Chuyên đề KTPL 11 Kết nối tri thức Bài 2: Sự cần thiết và biện pháp giải quyết vấn đề tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên có đáp án

(*) Tham khảo:

- Rừng là nơi sinh sống của khoảng 80% đa dạng sinh học trên cạn của thế giới. Quan trọng nhất, rừng đóng vai trò hấp thụ khí CO2, trả lại oxy cho sinh giới cũng như giảm hiệu ứng nhà kính do tích tụ CO2 là yếu tố gây ra sự nóng lên toàn cầu. Có khoảng 1,6 tỷ người phụ thuộc trực tiếp vào rừng để kiếm nguồn thức ăn, nơi ở, năng lượng, thuốc men và thu nhập. Thế giới đang dần mất đi 10 triệu ha rừng mỗi năm (tương đương với diện tích của Ai-xơ-len) - thiệt hại này bằng 12% - 20% lượng khí thải nhà kính toàn cầu góp phần gây ra biến đổi khí hậu. Ngày nay, hơn 1 triệu trong số 8 triệu loài động, thực vật trên hành tinh đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Có gần 2 tỷ ha diện tích đất bị suy thoái - tương đương với một khu vực lớn hơn cả Nam Mỹ. Chính vì vậy, chúng ta cần quan tâm hơn nữa đến việc bảo vệ rừng!

- Việc quản lý rừng bền vững kết hợp sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên từ rừng là cách tốt nhất chống lại sự biến đổi khí hậu và đóng góp vào sự thịnh vượng, hạnh phúc của các thế hệ hiện tại và tương lai. Bên cạnh đó, việc phục hồi và quản lý rừng bền vững không chỉ giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học, mà còn mang đến tiềm năng sản xuất hàng hóa và dịch vụ để phát triển bền vững, thúc đẩy hoạt động kinh tế, tạo việc làm và cải thiện cuộc sống. Nhân Ngày Quốc tế về Rừng, chúng ta hãy gieo mầm cho một tương lai bền vững bằng cách cam kết khôi phục và bảo tồn rừng của chúng ta vì lợi ích của con người và hành tinh!

- Những tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên gây ô nhiễm, suy giảm môi trường, suy giảm tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học đã:

+ Ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống dân sinh và các hoạt động kinh tế, làm chất lượng cuộc sống của con người bị suy giảm.

+ Tác động tiêu cực đến sức khỏe của con người, làm gia tăng áp lực cho hệ thống y tế và xã hội.

+ Gây nhiều thiệt hại về kinh tế - xã hội, cản trở sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

=> Vì vậy, con người cần phải nhanh chóng tìm ra các biện pháp để hạn chế, khắc phục những tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường, nhằm bảo vệ Trái Đất, bảo vệ cuộc sống bình yên của con người và giới tự nhiên.

* Mục đích đề ra các biện pháp, chính sách:

- Khắc phục và hạn chế những tác động tiêu cực của hoạt động phát triển kinh tế đến môi trường tự nhiên.

- Bảo vệ môi trường, khai thác và sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học và hệ sinh thái.

- Đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước và góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

* Đánh giá:

- Việc thực hiện các biện pháp, chính sách nêu trên đã có nhiều tác động tích cực, góp phần vào việc bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước. Cụ thể là:

+ Từng bước hoàn thiện hệ thống pháp luật để phòng ngừa, kiểm soát, khắc phục và hạn chế tác động tiêu cực của phát triển kinh tế đến môi trường.

+ Nguồn lực đầu tư tài chính cho các hoạt động bảo vệ môi trường được tăng cường hơn

+ Ý thức bảo vệ môi trường của người dân từng bước được cải thiện.

- Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế, như:

+ Hệ thống pháp luật còn thiếu đồng bộ, chồng chéo, thiếu nhiều quy định về các vấn đề môi trường mới phát sinh.

+ Các chế tài xử phạt chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe các đối tượng vi phạm.

+ Nguồn lực đầu tư cho hoạt động bảo vệ môi trường vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng và tương xứng với nhu cầu.

+…

- Một số chính sách, biện pháp khác:

+ Luật thuế Bảo vệ môi trường số 57/2010/QH12. Thuế bảo vệ môi trường được xây dựng dựa trên nguyên tắc: người nào sử dụng sản phẩm ô nhiễm thì phải nộp thuế.

+ Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về: hoạt động bảo vệ môi trường; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân trong hoạt động bảo vệ môi trường.

+ Đẩy mạnh thực hiện chính sách “Tiêu dùng xanh” để huy động khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên, nguồn lực xã hội nhằm phát triển bền vững kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường.

+ Ứng dụng khoa học, công nghệ thực hiện chuyển đổi số gắn liền với bảo vệ và cải thiện môi trường tự nhiên.

- Ý kiến a) Đồng tình. Vì: biến đổi khí hậu gây ra nhiều tác động tiêu cực đến đời sống của con người, ví dụ như:

+ Tình trạng nước biển dâng khiến cho diện tích canh tác và cư trú bị suy giảm (ở nhiều vùng ven biển, tình trạng sạt lở, sụt lún diễn ra nghiêm trọng, khiến người dân thiệt hại về tài sản, bị đe dọa về sức khỏe, thậm chí là tính mạng).

+ Các hiện tượng thời tiết cực đoan, như: bão, lũ lụt, hạn hán,… cũng đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và sinh kế của người dân.

- Ý kiến b) Đồng tình. Vì: nước thải là nguồn nước đã qua sử dụng, có chứa các vật chất gây ô nhiễm xâm nhập vào môi trường nước. Tuy nhiên, sau khi trải qua quá trình xử lí bằng công nghệ, loại bỏ các chất độc hại, nguồn nước này vẫn có thể tái sử dụng vào một số mục đích, ví dụ như: tưới cây; cọ rửa, vệ sinh các tòa nhà,…

- Ý kiến c) Đồng tình. Vì: bảo vệ môi trường không chỉ có ý nghĩa trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững của con người ở thời điểm hiện tại, mà còn đồng thời bảo đảm sự phát triển của các thế hệ tương lai.

- Ý kiến d) Không đồng tình. Vì: tăng trưởng kinh tế cần phải đi đôi với bảo vệ môi trường, khai thác và sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên thiên nhiên.