Văn bản ngữ liệu

PHỤ NỮ HIỆN ĐẠI VÀ VAI TRÒ TRONG GIA ĐÌNH

(Lê Thị Bích Diệp)

Đã qua rồi cái thời người phụ nữ quanh quẩn trong xó bếp, với công việc thường thấy là giặt giũ, thổi cơm, quét nhà... Ngày nay, thay vì tốn thời giờ cho những công việc đó, họ có thể giải phóng cho mình bằng những tiện nghi gia đình như máy giặt, máy rửa bát, máy hút bụi... hay có điều kiện hơn thì thuê người giúp việc để có thể dành thời gian cho những công việc và sở thích khác. Điều này cũng đúng, khi quyền bình đẳng được nâng cao và phụ nữ có quyền lựa chọn những gì họ làm. Họ cũng đi làm, cũng bận rộn, thậm chí nhiều người còn gánh vác những công việc trọng trách nặng nề của xã hội với những áp lực lớn thì thực sự không có nhiều thời gian dành cho gia đình. Phải chăng vì thế mà những bữa cơm gia đình “cơm dẻo, canh ngọt” cũng ít dần đi trong khi những bữa ăn đó chính là những sợi dây gắn bó các thành viên trong gia đình lại với nhau và kéo người đàn ông về với gia đình?

Trách nhiệm với việc nội trợ đã được giảm bớt, còn trách nhiệm với việc nuôi dạy con cái thì sao? Sự bận rộn khiến cho người phụ nữ hiện đại không còn nhiều thời gian kèm cặp, dạy bảo con cái, nhiều người ỷ lại vào gia sư và nhà trường. Có gia đình thì hai vợ chồng lại đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, thay vì cùng nhau chia sẻ. Trong thực tế đã có không ít những trường hợp người phụ nữ thành đạt, công danh sự nghiệp rạng ngời mà con cái hư hỏng, nghiện ngập, gia đình cũng vì thế mà lục đục, “bát đũa xô nhau”...

Người ta thường ví vai trò của phụ nữ trong gia đình như “người giữ lửa trong nhà”, vì thế khi họ rời bỏ những công việc gia đình, chăm sóc con cái, họ cũng tự mình đánh mất vai trò ấy. Nhiều người chồng sau giờ làm việc không muốn trở về nhà ngay cũng một phần chỉ vì người vợ không còn là một người vợ, người mẹ trong gia đình đúng nghĩa nữa.

Dù ở xã hội nào đi nữa, phương Đông hay phương Tây, thiên chức của người phụ nữ vẫn là người quan trọng nhất trong việc “xây tổ ấm”. Vì thế, làm sao để cân bằng giữa gia đình và xã hội là một điều hết sức cần thiết cho người phụ nữ đương thời. Muốn vậy, sự ủng hộ chia sẻ của nam giới và người thân rất quan trọng. Đây quả là một thách thức đòi hỏi người phụ nữ cùng gia đình phải thực sự quan tâm lẫn nhau. Với rào cản thiên kiến giới đang tồn tại trong nhiều người, nhiều gia đình thì thách thức này lại càng lớn, đòi hỏi người phụ nữ càng phải nỗ lực phấn đấu, cùng cộng đồng kiên trì tác động tư tưởng và làm thay đổi nhận thức, hành vi của mọi người trong gia đình, trong xã hội. Nhưng khi vượt qua được thách thức ấy, họ đã thực sự là một người phụ nữ hiện đại.

(Theo hoilhpn.org.vn)

20.2. Câu hỏi đọc hiểu và viết

20.2.1. Câu hỏi đọc hiểu

Văn bản gồm mấy phần? Nêu nội dung chính của từng phần.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: trình bày suy nghĩ về vai trò “người giữ lửa” của phụ nữ trong xã hội hiện đại.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Dẫn dắt:

+ Trong mọi nền văn hóa, gia đình luôn được xem là tế bào của xã hội, là nơi nuôi dưỡng tình cảm, nhân cách.

+ Người phụ nữ từ xưa đến nay vẫn được ví như “người giữ lửa” – người thắp sáng và duy trì hơi ấm trong gia đình.

- Giới thiệu vấn đề: Trong xã hội hiện đại, dù vai trò xã hội của phụ nữ đã mở rộng, thiên chức “giữ lửa” trong gia đình vẫn mang ý nghĩa quan trọng và cần được phát huy.

* Thân bài:

a. Giải thích khái niệm “người giữ lửa”

- “Giữ lửa” là hình ảnh ẩn dụ chỉ việc duy trì sự ấm áp, yêu thương, gắn kết giữa các thành viên trong gia đình.

