(Ngữ liệu ngoài sgk) Những khúc ngâm chọn lọc

Phương pháp giải

Dựa vào đặc trưng thể loại

Lời giải chi tiết

- Thể thơ: Song thất lục bát

- Số tiếng: 2 câu thất ngôn (7 tiếng) đan xen với 2 câu lục bát (6 tiếng và 8 tiếng)

- Vần: gieo vần chân, vần lưng. Hiệp vần theo quy định: tiếng cuối của câu thất thứ nhất hiệp vần với tiếng thứ năm của câu thất hai (bóng - ngóng); tiếng cuối của câu thất 2 sẽ hiệp vần với tiếng thứ 6 của câu lục và tiếng thứ 6 của bát (Ví dụ: lần – xuân – dần)

- Thanh điệu: Tuân thủ quy định về thanh điệu ở vị trí một số tiếng nhất định

- Nhịp: câu thất ngôn ngắt nhịp lẻ trước ¾; câu lục bát ngắt nhịp chẵn 2/4 và 4/4…

Phương pháp giải

Phân tích nghĩa của từng câu và rút ra nội dung chính

Lời giải chi tiết

- Giải thích nghĩa từng câu:

+ Ngấn phượng liễn chòm rêu lỗ chỗ: dấu xe phượng, cỗ xe chở nhà vua đến với người cung nữ giờ rêu đã lên lỗ chỗ;

+  Dấu dương xa đám cỏ quanh co: dấu vết bánh xe dê kéo nhà vua đến với phi tần cỏ cũng đã mọc quanh co;

- Nghĩa cả hai câu: 

+ Người cung nữ đã một thời được sủng ái, được nhà vui năng tới lui sủng hạnh nhưng đã rất lâu rồi nhà vua không còn ghé tới, không còn đoái thương, nàng cung nữ đã bị thất sủng 

+ Hai câu thơ bộc lộ nỗi xót xa, bẽ bàng, tủi hổ của người cung nữ khi chỉ biết sống trong cô đơn mỏi mỏi, đợi mong vô vọng. 

+ Qua đó thể hiện tấm lòng đồng cảm, xót thương của nhà văn trước số phận đáng thương của những người cung nữ bị thất sủng.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học về các biện pháp tu từ

Lời giải chi tiết

- Biện pháp so sánh: phòng tiêu lạnh ngắt như đồng

- Tác dụng:

+ Cách ví von, so sánh giúp cho câu thơ trở nên giàu hình ảnh, tăng sức gợi cảm và sinh động. 

+ Gợi hình dung căn phòng của người cung nữ trở nên vô cùng lạnh lẽo à từ đó làm nổi bật tâm trạng cô đơn, sầu tủi khi bị thất sủng, bị nhà vua quên lãng.

+ Tác giả bộc lộ niềm cảm thông, thương cảm với số phận bất hạnh của người cung nữ

Phương pháp giải

Dựa vào đặc trưng thể loại để xác định các bài thơ khác có cùng thể loại

Lời giải chi tiết

Nỗi niềm chinh phụ (Chinh phụ ngâm – Đặng Trần Côn)

Tiếng đàn mưa (Bích Khê)