(Ngữ liệu ngoài sgk) Đứa con người cô Đẩu

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về ngôi kể để xác định 

Lời giải chi tiết

Ngôi kể thứ nhất: tôi

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản để xác định bối cảnh (thời gian) 

Lời giải chi tiết

Khoảng thời gian chính trong truyện là vào một đêm khuya, khi nhân vật người kể cùng Thạ trò chuyện, chia sẻ tâm sự. Một phần thời gian cũng được mô tả trong cảnh buổi sáng khi nhân vật người kể gặp lại Thạ khi cậu ta đang bán kem.

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để xác định câu chuyện và cốt truyện (các sự việc chính)

Lời giải chi tiết

- Câu chuyện: Truyện kể về nhân vật Thạ, một cậu bé có hoàn cảnh gia đình khó khăn, sống trong sự khổ sở và bất hạnh. Thạ đã chia sẻ về quá khứ của mình với người bạn là nhân vật "tôi", kể về mẹ mình là một cô đầu (nghề hát cô đầu), cuộc sống đầy đau khổ và thất bại. Cuối cùng, Thạ đã rơi vào cảnh nghèo khổ, phải đi bán kem giữa những con phố nghèo, mòn mỏi và tả tơi.

- Cốt truyện: Cốt truyện xoay quanh những biến cố trong cuộc đời Thạ, từ những kỷ niệm tuổi thơ, những nỗi đau gia đình, cho đến việc Thạ bị cuộc đời vùi dập, biến thành một thanh niên gầy guộc, tả tơi, bán kem ngoài phố.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về biện pháp tu từ liệt kê để phân tích hiệu quả 

Lời giải chi tiết

- Câu chuyện: Truyện kể về nhân vật Thạ, một cậu bé có hoàn cảnh gia đình khó khăn, sống trong sự khổ sở và bất hạnh. Thạ đã chia sẻ về quá khứ của mình với người bạn là nhân vật "tôi", kể về mẹ mình là một cô đầu (nghề hát cô đầu), cuộc sống đầy đau khổ và thất bại. Cuối cùng, Thạ đã rơi vào cảnh nghèo khổ, phải đi bán kem giữa những con phố nghèo, mòn mỏi và tả tơi.

- Cốt truyện: Cốt truyện xoay quanh những biến cố trong cuộc đời Thạ, từ những kỷ niệm tuổi thơ, những nỗi đau gia đình, cho đến việc Thạ bị cuộc đời vùi dập, biến thành một thanh niên gầy guộc, tả tơi, bán kem ngoài phố.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản kết hợp liên hệ bản thân để 

Gợi ý: 

- Bày tỏ quan điểm: đồng tình/không đồng tình/đồng tình một nửa.

- Lý giải:

+ Theo hướng đồng tình: Hoàn cảnh sống có tác động sâu sắc đến nhân cách con người. Môi trường xung quanh là cốt lõi hình thành nên nhân cách của con người. Nếu chúng ta sống trong môi trường tốt, chúng ta sẽ học được nhiều cái tốt và phát triển một cách tốt nhất. Còn nếu chúng ta sống trong môi trường xấu, nhiều tệ nạn, nếu không có ý chí vựng vàng thì sẽ bị ảnh hưởng bởi những thói xấu đó.

+ Theo hướng không đồng tình: bản lĩnh con người, ý thức con người quyết định chính đến hình thành nhân cách của con người.

+ Đồng tình một nửa: kết hợp hai hướng trên.

Lời giải chi tiết

Từ hoàn cảnh của nhân vật Thạ, tôi hoàn toàn đồng tình với quan niệm rằng hoàn cảnh sống có tác động sâu sắc đến nhân cách con người. Môi trường sống chính là yếu tố nền tảng, chi phối mạnh mẽ đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách. Thạ từng là một cậu học trò "xinh xẻo, trắng trẻo", con cháu một dòng họ nổi tiếng, nhưng hoàn cảnh gia đình tan vỡ, mẹ là "cô đầu chính tông" và liên tục "bước đi bước nữa", cuộc sống nghèo khó, sa sút đã đẩy cậu vào bước đường cùng. Sự tha hóa của Thạ từ một học sinh thành một kẻ tiều tụy, nói dối, và cuối cùng là lang thang bán kem không phải là sự lựa chọn ban đầu, mà là hệ quả tất yếu của một chuỗi những biến cố đau thương và môi trường sống thiếu sự giáo dục, yêu thương và định hướng. Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng, trong cùng một hoàn cảnh, bản lĩnh cá nhân có thể giúp con người vượt lên, nhưng đối với số đông, một hoàn cảnh khắc nghiệt và thiếu thốn vẫn luôn là yếu tố có sức ảnh hưởng mang tính quyết định.