người bình thường không? Giải thích.

Một nhóm học sinh đã sử dụng một cây thân gỗ có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện chăm sóc và tưới nước đầy đủ. Tại thời điểm 10:00 giờ sáng, họ đã tiến hành đo thế nước ở 5 vị trí. Kết quả được 1 học sinh trong nhóm ghi lại như sau :

Bảng 6

a.    Số liệu trong bảng có chính xác hay không? Giải thích. Nếu chưa chính xác, em hãy sắp xếp lại.

b. Trong mạch xylem, thế nước của xylem thân thường cao hơn thế nước của xylem lá. Em hãy cho biết thế thẩm thấu hay thế áp suất quyết định sự khác nhau này? Giải thích.

c. Nếu nhóm nghiên cứu đo cả thế thẩm thấu ở thành tế bào mô giậu và xylem lá thì em dự đoán vị trí nào sẽ có giá trị thế thẩm thấu thấp hơn? Giải thích.

Màng sinh học (màng sinh chất) có tính thấm khác nhau đối với các chất đi vào hoặc ra khỏi tế bào.

a.   Vi sợi, vi ống hay cả hai cần thiết cho sự chuyển động tế bào ở trùng amip? Giải thích.

b.  Chuyển động tế bào ở trùng amip có yêu cầu năng lượng hay không? Giải thích.

c.   Khi tế bào người bình thường được xử lý với cytochalasin B thì quá trình phân chia nhân, quá trình phân chia tế bào chất hay cả hai quá trình đều bị ức chế? Giải thích.

Nghiên cứu sự thích nghi của thực vật sống vùng ngập mặn Cần Giờ thu thập được các số liệu dưới đây.

Bảng 7

a.   Trình bày cách thức loại thải muối của các thực vật trên. Từ đó giải thích sự thay đổi độ dày lá trưởng thành và lá già?

b.  Dự đoán hàm lượng K⁺ trong lá trưởng thành và trong lá già? Giải thích?

Trong suốt vòng đời của thực vật, chỉ có một lượng hữu hạn nguồn sống và năng lượng sử dụng cho sinh trưởng, phát triển, tự vệ và sinh sản. Các nhà khoa học đã nghiên cứu cách năm loài hoa cam bụi (chi Mimulus) sử dụng nguồn lực của chúng như thế nào cho sinh sản hữu tính và vô tính.

Sau khi nuôi trồng riêng rẽ các loài trong mỗi chậu riêng biệt ngoài trời, người ta xác định khối lượng trung bình của mật hoa, nồng độ mật hoa (% saccharose/ tổng khối lượng), số hạt tạo ra ở mỗi hoa và số lần chim ruồi đuôi rộng (Selasphorus platycercus) đến thăm chỗ hoa. Sử dụng mẫu vật là cây trồng trong nhà kính, các nhà khoa học đã xác định độ phân nhánh rễ từ mỗi gam trọng lượng tươi của chồi ở mỗi loài. Các cụm từ rễ phân nhánh liên quan đến sinh sản vô tính thông qua chồi non mà phát triển rễ.

Bảng 8

Sự tương quan là một cách để mô tả mối quan hệ giữa hai biến. Trong tương quan thuận, khi giá trị của một trong các biến tăng thì giá trị của biến thứ hai cũng tăng. Trong tương quan nghịch thì ngược lại. Cũng có thể không có mối tương quan giữa hai biến. Nếu các nhà khoa học biết được sự tương quan giữa hai biến, họ có thể dự đoán được sự tăng giảm của biến khác dựa trên biến đã biết.

a.   Xác định loài nào chủ yếu sinh sản vô tính và loài nào chủ yếu sinh sản hữu tính và giải thích.

b.  Khi môi trường thay đổi, đối với mỗi trường hợp sau đây loài nào sẽ chiếm ưu thế hơn? Giải thích.

-   Trường hợp 1: tất cả loài Mimulus bị lây nhiễm bởi một mầm bệnh độc có tỉ lệ gây chết cao.

-   Trường hợp 2: xuất hiện vật ăn thịt du nhập làm suy giảm quần thể chim ruồi.