Truyện muốn ca ngợi hay giải thích điều gì? Điều ấy có ý nghĩa như thế nào?

- Những chi tiết liên quan đến lịch sử: Sự kiện lịch sử giặc Minh đô hộ nước ta, khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi đứng dậy vùng lên thành công, chiến thắng giặc Minh vang dội.

- Những chi tiết nào là hoang đường, kì ảo:

+ Vua Thủy Tề quyết định cho mượn thanh gươm thần.

+ Ba lần kéo lưới, Lê Thận đều kéo được một lưỡi gươm.

+ Trong túp lều tối, Lê Lợi cầm thanh gươm sáng rực hai chữ “Thuận Thiên”.

+ Lê Lợi phát hiện chuôi gươm nạm ngọc tỏa sáng trên ngọn cây đa.

+ Khi đem tra gươm vào chuôi thì vừa như in.

+ Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần.

+ Nhà vua thấy lưỡi gươm thần đeo bên mình tự nhiên động đậy.

+ Rùa Vàng đứng nổi trên mặt nước và đòi lại gươm thần cho Long Quân.

 Những sự kiện chính trong truyện Sự tích Hồ Gươm:

- Lí do Long Vương cho mượn gươm thần.

- Lê Thận ba lần kéo lười đều được lưỡi gươm thần.

- Lê Lợi phát hiện chuôi gươm thần và hoàn thành gươm thần.

- Gươm thần giúp nghĩa quân Lê Lợi chiến thắng.

- Sự hoàn trả gươm của Lê Lợi.