Câu hỏi:

17/01/2025 1,239

I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau đây và trả lời các câu hỏi bên dưới:

NẠN NHÂN?

(Adam Khoo)

Một câu hỏi được đặt ra là tại sao có nhiều người chọn cho mình vai trò nạn nhân? Thật ra, bạn đọc và nghe chuyện của những “nạn nhân” này hàng ngày. Đó là chuyện về: một kẻ đáng thương vừa bị mất việc sau khi đã cống hiến những năm tháng tuổi trẻ của mình cho công ty, một người vợ thường xuyên bị hành hạ bởi ông chồng nát rượu, một doanh nhân tội nghiệp với cơ ngơi tan tành theo mây khói trong cuộc khủng hoảng kinh tế, một cặp vợ chồng đáng thương bị kẻ gian lừa đảo mất hết tiền bạc,... Tôi không muốn tỏ ra lạnh lùng nhẫn tâm, nhưng chừng nào những người này còn tự thuyết phục mình rằng họ chính là nạn nhân của hoàn cảnh, thì họ sẽ không bao giờ có khả năng làm chủ cuộc đời mình. Và như thế, họ cũng không thể rút ra được bài học kinh nghiệm cho chính mình, không thể tiếp tục tiến lên phía trước, và càng không thể thay đổi đời mình vì những điều tốt đẹp hơn. Nhiều người trong chúng ta để mình rơi vào tình trạng nạn nhân hết lần này đến lần khác. Ngay chính bản thân tôi cũng từng có đôi lúc như thế. Vâng, bởi vì lựa chọn dễ dàng nhất trong hoàn cảnh khó khăn là để mình rơi vào vai trò của một nạn nhân tội nghiệp.

Bạn có quen người nào liên tục dè bỉu chê bai ông chủ hay đồng nghiệp của mình, nói xấu người bạn đời, chửi cả xã hội loài người, cũng như chính phủ nước mình không? Rõ ràng, dù trong bất kỳ vai trò nào: một nhân viên, một thành viên trong gia đình, một thành viên của xã hội, hay một công dân, lúc nào họ cũng là... “nạn nhân đáng thương”.

Thế còn bạn thì sao? Bạn có bao giờ cảm thấy mình bị lừa đảo hay lợi dụng? Bạn có bao giờ cảm thấy mình bị đối xử không công bằng? Bạn có bao giờ cảm thấy mọi người xung quanh chưa nhận ra giá trị của bạn? Và bạn thường có phản ứng ra sao? Hầu như tất cả chúng ta, vào lúc này hay lúc khác, đều từng ca thán với bạn bè mình rằng: “Đâu phải lỗi tại tôi! Người kia mới là người có lỗi!”.

Tại sao con người luôn có khuynh hướng làm như thế? Đó là bởi vì khi làm như vậy, chúng ta cảm thấy “an toàn” hơn! Với tư cách là nạn nhân, chúng ta sẽ nhận được nhiều sự cảm thông của người đời. Với lại khi làm thế, ta có cảm giác yên tâm rằng, ta làm đúng và có lý lẽ để biện minh cho hành động của mình. Đôi khi than vãn thậm chí còn trở thành... liệu pháp tâm lý. Sau tất cả những lời than thân trách phận, chúng ta thật sự cảm thấy như cất đi được gánh nặng cảm xúc đè nặng trên ngực mình.

Tuy nhiên, đã đến lúc bạn cần phải biết một sự thật rằng, mặc dù việc đóng vai trò nạn nhân khiến bạn có cảm giác được bù đắp phần nào, thì cái giá của nó cũng rất đắt. Chừng nào bạn còn đổ lỗi cho hoàn cảnh hoặc ai đó đã gây ra những khó khăn cho mình, thì bạn cũng đang dần tự hủy hoại quyền lực tuyệt đối của bản thân để làm chủ cuộc đời mình và thay đổi nó. Dĩ nhiên, khi tôi nói đến chuyện chịu trách nhiệm hoàn toàn cho những gì xảy ra, tôi không có ý muốn nói là bạn phải tự trách móc bản thân. Chịu trách nhiệm và tự trách mình là hai việc hoàn toàn khác nhau. Nhiều người có xu hướng đổ lỗi cho mình về tất cả mọi chuyện - nhưng đó càng không phải là cách.

Tự đổ lỗi rồi trách móc bản thân đủ điều có nghĩa là bạn đang tự đánh mình tơi tả với những cảm giác day dứt ân hận, nên bạn chỉ càng mang nặng trong lòng cảm giác khổ sở, bất lực và tuyệt vọng, mà chẳng giải quyết được gì. “Đó là lỗi của tôi! Tôi ngu ngốc! Tôi đúng là kém cỏi! Tôi hết thuốc chữa.”

