Bài tập Bài 10: Pháp luật hình sự với người chưa thành niên có đáp án

- Theo quy định tại Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 thì người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi. Người chưa thành niên được chia thành 03 nhóm:

+ Người chưa đủ sáu tuổi: Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.

+ Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi: Khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.

+ Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi: Tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.

- Những quy định của pháp luật dành cho người dưới 18 tuổi phạm tội: theo quy định của Pháp luật hình sự, các hình phạt áp dụng đối với người dưới 18 tuổi bao gồm: cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn…

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Yêu cầu a) Những nguyên tắc xử lí hình sự đối với người dưới 18 tuổi được thể hiện trong từng trường hợp.

- Trường hợp 1:

+ Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải bảo đảm lợi ích tốt nhất của người dưới 18 tuổi và chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội.

+ Khi xét xử, Tòa án chỉ áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nếu xét thấy việc áp dụng các biện pháp giáo dục không hiệu quả.

- Trường hợp 2:

+ Không áp dụng các hình phạt tử hình, tù chung thân đối với người dưới 18 tuổi phạm tội; hạn chế áp dụng hình phạt tù có thời hạn và không áp dụng hình phạt bổ sung đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.

Yêu cầu b) Bình luận tính nhân đạo khi xử lí hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội

- Người dưới 18 tuổi do chưa phát triển hoàn thiện về mặt thể chất và nhân cách nên việc bảo vệ, chăm sóc người dưới 18 tuổi; việc phòng ngừa và điều tra tội phạm, xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội là vấn đề vừa mang tính pháp lý vừa mang tính nhân đạo. Người dưới 18 tuổi phạm tội xuất phát từ nguyên nhân xã hội, nguyên nhân tổng hoà sự giáo dục của gia đình, nhà trường, xã hội, quản lý nhà nước đối với xã hội nói chung, trong đó có các quy định về phòng ngừa chung và những chính sách khác đối với người dưới 18 tuổi. Giải pháp để ngăn ngừa, phòng chống tội phạm đối với người dưới 18 tuổi không phải bằng tăng hình phạt mà chính là sự quản lý giáo dục và các chính sách dành cho người dưới 18 tuổi.

- Quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được thể hiện rất đầy đủ trong Bộ luật Hình sự. Theo đó, nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội.

- Có thể nói rằng, chính sách xử lý riêng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội xuất hiện và tồn tại gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của pháp luật hình sự Việt Nam thể hiện tính nhân đạo sâu sắc.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Yêu cầu a)

- Hành vi của T là hành vi phải bị phê phán vì T đã có hành vi trộm cắp tài sản của chị H. Nguyên nhân là do T chơi điện tử, game online nhiều nhưng không có tiền trả.

- T phải chịu biện pháp giám sát, giáo dục mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì:

+ T dưới 18 tuổi (T 15 tuổi) nên chưa phải chịu trách nhiệm về hình sự đối với hành vi vi phạm pháp luật của mình mà chỉ phải chịu các biện pháp giám sát, giáo dục.

+ Hơn nữa, pháp luật hình sự quy định nguyên tắc xử lí hình sự đối với người dưới 18 tuổi như sau: Chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự người dưới 18 tuổi phạm tội trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào đặc điểm nhân thân của họ, tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội và yêu cầu phòng ngừa tội phạm.

Yêu cầu b) Biện pháp giám sát, giáo dục đối với người dưới 18 tuổi phạm tội

- Xét về bản chất, Bộ luật Hình sự năm 2015 của Việt Nam quy định những biện pháp có tính chất tương tự như các biện pháp giáo dục bắt buộc áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội trong Bộ luật Hình sự của một số quốc gia khác. Theo quy định tại mục 2 Chương XII Bộ luật Hình sự năm 2015, có ba biện pháp giám sát, giáo dục được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trong trường hợp người dưới 18 tuổi phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự là: biện pháp khiển trách, hòa giải tại cộng đồng và giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 2 Điều 91 Bộ luật Hình sự năm 2015, Cơ quan Điều tra, Viện Kiểm sát hoặc Tòa án chỉ có thể áp dụng một trong các biện pháp giám sát, giáo dục này.

- Theo đó, các biện pháp giám sát, giáo dục đối với người dưới 18 tuổi phạm tội chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội, giúp người phạm tội nhận rõ được lỗi lầm, có thái độ ăn năn, hối cải, khắc phục sai phạm. Những biện pháp giám sát, giáo dục ấy thể hiện tính nhân đạo sâu sắc của pháp luật Việt Nam đối với người dưới 18 tuổi.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Yêu cầu a) Dấu hiệu để Tòa án áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng đối với bạn X

- X (15 tuổi 9 tháng) thực hiện hành vi đánh người gây thương tích.

- Trước đây, X đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn.

Yêu cầu b)

- Biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng là biện pháp nghiêm khắc hơn biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, được áp dụng khi môi trường xã hội mà người chưa thành niên sinh sống không có các điều kiện thuận lợi cho việc giáo dục, cải tạo họ, như gia đình có người thân vi phạm pháp luật hoặc có tiền án, hoặc người chưa thành niên sống bụi đời, lang thang,…

- Mục đích của biện pháp này là buộc người phạm tội phải cách li ra khỏi xã hội, giúp họ được học tập văn hóa, học nghề, lao động và sinh hoạt dưới sự quản lý, giáo dục của nhà trường. Tại đây họ sẽ rèn luyện lối sống của mình, trở thành người có ích cho xã hội.

Yêu cầu a) Hình phạt trong từng trường hợp

- Trường hợp 1: Cảnh cáo

- Trường hợp 2: Cải tạo không giam giữ

- Trường hợp 3: Cải tạo không giam giữ

Yêu cầu b) Mục đích của pháp luật hình sự về hình phạt áp dụng với người dưới 18 tuổi phạm tội:

- Nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội.

- Các hình phạt cho họ không mang tính chất trừng trị độc ác hay tước đi quyền sống, quyền tự do của đối tượng này.