Câu hỏi:
28/02/2025 3,321
Đọc văn bản sau:
U[1] LÀM BÁNH ĐÚC
Trần Đăng Nghĩa
Nhớ lắm những ngày xưa. Cái thời lũ trẻ tấp tửng háo hức, ra ngóng vào trông, thấp thỏm đứng ngồi không yên đầu ngõ, ngoài làng. Mấy chị em “bánh đa, bánh đúc”, lớn trước, bé sau... ùa ra đón mẹ đi chợ về. Tranh nhau lục quà. Mấy quả ổi, vài đẫn mía, mấy cái bánh đa, bọc kẹo bột,... và món bánh đúc. Nhiều hôm vội quá, không kịp mua gì, nhìn gương mặt ỉu như bánh đa ngâm nước, chúng tôi lại được an ủi “Chủ nhật, u xay bánh đúc cho!”. Chúng tôi lại hau háu.
Ngay từ hôm trước, u đã chọn gạo tẻ loại ngon, vo kĩ, ngâm qua đêm bằng nước vôi trong. Rồi u đãi lại, để róc nước. Rồi xay. Cái cối được đúc bằng bột đá cũng ắp đầy kỉ niệm. [...] Vũ điệu xay ù ù, sền sệt, thi thoảng u cầm cái muôi nước tưới đều cho cối trơn và bột nhuyễn. Dòng bột trắng sữa thật mát trào ra, trườn theo viền trũng của thớt dưới, bám cái cật tre, chui tuột xuống chậu (hoặc nồi). Nhìn đã thấy man mát khoé mắt, dìu dịu đầu lưỡi rồi. Nước bột càng nhuyễn, bánh càng mịn. Nhiều lần, u còn cẩn thận lọc qua rây. [...]
Cái nồi sạch, u láng chút mỡ lợn cho khỏi dính, đổ nước bột vào, lửa liu riu. Đũa cả, u khuấy đều, tay như người chỉ huy điều khiển dàn nhạc để bột không vón, bánh không khê, nồi không sát. Khi bột sền sệt lại, trong mượt, u hớt một đũa bột lên thấy bột chảy xuống, không dính đũa, lạc nhân luộc chín và cơm dừa xắt vụn, tóp mỡ thêm vào. Và dụi bếp. Tôi được sai đi làm việc vô cùng “khó khăn” là chặt tàu chuối tươi, lau sạch, rải ra cái giần (sàng hay mẹt). Xong, u ụp nồi bánh ra cái giần rồi cán đều, thơm nghi ngút. Chúng tôi lăng xăng chờ sai vặt, nếu không, lại ngồi chầu hẫu. Mồ hôi lưỡi túa ra. Khoái nhất là được u cho vét cháy. Nguyên cái đáy nồi, bánh cháy vàng ươm, nóng hôi hổi, thổi phù phù. Cắn một miếng, miệng há ra vì hơi nóng, vì ngon, vì thơm, vì béo ngậy. Nguội, u lấy dao mỏng sắc cắt thành từng miếng, gỡ bỏ mảnh lá chuối còn sót lại, rồi chấm tương, cắn một miếng, xì xụp,... Cái mát ngọt của bánh, thơm nồng của vôi, bùi bùi của lạc, mằn mặn của tương,... tan nơi đầu lưỡi. Miếng bánh trôi tuột xuống cổ họng. Nhưng hương vị cứ vấn vít...
Chao ôi! Đã đời!
Người ta hay nói Bánh đúc làng Điền góp tiền mà mua. Hay Rau cần kẻ Trúc, bánh đúc chợ Chay hoặc Nâu kẻ Sặt, vải kẻ Núc, bánh đúc lại Đổng,... của Tam Hiệp (Phúc Thọ), Đại Đồng (Thạch Thất),... Tôi cũng đã được thưởng thức. Nhưng vẫn vẹn nguyên, quanh quẩn cái hương bánh đúc ngọt ngào, vị bùi thơm của món bánh u làm ngày xưa.
Giờ đây, u không còn nữa. Nơi tôi ở đã lên phường. Đông đúc, chật chội. Chợt nhận ra mình chưa mua biếu u một món quà gì...!!!
(Trần Đăng Nghĩa, Khung trời tuổi thơ, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2023, tr. 23 – 25)
Tản văn trên kể về ai, về sự việc gì?