(Adam Khoo, Làm chủ tư duy thay đổi vận mệnh. NXB Phụ nữ, 2010)

* Adam Khoo sinh 1974, là một doanh nhân thành đạt tại Singapore, là tác giả của những quyển sách bán chạy. Adam Khoo là nhà sáng lập, chuyên gia đào tạo cấp cao, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Công nghệ Giáo dục Adam Khoo, được biết tới ở Việt Nam với tên gọi Adam Khoo Education.

Xác định luận đề của văn bản Nạn nhân? và cho biết, cách mở đầu văn bản nghị luận này có gì đặc biệt?

Quảng cáo

Trả lời:

verified
Giải bởi Vietjack

- Luận đề: tự đổ lỗi cho bản thân.

- Cách mở đầu văn bản nghị luận: Đặt câu hỏi mở đầu văn bản.

Câu hỏi cùng đoạn

Câu 2:

Câu: “Tôi không muốn tỏ ra lạnh lùng nhẫn tâm, nhưng chừng nào những người này còn tự thuyết phục mình rằng họ chính là nạn nhân của hoàn cảnh, thì họ sẽ không bao giờ có khả năng làm chủ cuộc đời mình” thuộc thành phần nào trong văn bản nghị luận, đang nói về điều gì?

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

- Câu trên thuộc thành phần lí lẽ trong văn bản nghị luận.

- Nói về hậu quả của việc cho mình nạn nhân của hoàn cảnh.

Câu 3:

Tác giả trình bày vấn đề khách quan (chỉ đưa thông tin) và thể hiện ý kiến quan (thể hiện tình cảm, quan điểm của người viết) như thế nào? Điều đó có tác dụng gì đối với văn bản nghị luận?

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

- Trình bày vấn đề khách quan (chỉ đưa thông tin) và thể hiện ý kiến chủ quan.

+ Bằng chứng khách quan: Đó là chuyện về một kẻ đáng thương vừa bị mất việc; một người vợ thường xuyên bị hành hạ; một doanh nhân tội nghiệp với cơ ngơi tan tành; cặp vợ chồng đáng thương bị kẻ gian lừa đảo mất hết tiền bạc,....

+ Thể hiện ý kiến chủ quan: chừng nào những người này còn tự thuyết phục mình rằng họ chính là nạn nhân của hoàn cảnh, thì họ sẽ không bao giờ có khả năng làm chủ cuộc đời mình. Và như thế, họ cũng không thể rút ra được bài học kinh nghiệm cho chính mình, không thể tiếp tục tiến lên phía trước, và càng không thể thay đổi đời mình vì những điều tốt đẹp hơn.

- Tác dụng đối với văn bản nghị luận: vấn đề khách quan và thể hiện ý kiến chú quan hỗ trợ cho lập luận, cộng hưởng để thuyết phục độc giả đồng thuận với ý kiến của tác giả (trong văn bản nghị luận).

Câu 4:

Phân tích nghệ thuật lập luận nổi bật của văn bản bằng cách đưa ví dụ và nhận xét tác dụng của chúng.

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

- Sử dụng hàng loạt câu hỏi mở đầu các luận điểm.

+ Bạn có quen người nào liên tục dè bỉu chê bai ông chủ hay đồng nghiệp của mình, nói xấu người bạn đời, chửi cả xã hội loài người, cũng như chính phủ nước mình không?

+ Thế còn bạn thì sao? Bạn có bao giờ cảm thấy mình bị lừa đảo hay lợi dụng? Bạn có bao giờ cảm thấy mình bị đối xử không công bằng? Bạn có bao giờ cảm thấy mọi người xung quanh chưa nhận ra giá trị của bạn?

- Tác dụng của việc sử dụng hàng loạt câu hỏi mở đầu các luận điểm.

+ Cuốn người đọc vào vấn đề/luận đề đang được bàn luận.

+ Khiến độc giả phải tự trả lời, ngầm đối thoại với tác giả.

+ Tính tương tác và bình đẳng giữa tác giả với độc giả.

Câu 5:

Văn bản Nạn nhân thuyết phục người đọc bởi những lí do nào? Phân tích một số bằng chứng để bảo vệ ý kiến của em.

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

- HS tự trả lời theo nhận thức, quan điểm cá nhân.

- Gợi ý: bám sát các luận điểm, luận cứ của văn bản.

+ Tác giả sử dụng những câu chuyện cụ thể và ví dụ hấp dẫn về các tình huống khó khăn mà những người đó phải đối mặt, từ việc mất việc, bị hành hạ trong hôn nhận, đến lừa đảo và mất tiền bạc à Để khẳng định: Họ không thể tiến lên phía trước, và không thể thay đổi cuộc sống của mình.

+ Những câu hỏi đặt ra như “Bạn có bao giờ cảm thấy mình bị lừa đảo hay lợi dụng” tạo ra sự tương tác với độc giả, kích thích họ suy nghĩ và tự nhìn nhận về tình huống của bản thân.

