Bài 8: Các hình thức canh tác trong nông nghiệp ở đới nóng

- Phá một vạt rừng hay một vạt xavan có giá trị cao hơn để làm nương rẫy trồng cây lương thực (khoai ) ít giá trị hơn.

- Dụng cụ sản xuất cầm tay thô sơ (để xới gốc khoai). Có thể thấy đây là hình thức sản xuất lạc hậu, cho năng xuất thấp và làm cho diện tích rừng, xavan bị thu hẹp nhanh chóng.

Điều kiện về nhiệt độ và lượng mưa để tiến hành thâm canh lúa nước:

- Nhiệt độ: trên 0oC.

- Lượng mưa : trên 1000mm

Nhìn chung lúa nước thích hợp với khí hậu nhiệt đới gió mùa (nắng nhiều, mưa nhiều).

- Làm nương rẫy:

      + Rừng hay xavan bị đốt làm nương rẫy.

      + Sử dụng công cụ thô sơ, ít chăm bón, năng suất thấp, làm đất bạc màu.

- Làm ruộng, thâm canh lúa nước:

      + Ở những nơi có nguồn lao động dồi dào và chủ động tưới tiêu, người ta làm ruộng , thâm canh lúa nước.

      + Thâm canh lúa cho phép tăng vụ, tăng năng suất, nhớ đó sản lượng cũng tăng lên.

- Sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo quy mô lớn (trang trại, đồn điền):

      + Trồng cây công nghiệp và chăn nuôi chuyên môn hóa theo quy mô lớn xuất khẩu hoặc cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến.

      + Tạo ra khối lượng sản xuất hàng hóa lớn và có giá trị cao, nhưng phải bám sát nhu cầu của thị trường.

- Hình 8.6: Ở Châu Á, ruộng bậc thanh trồng lúa nước trong vùng đồi núi không cây cối.

- Hình 8.7 : Ở Nam Mĩ , sườn đồi được khai phá thành đồng ruộng trồng trọt theo đường đồng mức, cây cối vẫn mọc xanh tốt quanh năm.

- Ý nghĩa của việc làm ruộng bậc thang và canh tác theo đường đồng mức ở vùng đồi núi với môi trường: Đây là cách khai phá đất rừng để trồng trọt khoa học nhất mà vẫn bảo vệ môi trường, là cách biến vùng đồi núi trơ trụi thành ruộng lúa nước, là cách bảo vệ đất trồng ở vùng đồi núi.