Đọc văn bản sau:
U[1] LÀM BÁNH ĐÚC
Trần Đăng Nghĩa
Nhớ lắm những ngày xưa. Cái thời lũ trẻ tấp tửng háo hức, ra ngóng vào trông, thấp thỏm đứng ngồi không yên đầu ngõ, ngoài làng. Mấy chị em “bánh đa, bánh đúc”, lớn trước, bé sau... ùa ra đón mẹ đi chợ về. Tranh nhau lục quà. Mấy quả ổi, vài đẫn mía, mấy cái bánh đa, bọc kẹo bột,... và món bánh đúc. Nhiều hôm vội quá, không kịp mua gì, nhìn gương mặt ỉu như bánh đa ngâm nước, chúng tôi lại được an ủi “Chủ nhật, u xay bánh đúc cho!”. Chúng tôi lại hau háu.
Ngay từ hôm trước, u đã chọn gạo tẻ loại ngon, vo kĩ, ngâm qua đêm bằng nước vôi trong. Rồi u đãi lại, để róc nước. Rồi xay. Cái cối được đúc bằng bột đá cũng ắp đầy kỉ niệm. [...] Vũ điệu xay ù ù, sền sệt, thi thoảng u cầm cái muôi nước tưới đều cho cối trơn và bột nhuyễn. Dòng bột trắng sữa thật mát trào ra, trườn theo viền trũng của thớt dưới, bám cái cật tre, chui tuột xuống chậu (hoặc nồi). Nhìn đã thấy man mát khoé mắt, dìu dịu đầu lưỡi rồi. Nước bột càng nhuyễn, bánh càng mịn. Nhiều lần, u còn cẩn thận lọc qua rây. [...]
Cái nồi sạch, u láng chút mỡ lợn cho khỏi dính, đổ nước bột vào, lửa liu riu. Đũa cả, u khuấy đều, tay như người chỉ huy điều khiển dàn nhạc để bột không vón, bánh không khê, nồi không sát. Khi bột sền sệt lại, trong mượt, u hớt một đũa bột lên thấy bột chảy xuống, không dính đũa, lạc nhân luộc chín và cơm dừa xắt vụn, tóp mỡ thêm vào. Và dụi bếp. Tôi được sai đi làm việc vô cùng “khó khăn” là chặt tàu chuối tươi, lau sạch, rải ra cái giần (sàng hay mẹt). Xong, u ụp nồi bánh ra cái giần rồi cán đều, thơm nghi ngút. Chúng tôi lăng xăng chờ sai vặt, nếu không, lại ngồi chầu hẫu. Mồ hôi lưỡi túa ra. Khoái nhất là được u cho vét cháy. Nguyên cái đáy nồi, bánh cháy vàng ươm, nóng hôi hổi, thổi phù phù. Cắn một miếng, miệng há ra vì hơi nóng, vì ngon, vì thơm, vì béo ngậy. Nguội, u lấy dao mỏng sắc cắt thành từng miếng, gỡ bỏ mảnh lá chuối còn sót lại, rồi chấm tương, cắn một miếng, xì xụp,... Cái mát ngọt của bánh, thơm nồng của vôi, bùi bùi của lạc, mằn mặn của tương,... tan nơi đầu lưỡi. Miếng bánh trôi tuột xuống cổ họng. Nhưng hương vị cứ vấn vít...
Chao ôi! Đã đời!
Người ta hay nói Bánh đúc làng Điền góp tiền mà mua. Hay Rau cần kẻ Trúc, bánh đúc chợ Chay hoặc Nâu kẻ Sặt, vải kẻ Núc, bánh đúc lại Đổng,... của Tam Hiệp (Phúc Thọ), Đại Đồng (Thạch Thất),... Tôi cũng đã được thưởng thức. Nhưng vẫn vẹn nguyên, quanh quẩn cái hương bánh đúc ngọt ngào, vị bùi thơm của món bánh u làm ngày xưa.
Giờ đây, u không còn nữa. Nơi tôi ở đã lên phường. Đông đúc, chật chội. Chợt nhận ra mình chưa mua biếu u một món quà gì...!!!
(Trần Đăng Nghĩa, Khung trời tuổi thơ, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2023, tr. 23 – 25)
Quảng cáo
Trả lời:
Giải bởi Vietjack
Văn bản kể về “u” – người mẹ của tác giả và sự việc bà nấu bánh đúc cho các con.
Câu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Sự việc được tác giả kể lại gắn với thời gian, không gian nào?
Lời giải của GV VietJack
Sự việc được kể gắn với thời thơ ấu (quá khứ); trong không gian của ngôi nhà, của làng quê gần gũi, ấm áp.