- Người “giữ lửa” không chỉ lo toan bữa cơm, việc nhà, mà còn vun đắp tinh thần, tạo không khí chan hòa, bình yên.

b. Vai trò “người giữ lửa” của phụ nữ trong xã hội hiện đại

- Duy trì nền tảng tình cảm gia đình: Phụ nữ thường là người chủ động tạo ra các khoảnh khắc gắn kết như bữa ăn chung, các dịp sum họp, chia sẻ buồn vui.

- Giáo dục và hình thành nhân cách cho con cái:

+ Người mẹ là tấm gương đầu tiên về cách sống, ứng xử.

+ Sự quan tâm, gần gũi của mẹ giúp con phát triển toàn diện về trí tuệ và tâm hồn.

- Giữ gìn truyền thống và giá trị gia đình: Truyền lại phong tục, đạo đức, những câu chuyện gia tộc, giúp con cái hiểu cội nguồn.

- Tạo chỗ dựa tinh thần cho chồng và các thành viên: Sự thấu hiểu, chia sẻ của người vợ giúp chồng vững vàng trong công việc và cuộc sống.

c. Thực trạng vai trò này trong bối cảnh hiện đại

- Tích cực:

+ Nhiều phụ nữ vừa thành công ngoài xã hội, vừa chu toàn việc gia đình.

+ Sử dụng tiện ích hiện đại để giảm bớt việc nhà, có thời gian chăm sóc tình cảm.

- Hạn chế:

+ Áp lực công việc khiến phụ nữ ít dành thời gian cho gia đình.

+ Một số người phó mặc việc chăm con, bữa cơm gia đình thưa vắng, khiến sự gắn kết bị giảm.

d. Nguyên nhân ảnh hưởng đến vai trò “giữ lửa”

- Áp lực kép từ công việc và gia đình.

- Quan niệm bình đẳng giới chưa đi kèm với sự chia sẻ việc nhà từ nam giới.

- Ảnh hưởng của lối sống hiện đại, công nghệ, khiến giao tiếp trực tiếp trong gia đình giảm.

đ. Giải pháp để phụ nữ phát huy vai trò “giữ lửa”

- Quản lí thời gian hợp lí giữa công việc và gia đình.

- Giữ thói quen bữa ăn chung và các hoạt động gắn kết.

- Nhận được sự chia sẻ từ chồng và người thân trong việc nhà và chăm con.

- Tự chăm sóc bản thân để luôn có năng lượng tích cực.

- Xây dựng kỹ năng giao tiếp, giải quyết mâu thuẫn để duy trì hòa khí gia đình.

e. Mở rộng vấn đề

- Vai trò “giữ lửa” không chỉ dành riêng cho phụ nữ – trong gia đình hiện đại, cả nam giới cũng cần tham gia duy trì hơi ấm.

- Khi phụ nữ phát huy tốt vai trò này, hạnh phúc gia đình sẽ bền vững, là nền tảng cho sự phát triển của xã hội.

* Kết bài:

- Khẳng định lại: Dù ở bất kỳ thời đại nào, người phụ nữ vẫn là trung tâm cảm xúc, là ngọn lửa ấm của gia đình.

- Bày tỏ suy nghĩ cá nhân: Mỗi phụ nữ hiện đại hãy biết yêu thương bản thân, trân trọng gia đình và khéo léo cân bằng để ngọn lửa hạnh phúc luôn cháy sáng.

Bài văn tham khảo

Từ bao đời nay, gia đình vẫn là mái nhà ấm áp, nơi mỗi người tìm về sau những bộn bề của cuộc sống. Trong mái ấm ấy, hình ảnh người phụ nữ luôn gắn liền với vai trò “người giữ lửa” – người thắp sáng và duy trì hơi ấm yêu thương. Dù thời gian trôi qua, xã hội đổi thay, người phụ nữ hiện đại bước ra khỏi phạm vi bếp núc để khẳng định mình ở thương trường, khoa học, nghệ thuật, thì ngọn lửa mà họ gìn giữ trong gia đình vẫn mãi là giá trị không thể thay thế.

“Giữ lửa” không chỉ là lo toan bữa cơm hay quét dọn căn nhà, mà là duy trì sự kết nối giữa các thành viên, là sẻ chia, là lắng nghe, là tạo ra không gian chan hòa yêu thương. Trong xã hội hiện đại, phụ nữ vẫn đóng vai trò chủ chốt trong việc xây dựng nền tảng tình cảm gia đình: từ việc dạy con những bài học đầu đời, kể con nghe những câu chuyện cổ tích, đến việc động viên chồng sau những ngày làm việc căng thẳng. Họ còn là người gìn giữ truyền thống, trao truyền cho thế hệ sau những phong tục, những giá trị đạo đức. Nhiều người vợ, người mẹ, dù bận rộn công việc, vẫn cố gắng giữ thói quen bữa cơm tối sum họp – khoảnh khắc mà mỗi thành viên cùng nhau chia sẻ niềm vui và nỗi lo.

