Bài tập Chuyên đề Các lĩnh vực của sử học có đáp án

- Lịch sử dân tộc:

+ Đối tượng nghiên cứu: toàn bộ các quá trình lịch sử trên các phương diện, như: chính trị, quân sự, ngoại giao, kinh tế, văn hoá, xã hội…

+ Phạm vi nghiên cứu: nghiên cứu ở một cộng đồng quốc gia - dân tộc

+ Nội dung chính: phản ánh quá trình vận động, phát triển chung của tất cả các địa phương, tất cả các cộng đồng người đã và đang sinh sống trên lãnh thổ của quốc gia, bao trùm tất cả các lĩnh vực từ thời nguyên thuỷ đến ngày nay.

- Lịch sử thế giới:

+ Đối tượng nghiên cứu: toàn bộ các quá trình lịch sử chung trên các phương diện, như: chính trị, quân sự, ngoại giao, kinh tế, văn hoá, xã hội…

+ Phạm vi nghiên cứu: phạm vi toàn cầu hoặc một số quốc gia/ châu lục/  khu vực…

+ Nội dung chính: thể hiện quá trình vận động của nhân loại trên các lĩnh vực: chính trị, quân sự,ngoại giao, kinh tế, văn hoá, xã hội,... đó là lịch sử tương tác giữa nhiều chủ thể, nhiều quốc gia,  dân tộc, xu hướng và lực lượng trong lịch sử.

- Một sản phẩm nghiên cứu lịch sử có thể trình bày dưới nhiều hình thức khác nhau, như:

+ Trình bày dưới dạng chữ viết thông qua các cuốn sách

+ Trình bày dưới dạng truyện kể lochj sử

+ Trình bày dưới dạng lễ hội, ca, múa…

+ Trình bày dưới dạng phim, ảnh…

- Một số cách trình bày lịch sử truyền thống và ví dụ cụ thể:

+ Trình bày lịch sử dưới dạng chữ viết thông qua các cuốn sách. Ví dụ: sách “Lịch sử thế giới hiện đại” (của tác giả: Vũ Dương Ninh và Nguyễn Văn Hồng); sách “Các triều đại Việt Nam” (của tác giả: Quỳnh Cư và Đỗ Đức Hùng); sách “Khâm định Việt sử Thông giám cương mục” (do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn); sách Sử kí (của tác giả Tư Mã Thiên)…

- Trình bày lịch sử dưới dạng chuyện kể. Ví dụ: sách “Lĩnh Nam chích quái” gồm 22 truyện, tập hợp các truyền thuyết và cổ tích dân gian Việt Nam; sự tích về Lý Ông Trọng; Thần thoại Hy Lạp…

- Trình bày lịch sử dưới dạng Lễ hội, ca, múa…. Ví dụ: lễ hội Đền Hùng (Phú Thọ); Lễ cày tịch điền ở Đọi Sơn (Hà Nam)…

- Trình bày lịch sử dưới dạng hình ảnh, phim, kịch,... Ví dụ: vở chèo “Bài ca giữ nước” của Tào Mạt; phim tài liệu “Hà Nội 12 ngày đêm” (do Hãng phim truyện Việt Nam sản xuất); phim “Vĩ tuyến 17 ngày và đêm” (của đạo diễn Hãi Ninh); phim “Đường lên Điện Biên” (của đạo diễn Bùi Tuấn Dũng)…

- Khái niệm: Thông sử là hình thức trình bày lịch sử chung nhất, đề cập đến tất cả các lĩnh vực đời sống trong quá khứ như: chính trị, xã hội, quân sự, ngoại giao, kinh tế, văn hoá, tư tưởng, giáo dục, nghệ thuật,... từ khởi nguyên đến ngày nay.

- Nội dung chính:

+ Trình bày tổng hợp và toàn diện về lịch sử, thường chú trọng vào các nhân vật, sự kiện và quá trình lịch sử có ảnh hưởng mạnh mẽ và ý nghĩa quan trọng của một địa phương, một quốc gia hoặc toàn thế giới.

+ Thông sử thường được trình bày qua các phương pháp lịch đại kết hợp với đồng đại, nhưng tính chất lịch đại thường nổi bật hơn.

- Các cuốn sách “Đại cương Lịch sử Việt Nam”; “World History” trong hình 6 (trang 8) là thông sử, vì: các cuốn sách này trình những tri thức tổng hợp và toàn diện về lịch sử dân tộc Việt Nam hoặc lịch sử thế giới.

- Lịch sử có thể được trình bày theo từng lĩnh vực, như: chính trị; quân sự; kinh tế; văn hoá; xã hội; tư tưởng…

- Ngoài ra, lịch sử còn được trình bày theo một số lĩnh vực khác, như: khoa học và công nghệ; giáo dục; tôn giáo và tín ngưỡng; văn học; ngoại giao,...