Câu hỏi:

KHÓC DƯƠNG KHUÊ

 

Bác Dương thôi đã thôi rồi, Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta. Nhớ từ thuở đăng khoa 1ngày trước, Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau; Kính yêu từ trước đến sau, Trong khi gặp gỡ khác đâu duyên trời2? Cũng có lúc chơi nơi dặm khách, Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo; Có khi từng gác cheo leo, Thú vui con hát lựa chiều cầm xoang3; Cũng có lúc rượu ngon cùng nhắp, Chén quỳnh tương4 ăm ắp bầu xuân. Có khi bàn soạn câu văn Biết bao đông bích5, điển phần6 trước sau. Buổi dương cửu7 cùng nhau hoạn nạn, Phận đẩu thăng8 chẳng dám tham trời; […]

Ai chẳng biết chán đời là phải, Sao vội vàng đã mải lên tiên, Rượu ngon không có bạn hiền, Không mua không phải không tiền không mua. Câu thơ nghĩ đắn đo không viết, Viết đưa ai, ai biết mà đưa; Giường kia treo 9cũng hững hờ, Đàn kia 10gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn. Bác chẳng ở dẫu van chẳng ở, Tôi tuy thương, lấy nhớ làm thương; Tuổi già hạt lệ như sương, Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan! (Nguyễn Khuyến, trong Thơ văn Nguyễn Khuyến, NXB Văn học, Hà Nội, 1971).

¹ Đăng khoa: thi đỗ

² Duyên trời: duyên bạn bè gặp gỡ như đã được trời định sẵn.

³ Cầm xoang: chỉ cung đàn và điệu hát trong hát ả đào (còn gọi là ca trù, một loại hình diễn xướng thơ, ca, nhạc, do các đào nương và nhạc công biểu diễn, được các nhà nho xưa rất yêu chuộng).

⁴ Quỳnh tương: chỉ thứ rượu ngon.

⁵ Đông bích: vách phía đông nơi để sách và đọc sách

⁶ Điển phần: chỉ các sách kinh điển thời cổ ở Trung Quốc mà các nhà Nho cần đọc.

⁷ Buổi dương cửu: chữ lấy trong Kinh dịch, chỉ thời buổi khó khan, hoạn nạn.

⁸ Phận đẩu thăng: đẩu và thăng là dụng cụ đong thóc gạo. Các quan ngày xưa thường nhận lương bằng thóc nên nói

phận đẩu thăng là nói phận người làm quan

⁹ Giường treo: Trần Phồn thời Hậu Hán (Trung Quốc) sắm chiếc giường dành riêng cho người bạn thân là Từ Trĩ. Khi bạn đến chơi thì mang giường xuống, khi bạn về thì lại treo cất đi.

¹⁰ Đàn kia: Tương truyền Bá Nha và Chung Tử Kỳ là hai người bạn tri âm, sống vào thời Xuân Thu, Chiến Quốc ở Trung Hoa. Bá Nha chơi đàn giỏi. Tử Kỳ nghe tiếng đàn của Bá Nha mà như hiểu thấu tâm can của bạn. Sau khi Tử Kỳ chết, Bá Nha đập bỏ đàn vì cho rằng trên đời không còn ai hiểu được tiếng đàn của mình nữa.

Xác định thể thơ của đoạn trích trên?