Câu 3:
Chỉ ra và nêu tác dụng của các từ láy và biện pháp tu từ điệp ngữ trong những câu văn sau:
Khoái nhất là được u cho vét cháy. Nguyên cái đáy nồi, bánh cháy vàng ươm, nóng hôi hổi, thổi phù phù. Cắn một miếng, miệng há ra vì hơi nóng, vì ngon, vì thơm, vì béo ngậy.
Chỉ ra và nêu tác dụng của các từ láy và biện pháp tu từ điệp ngữ trong những câu văn sau:
Khoái nhất là được u cho vét cháy. Nguyên cái đáy nồi, bánh cháy vàng ươm, nóng hôi hổi, thổi phù phù. Cắn một miếng, miệng há ra vì hơi nóng, vì ngon, vì thơm, vì béo ngậy.
Lời giải của GV VietJack
Cần nêu được các ý cơ bản sau:
Các từ láy hôi hổi, phù phù trong câu văn “Nguyên cái đáy nồi, bánh cháy vàng ươm, nóng hôi hổi, thổi phù phù.” đã miêu tả rất sinh động hình ảnh bánh cháy còn toả hơi nóng thơm ngon và cử chỉ vội vã, tâm trạng háo hức của những đứa trẻ khi đón nhận món quà của u. Biện pháp tu từ điệp ngữ trong câu văn: “Cắn một miếng, miệng há ra vì hơi nóng, vì ngon, vì thơm, vì béo ngậy” thể hiện và nhấn mạnh niềm vui sướng, hân hoan khi được thưởng thức hương vị của những miếng bánh vàng ươm, nóng hổi,...Câu 4:
Nêu tác dụng của sự kết hợp các yếu tố miêu tả và yếu tố tự sự trong tản văn U làm bánh đúc.
Lời giải của GV VietJack
Văn bản có sử dụng kết hợp yếu tố tự sự và miêu tả:
- Yếu tố tự sự: kể lại những kỉ niệm tuổi thơ (đón u đi chợ về, khi thì náo nức tranh nhau lục quà, khi thì thất vọng vì u vội không kịp mua quà; việc được u sai đi chặt lá chuối về đổ bánh; được vét bánh cháy,...); kể lại quá trình u chuẩn bị, chế biến nguyên liệu và nấu bánh,...
- Yếu tố miêu tả: miêu tả tâm trạng háo hức của những đứa trẻ khi chờ đợi “sự kiện” u nấu bánh đúc; niềm vui sướng khi được ăn những miếng bánh “nóng hôi hổi” và vừa ăn vừa “thổi phù phù”; dòng bột trắng sữa “nhìn đã thấy man mát khoé mắt, dìu dịu đầu lưỡi rồi”,...
Sự kết hợp các yếu tố tự sự và miêu tả vừa giúp người đọc hình dung một cách chân thực, sinh động hình ảnh con người và sự việc, câu chuyện,... vừa thể hiện được tình cảm, thái độ của người viết,...Câu 5:
Nhận xét thái độ, tình cảm của người viết đối với con người và sự việc được miêu tả.
Lời giải của GV VietJack
Trong tản văn, người viết có thể bộc lộ thái độ, tình cảm gián tiếp qua cách kể, cách miêu tả; hoặc trực tiếp qua lời bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ. HS dựa vào các phương tiện này để nêu nhận xét, đánh giá:
- Tình cảm, thái độ của người viết dành cho nhân vật “u”: yêu quý, ngưỡng mộ, biết ơn (được thể hiện qua các chi tiết miêu tả lời nói, cử chỉ, hành động,... của u, qua cách kể lại những kỉ niệm tuổi thơ,...).
- Tình cảm, thái độ của người viết đối với sự việc được miêu tả: Sự việc u làm bánh đúc và những kỉ niệm tuổi thơ được kể lại một cách chi tiết, chân thực, sinh động. Bất chấp khoảng cách thời gian, những kỉ niệm đó vẫn tươi mới, vẹn nguyên trong kí ức của người viết. Lời kể, cách kể đều thể hiện niềm vui sướng, hạnh phúc và sự nâng niu, trân trọng,... Có cả niềm tiếc nuối, ân hận khi chưa kịp đền đáp công ơn của u.
Sách thầy cô Vietjack biên soạn:
Bình luận
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Lời giải
a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn:
– Hình thức: Một đoạn văn, thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, hỗn hợp, móc xích hoặc song hành.