+ Cuối cùng để người đọc nhận ra sự quan trọng của việc chịu trách nhiệm và không tự đặt mình vào vai trò nạn nhân để có thể thay đổi và làm chủ cuộc sống của mình.

Bình luận


Bình luận

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Câu 1

Câu 2 (4,0 điểm) Phân tích bài thơ sau làm nổi bật nét đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật bằng văn bản dài 500 chữ:

YÊU TIẾNG VIỆT

(Huy Cận)

Thuở nhỏ giờ anh học Quốc văn(1)

Là thương vô hạn tủi vô ngần

Tiếng là tiếng mẹ con ngồi học

Mà ở chương trình học ngoại văn(2) ...

 

Buổi ấy anh yêu tiếng nước nhà

Là yêu hơi thở của ông cha

Yêu hồn nước đọng trong vần điệu

Yêu thiết tha mà lại xót xa.

 

Tiếng Việt nuôi con như sữa mẹ

Nuôi con từng thớ thịt tâm hồn

Cuộc đời chỉ trở thành xương máu

Khi nói qua lời mẹ của con.

Thế đó em ơi lớp tuổi xanh

Yêu văn dân tộc xót tâm tình

Yêu cha ông bốn nghìn năm lẻ

Giữ nước mình lo giữ tiếng mình.

 

Tiếng nói cha ông trao các em

Giữ gìn em nhé trau dồi thêm

Nói bằng tiếng Việt đời thêm đẹp

Như máu hồng tươi trở lại tim.

 

Ai đâu chọn được quê sinh đẻ

Chọn tiếng yêu thương mới đến đời

Nhưng nếu mai sau mà sống lại

Lòng anh tiếng Việt lại đầu thai.

(1) Quốc văn: Tiếng nước nhà

(2) Ngoại văn: Sách báo tiếng nước ngoài

* Nhà thơ Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận (1919 - 2005), bút danh hoạt động nghệ thuật là Huy Cận, là một chính khách, từng giữ nhiều chức vụ lãnh đạo cao cấp trong Chính phủ Việt Nam đồng thời cũng là một trong những thi sĩ xuất sắc nhất của phong trào Thơ mới.

Lời giải

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

0,25 điểm

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Viết bài văn (500 chữ) phân tích bài thơ Yêu tiếng Việt (Huy Cận)

0,25 điểm

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

- Ấn tượng về tác phẩm: Niềm tự hào, tình yêu tha thiết với tiếng Việt.

2. Thân bài

* Nội dung, cảm xúc của nhân vật trữ tình:

- Thương yêu và xót xa tiếng Việt bởi ở trường phải học ngoại văn.

- Khẳng định tiếng Việt là hồn nước, là hơi thở của mỗi người Việt.

- Tiếng Việt đã nuôi dưỡng tâm hồn nhân vật trữ tình.

- Tuổi trẻ hãy yêu dân tộc mình, hiểu lịch sử đất nước mình và giữ gìn tiếng Việt - tiếng của ông cha.

- Tiếng Việt là tình yêu mãnh liệt, bất tử với nhân vật trữ tình.

* Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm:

So sánh: ...như sữa mẹ/Như máu hồng tươi trở lại tim.

Hoán dụ: Thế đó em ơi lớp tuổi xanh.

- Điệp từ, ẩn dụ.

Buổi ấy anh yêu tiếng nước nhà

Là yêu hơi thở của ông cha

Yêu hồn nước đọng trong vần điệu

Yêu thiết tha mà lại xót xa.

3. Kết bài

- Khẳng định giá trị, thông điệp của bài thơ:

- Không ai có thể chọn được quê và nơi sinh nhưng có thể chọn được tiếng nói mà mình yêu thích.

3,0 điểm

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

0,25 điểm

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.                                                                                                          

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

0,25 điểm

Lời giải

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

0,25 điểm

Yêu cầu về kiến thức:

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý:

- Luận điểm 1: Tự trách móc bản thân dẫn đến cảm giác day dứt, ân hận và bất lực.

+ Phân tích tác động tiêu cực của việc đổ lỗi cho chính mình.

+ Hệ quả: Khổ sở, căng thẳng, mất động lực giải quyết vấn đề.

- Luận điểm 2: Trách móc không mang lại giải pháp.

+ Việc tự dằn vặt không thay đổi được tình hình, mà chỉ làm tốn thời gian và năng lượng.

+ So sánh với việc học hỏi từ sai lầm để tiến bộ.

- Luận điểm 3: Giải pháp tích cực.

+ Nhìn nhận sai lầm như bài học để phát triển.

+ Tập trung vào cải thiện bản thân thay vì chìm đắm trong tự trách.

1,5 điểm

sự sáng tạo trong cách viết.

0,25 điểm

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Vietjack official store
Đăng ký gói thi VIP

VIP +1 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 1 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +3 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 3 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +6 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 6 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +12 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 12 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay