Bộ 10 đề thi cuối kì 2 Văn 9 Cánh diều có đáp án (Đề 8)

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

VƯỜN QUỐC GIA CÁT TIÊN

(1) Vườn quốc gia Cát Tiên cách thành phố Hồ Chí Minh 150 km về hướng Bắc, nằm trên địa bàn 5 huyện: Tân Phú, Vĩnh Cửu (Đồng Nai), Cát Tiên, Bảo Lâm (Lâm Đồng) và Bù Đăng (Bình Phước), tiếp giáp giữa Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ, được bao bọc bởi hơn 90 km chiều dài sông Đồng Nai.[…] Ông Phạm Xuân Thịnh, Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên, chia sẻ: "Cát Tiên là Vườn Quốc gia đầu tiên ở Việt Nam đạt danh hiệu Danh lục Xanh của IUCN. Sự công nhận này thể hiện cam kết của chúng tôi trong công tác bảo tồn thiên nhiên và bảo tồn đa dạng sinh học tại Việt Nam."

Đa dạng sinh học ở vườn quốc gia Cát Tiên

 (2) Hệ thực vật bậc cao ở Vườn quốc gia Cát Tiên có mạch lên đến 1.610 loài, bò sát 94 loài, lưỡng cư 37 loài, chim 343 loài và thú 97 loài. Một số loài mới vẫn đang được phát hiện ở Cát Tiên như loài thằn lằn ngón Cát Tiên, hay loài rắn lục mắt hồng ngọc. Phức hệ đất ngập nước với hệ thống đầm, bàu, các bãi khoáng tự nhiên, thảm thực vật ven Bàu Sấu, Bàu Chim, Bàu Cá... là sinh cảnh của nhiều loài thuỷ sinh. Danh mục động, thực vật thuỷ sinh của khu vực này có 125 loài động vật nổi, 122 loài động vật đáy và 168 loài cá, kéo theo sự quy tụ của nhiều loài chim bản địa và di cư. […]

Thánh địa Cát Tiên

Trên toàn khu vực đều hiện diện các kiến trúc cổ và những phế tích hé lộ những bí ẩn sâu thẳm trong lòng đất qua hàng chục thế kỷ. Các nhà khoa học xác định đây là một đô thị tôn giáo cổ mang ý nghĩa một thánh địa Bà-la-môn giáo và Hin-đu giáo khoảng từ thế kỷ 4 đến thế kỷ 8. Thánh địa này khá sầm uất khi nằm trong mạng lưới của con đường thương mại từ Đông sang Tây phát triển mạnh vào khoảng thế kỷ 3. Kiến trúc của những phế tích tại Cát Tiên bao gồm nhiều dạng đền tháp, mộ tháp, đài thờ, hệ thống dẫn nước, nhà đài. Tất cả mọi đền tháp đều hướng về phía Đông, trước đền là những sân gạch lớn làm nơi hành lễ, có lối ra được xây, lát gạch đến tận bờ sông và nối các cụm gò di tích với nhau. Toàn bộ gạch xây tháp dùng chất liệu đất nung và được chế tạo theo nhiều kích cỡ nhằm sử dụng ở nhiều vị trí, chức năng khác nhau, có đề tài trang trí phong phú gồm hoa văn hình học, hoa sen, mô hình núi Mê-ru, lá lật v.v. 

(In trong Vườn quốc gia Cát Tiên – trải nghiệm rừng nhiệt đới, Mzung Nguyễn (biên soạn, Hà Nội, tháng 11/2020)

BỐ TÔI

Ngoại kể rằng mẹ tôi mất sớm vì một căn bệnh hiểm nghèo khi hai anh em tôi vẫn còn rất nhỏ, lúc đó em tôi mới một tuổi, còn tôi mới lên ba, cú sốc quá lớn khiến bố tôi sầu não ủ ê đến hàng mấy năm trời vẫn chưa nguôi ngoai.