Tuy vậy, nhịp sống hối hả cũng đặt ra nhiều thách thức. Không ít phụ nữ thành đạt ngoài xã hội nhưng gia đình lại lục đục, con cái thiếu sự quan tâm, dẫn đến khoảng cách vô hình trong mái ấm. Nguyên nhân không chỉ nằm ở áp lực công việc mà còn ở việc thiếu sự chia sẻ từ chồng và người thân, cộng thêm ảnh hưởng của lối sống hiện đại, khi mạng xã hội và thiết bị điện tử dần thay thế những cuộc trò chuyện trực tiếp.

Để tiếp tục “giữ lửa” trong bối cảnh mới, người phụ nữ cần biết sắp xếp thời gian hợp lí, cân bằng giữa sự nghiệp và gia đình. Họ có thể tận dụng công nghệ, dịch vụ để giảm bớt gánh nặng việc nhà, từ đó dành thời gian cho những điều thật sự quan trọng: bữa cơm chung, chuyến dã ngoại, hay đơn giản là một buổi tối cả nhà cùng xem phim. Đồng thời, họ cũng cần sự đồng hành, chia sẻ của chồng và người thân, bởi ngọn lửa gia đình chỉ bền lâu khi được chăm chút từ cả hai phía.

Vai trò “người giữ lửa” không đồng nghĩa với sự hi sinh lặng lẽ mà là sự chủ động nuôi dưỡng yêu thương. Khi phụ nữ biết yêu bản thân, trân trọng gia đình và khéo léo hòa hợp hai điều đó, họ sẽ vừa tỏa sáng trong sự nghiệp, vừa giữ cho mái ấm luôn rạng rỡ. Ngọn lửa ấm ấy, qua bàn tay và trái tim của người phụ nữ, sẽ tiếp tục cháy sáng, soi đường cho hạnh phúc hôm nay và mai sau.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Trình bày giải pháp để phụ nữ vừa thành công trong sự nghiệp vừa giữ vững hạnh phúc gia đình.

- Hệ thống ý

+ Để phụ nữ vừa thành công trong sự nghiệp vừa giữ vững hạnh phúc gia đình, trước hết họ cần biết sắp xếp và quản lí thời gian một cách khoa học, tránh để công việc chiếm trọn quỹ thời gian dành cho gia đình.

+ Sự chia sẻ, hỗ trợ từ chồng và người thân là yếu tố không thể thiếu, giúp họ giảm gánh nặng và cân bằng tâm lý.

+ Việc chăm sóc sức khỏe và duy trì đam mê cá nhân sẽ giúp họ luôn tràn đầy năng lượng cho cả công việc lẫn gia đình.

+ Khi biết kết hợp hài hòa giữa trách nhiệm và khát vọng, người phụ nữ không chỉ vững vàng trên con đường sự nghiệp mà còn gìn giữ được một mái ấm hạnh phúc – nơi là điểm tựa tinh thần bền vững nhất.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ thực tế để minh chứng cho nhận định.

+ Phân tích ý nghĩa sâu sắc của quan điểm với cuộc sống con người.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về quan điểm.

Đoạn văn tham khảo

Để phụ nữ vừa thành công trong sự nghiệp vừa giữ vững hạnh phúc gia đình, trước hết họ cần biết sắp xếp và quản lí thời gian một cách khoa học, tránh để công việc chiếm trọn quỹ thời gian dành cho gia đình. Người phụ nữ cần xác định rõ ưu tiên, không bỏ qua những khoảnh khắc quan trọng như bữa cơm chung, các dịp sum họp hay trò chuyện với con cái. Bên cạnh đó, sự chia sẻ, hỗ trợ từ chồng và người thân là yếu tố không thể thiếu, giúp họ giảm gánh nặng và cân bằng tâm lý. Phụ nữ cũng nên chủ động rèn luyện kỹ năng giao tiếp, giải quyết xung đột để giữ gìn không khí ấm áp trong nhà. Ngoài ra, việc chăm sóc sức khỏe và duy trì đam mê cá nhân sẽ giúp họ luôn tràn đầy năng lượng cho cả công việc lẫn gia đình. Khi biết kết hợp hài hòa giữa trách nhiệm và khát vọng, người phụ nữ không chỉ vững vàng trên con đường sự nghiệp mà còn gìn giữ được một mái ấm hạnh phúc – nơi là điểm tựa tinh thần bền vững nhất.