BÀI TOÁN DÂN SỐ

Có người cho rằng: Bài toán dân số đã được đặt ra từ thời cổ đại. Lúc đầu tôi không tin điều này. Bởi vì vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình chỉ mới được đặt ra vài chục năm nay. Còn nói từ thời cổ đại tức là chuyện của dăm bảy ngàn năm về trước. Độ chênh về thời gian ấy, ai mà tin được! Thế mà nghe xong câu chuyện này, qua một thoáng liên tưởng, tôi bỗng “sáng mắt ra” …

Đó là câu chuyện từ một bài toán cổ, kể về viẹc kén rể của nhà thông thái. Nhà thông thái nọ có một cô con gái rất đẹp. Đến tuôit cập kê, cô gái cần tuyển một đấng phu quân. Rất nhiều chàng trai đến dự thi. Được làm rể nhà thông thái là điều vô cùng hấp dẫn, nhất là đối với con cái của những gia đình giàu có. Nhà thông thái đưa ra một bàn cờ tướng gồm 64 ô. Ông yêu cầu các chàng trai thực hiện theo điều kiện sau: Đặt một hạt thóc vào ô thứ nhất, ô thứ hai đặt hai hạt thóc và các ô tiếp theo số thóc cứ thế nhân đôi. Ai đủ số thóc theo yêu cầu bài toán thì sẽ là chồng cô gái. Ban đầu ai cũng tưởng có gì mà không đủ. Nhưng rồi kết cục… không chàng trai nào đủ thóc để lấy được cô gái. Số thóc được tính ra theo bài toán cấp số nhân ấy, nhiều đến mức có thể phủ khắp bề mặt trái đất này. Một con số kinh khủng biết nhường nào?”

(Trích Bài toán dân số, Thái An, Ngữ văn 8 - tập 1, NXB GD)

Đoạn trích trên thuộc kiểu văn bản nào?

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng đối tượng thuyết minh: hiện tượng mưa axit.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Dẫn dắt: Thiên nhiên luôn gắn bó mật thiết với đời sống con người, nhưng hiện nay môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.

- Giới thiệu vấn đề: Một trong những hiện tượng tự nhiên tiêu biểu cho sự ô nhiễm môi trường là mưa axit.

* Thân bài

- Giải thích hiện tượng mưa axit

+ Mưa axit là loại mưa trong đó nước mưa có độ pH thấp (dưới 5,6), chứa nhiều axit như H₂SO₄ và HNO₃.

+ Hình thành do khí thải công nghiệp, khói bụi, khí SO₂, NO₂ từ hoạt động sản xuất, giao thông, đốt nhiên liệu… kết hợp với hơi nước trong khí quyển.

- Nguyên nhân

+ Hoạt động công nghiệp (nhà máy nhiệt điện, luyện kim, hóa chất).

+ Giao thông vận tải thải khí độc hại.

+ Nạn chặt phá rừng, giảm khả năng lọc không khí.

- Tác hại

+ Với thiên nhiên: phá hủy lá cây, hủy hoại đất đai, nguồn nước, làm chết sinh vật dưới nước.

+ Với công trình: ăn mòn sắt thép, hỏng lớp sơn, hư hại các công trình kiến trúc, di tích.

+ Với con người: gây các bệnh về da, hô hấp, làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt.

- Biện pháp hạn chế

+ Hạn chế khí thải độc hại, xử lí khí thải trong công nghiệp.

+ Trồng nhiều cây xanh để cân bằng môi trường.

+ Khuyến khích sử dụng năng lượng sạch (điện gió, điện mặt trời).

+ Tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

* Kết bài

- Khẳng định: Mưa axit là một trong những “hồi chuông cảnh tỉnh” về sự ô nhiễm môi trường.

- Mở rộng: Mỗi người, từ học sinh đến người lớn, đều cần chung tay bảo vệ thiên nhiên để có một hành tinh xanh, sạch, đẹp.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong cuộc sống hiện đại, con người ngày càng gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên. Thế nhưng, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghiệp, môi trường đang phải gánh chịu những hậu quả nặng nề. Một trong những hiện tượng tự nhiên phản ánh rõ sự ô nhiễm không khí và tác động của con người đến môi trường chính là mưa axit. Đây là một hiện tượng đã và đang gây ra nhiều lo ngại cho cả giới khoa học lẫn cộng đồng.

Mưa axit là một loại mưa đặc biệt, trong đó các giọt mưa có độ pH thấp hơn bình thường, tức dưới mức 5,6. Thành phần của nó thường chứa nhiều loại axit như axit sunfuric (H₂SO₄) và axit nitric (HNO₃). Hiện tượng này hình thành khi khí sunfurơ (SO₂) và nitơ điôxít (NO₂) trong khí quyển – vốn phát ra từ các hoạt động sản xuất công nghiệp, phương tiện giao thông, hay từ việc đốt than, dầu mỏ – kết hợp với hơi nước, tạo thành những hạt mưa chứa chất axit rơi xuống mặt đất.

Nguyên nhân của mưa axit chủ yếu xuất phát từ các hoạt động do con người gây ra. Những nhà máy nhiệt điện, luyện kim, sản xuất xi măng thải ra một lượng lớn khí SO₂ và NO₂ mỗi ngày. Các phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng góp phần thải khói bụi, khí độc hại vào bầu không khí. Ngoài ra, việc chặt phá rừng bừa bãi làm giảm đáng kể khả năng lọc không khí tự nhiên, khiến các chất khí độc tồn tại lâu hơn và dễ kết hợp tạo thành mưa axit.

Tác hại mà mưa axit mang lại vô cùng nghiêm trọng. Với thiên nhiên, mưa axit có thể phá hủy lớp diệp lục trên lá cây, khiến cây còi cọc, chậm phát triển, thậm chí chết hàng loạt. Đất bị chua hóa, nguồn nước ao hồ, sông suối cũng trở nên ô nhiễm, làm nhiều loài sinh vật thủy sinh không thể tồn tại. Với công trình kiến trúc, mưa axit ăn mòn kim loại, làm bong tróc lớp sơn, hủy hoại các di sản văn hóa, đặc biệt là những công trình bằng đá vôi như tượng, chùa, nhà thờ cổ. Đối với con người, mưa axit gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc bệnh về hô hấp, da liễu, đồng thời gián tiếp tác động qua chuỗi thức ăn và nguồn nước bị nhiễm độc.

Trước thực trạng này, cần có những biện pháp hữu hiệu để hạn chế mưa axit. Các nhà máy, xí nghiệp cần có hệ thống xử lí khí thải nghiêm ngặt trước khi thải ra môi trường. Việc sử dụng năng lượng sạch như điện gió, điện mặt trời, điện hạt nhân an toàn nên được khuyến khích để thay thế dần nhiên liệu hóa thạch. Bên cạnh đó, trồng nhiều cây xanh cũng là một biện pháp quan trọng giúp lọc không khí và hấp thụ khí độc. Mỗi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, bắt đầu từ những hành động nhỏ như sử dụng phương tiện công cộng, tiết kiệm năng lượng và nói không với các hoạt động gây hại cho thiên nhiên.

Mưa axit không còn là câu chuyện của riêng một quốc gia nào, mà là vấn đề toàn cầu. Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ sự sống của chúng ta hôm nay và mai sau. Hãy để bầu trời trở lại trong xanh, những cơn mưa trở nên lành sạch, và thiên nhiên mãi là ngôi nhà bình yên cho con người và muôn loài.

Phương thức biểu đạt: thuyết minh.