– Dung lượng: Khoảng 200 chữ.b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Trình bày cảm nhận về nhân vật “u” trong tản văn U làm bánh đúc dẫn ở phần Đọc hiểu.
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:
Tham khảo gợi ý sau:
- Nhân vật “u” được tái hiện qua lời kể, qua dòng kí ức của người con: dịu dàng, yêu thương, chiều chuộng các con (an ủi, dỗ dành con khi thấy con buồn vì u không kịp mua quà; cặm cụi làm bánh cho con; cho con vét cháy nồi bánh đúc,...); tần tảo, đảm đang, kiên trì, khéo léo, tinh tế (cách u chọn nguyên liệu, chế biến, nấu bánh đúc – vừa cẩn thận, tỉ mỉ, chu đáo vừa tài hoa “như người chỉ huy điều khiển dàn nhạc để bột không vón, bánh không khê, nồi không sát”,...).
- Nhân vật “u” gợi vẻ đẹp của những người mẹ Việt Namxưa; cũng là hiện thân cho nhiều phẩm chất đẹp đẽ, quý giá của người phụ nữ phương Đông – dịu hiền, chăm chỉ, một đời yêu thương, chăm sóc cho các con, vun vén gia đình,...
- Tác giả đã kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm,... để khắc hoạ hình tượng nhân vật “u” và bày tỏ tình cảm yêu quý, biết ơn dành cho người mẹ; thái độ trân trọng gia đình, kỉ niệm tuổi thơ. Từ đó, khơi lên ở người đọc niềm yêu mến, trân trọng những vẻ đẹp của con người và cuộc sống sinh hoạt đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc,...d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận: Trình bày cảm nhận về nhân vật “u” trong tản văn U làm bánh đúc dẫn ở phần Đọc hiểu.
– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.
– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.đ. Diễn đạt:
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.e. Sáng tạo:
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.Lời giải
a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận xã hội.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Vẻ đẹp của tình mẫu tử.
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết:
Tham khảo dàn ý sau:
Mở bài: Có thể nêu khái quát nội dung hai câu thơ của Chế Lan Viên (ngợi ca tình yêu thương vô hạn của người mẹ dành cho con và lòng biết ơn sâu nặng của con dành cho mẹ), dẫn dắt vào vấn đề cần bàn luận; hoặc giới thiệu trực tiếp vấn đề (vẻ đẹp của tình mẫu tử).
Thân bài:
- Ý 1: Giải thích ngắn gọn và nêu ý kiến, quan điểm của bản thân về vấn đề:
+ Tình mẫu tử là tình cảm yêu thương, gắn bó tự nhiên, sâu nặng giữa mẹ và con.
+ Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng nhất và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong cuộc sống của mỗi con người.
- Ý 2: Bàn luận về vẻ đẹp của tình mẫu tử:
+ Tình yêu thương của mẹ dành cho con là vô điều kiện và vô hạn. Mẹ nâng niu con từ khi con còn nằm trong bụng mẹ; nuôi nấng, dạy dỗ, chăm sóc, bao bọc, che chở cho con từ lúc lọt lòng đến khi khôn lớn, trưởng thành,...
+ Tình cảm gắn bó, yêu thương và lòng biết ơn của con với mẹ rất sâu nặng, thiêng liêng. Với con, tình yêu thương của mẹ là nguồn sáng soi rọi, sưởi ấm tâm hồn trong suốt cuộc đời,... Cả khi đã trưởng thành và từng trải trên đường đời, mẹ vẫn là bến bờ bình yên nhất mà con luôn mong ước được trở về,...
→ Khi viết bài, cần có sự kết hợp lí lẽ với các bằng chứng thuyết phục (từ sách vở, từ thực tế đời sống,...).
Kết bài: Khẳng định vẻ đẹp bất diệt của tình mẫu tử và ý nghĩa của việc gìn giữ, vun đắp tình cảm thiêng liêng đó.d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.
– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.
– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.
Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.đ. Diễn đạt:
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.e. Sáng tạo:
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
🔥 Đề thi HOT:
-
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Thái Nguyên (2) có đáp án
-
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Phòng GD Quận 1 có đáp án
-
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Quảng Nam có đáp án
-
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Đồng Nai có đáp án
-
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Bình Phước có đáp án
-
Bộ 15 Đề tham khảo thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 có đáp án - Đề 10
-
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD Hà Nội có đáp án
-
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc có đáp án
Hãy Đăng nhập hoặc Tạo tài khoản để gửi bình luận
-
-
Bình luận