Hằng ngày ngoại trông nom chăm bẵm anh em chúng tôi để bố đi làm, nhưng cứ về đến nhà là bố lại ôm chúng tôi vào lòng vỗ về, chăm sóc cho chúng tôi từng miếng ăn giấc ngủ. Bố không biết ru hay và ngân nga trầm bổng như ngoại, nhưng giọng của bố trầm ấm, bố ru chúng tôi bằng những bài thơ. Và bài ru mà tôi thường xuyên nghe nhất đó là bài “Bầm ơi”. Cứ mỗi lần bế chúng tôi lên võng hay lên giường là bố mở đầu bằng bài “Bầm ơi”, cứ vậy bố đọc đi đọc lại bài “Bầm ơi” một lát là anh em tôi ngủ say, nhiều khi tôi thấy bố nghẹn ngào xúc động, nhất là những khi bố nhắc đến tên mẹ. Những giọt nước mắt lăn dài trên khóe mắt bố. Thấy bố một mình cảnh gà trống nuôi con, vừa làm cha vừa làm mẹ quả là vất vả. Anh em họ hàng ngỏ ý khuyên bố tôi nên tục huyền1, tìm người về làm mẹ kế mẫu để sớm hôm chăm nom, săn sóc cho bố con tôi, nhưng bố nhất định không đồng ý. Bố bảo: Cảnh dì ghẻ con chồng xưa nay tôi đã biết cả rồi, con người khác máu tanh lòng. Nhất là khi lại sinh thêm em bé nữa, chuyện con riêng con tây khó tránh khỏi sứt mẻ tình cảm, thế nên mọi người đừng khuyên tôi nữa.

Và bố cứ vậy, lo lắng chăm sóc, thường hay mua quà bánh cho chúng tôi mỗi khi bố đi đâu xa về, hàng ngày bố luôn đến đón tôi trước giờ, chưa bao giờ bố để tôi phải đứng trước cửa trường chờ đợi! Khi tôi lên cấp hai bố mua cho tôi một cái xe đạp cũ, tôi vui vẻ cùng chúng bạn đi học, đi chơi… tôi đâu biết hàng ngày bố vất vả làm đủ các nghề nặng nhọc như phụ hồ, đào ao, đào giếng… cho đến một hôm bố ngã bệnh. Bố sốt ly bì mấy hôm không ăn uống được. Tôi vào bệnh viện thăm bố, thấy bố gầy sút xanh xao, tôi lo lắng và thương bố vô cùng, tôi nói với bố:

- Bố ạ. Con xin phép nghỉ học để chăm cho bố nhanh khỏe lại nhé!

Bố ân cần cầm tay tôi:

- Bố không sao đâu, con cứ lo học cho giỏi và bảo ban em cũng vậy là bố nhanh khỏe thôi.

Tôi ra về mà lòng bất an, chắc bố vất vả vì lo lắng cho chúng tôi nhiều quá nên mới đổ bệnh! Giá như mẹ tôi còn sống thì…, tôi phải làm sao để giúp đỡ cho bố bớt vất vả đây!? Từ hôm đó tôi không vô tư học hành vui chơi như trước nữa, tôi nghĩ sẽ cố gắng tranh thủ sau thời gian học tập tìm kiếm thêm công việc làm để giúp đỡ gia đình, giúp đỡ cho bố bớt vất vả, ý định của tôi chưa kịp thực hiện thì không ngờ mấy hôm sau bố tôi qua đời! Tôi ân hận vô cùng. Bố ơi! Giá như con biết thương và giúp đỡ bố nhiều hơn.

                                                                                                                       Cao Thị Tỵ

* Chú thích: (1) Cao Thị Ty là một nhà văn nổi tiếng người Việt Nam (1942 -2016). Bà còn được biết đến với bút danh là Cao Ty. Bà sinh và lớn lên tại Hà Nội, Việt Nam. Cao Thị Ty là tác giả của nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng như "Những ngày thơ ấu", "Những ngày trẻ đẹp nhất", "Những ngày mùa xuân", "Những ngày mùa hạ",... Các tác phẩm của bà thường mang đậm nét văn học dân gian, tả lại cuộc sống đời thường của người dân Việt Nam.

Cao Thị Ty được đánh giá cao về khả năng sáng tác và diễn đạt ngôn ngữ, bà đã để lại dấu ấn sâu đậm trong văn học Việt Nam. Cao Thị Ty đã được trao nhiều giải thưởng văn học danh giá trong sự nghiệp sáng tác của mìn

(2) Truyện ngắn lấy cốt truyện từ cuộc sống bình dị đời thường - dự thi mã số 121 của tác giả Cao Thị Tỵ (Thanh Hóa)