Đề thi vào lớp 10 môn Văn Hà Nội 2015 có đáp án

Ghi tên bài thơ có những câu thơ trên. Từ những câu thơ ấy, kết hợp với hiểu biết về tác phẩm, em hãy cho biết mạch cảm xúc của bài thơ được triển khai theo trình tự nào?

- Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.

- Mạch cảm xúc của bài thơ được triển khai theo trình tự chuyến đánh cá ra khơi của đoàn thuyền (theo đó là trình tự thời gian từ chiều xuống đến lúc bình minh).

Câu 2

Mở đầu một sáng tác, nhà thơ Huy Cận viết:
   Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Và tác giả khép lại bài thơ bằng bốn câu:
   Câu hát căng buồm với gió khơi,
   Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
   Mặt trời đội biển nhô màu mới
   Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi.
         (Trích Ngữ Văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2014)
Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh trong câu thơ: Mặt trời xuống biển như hòn lửa.

Xem đáp án

Lời giải

Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh trong câu thơ: Mặt trời xuống biển như hòn lửa.

- Hình ảnh so sánh trong câu thơ giúp người đọc hình dung rõ bức tranh hoàng hôn trên biển vừa tráng lệ, huy hoàng vừa sống động, kì thú.

- Hoàng hôn buông xuống nhưng không gian không chìm vào bóng tối mà rực lên ánh sáng, trên mặt nước lại cháy bùng ngọn lửa.

- Hình ảnh thiên nhiên cũng gợi lên sức sống, không khí hào hứng, náo nức của những người ngư dân trong buổi ra khơi đánh cá.

Câu 3

Mở đầu một sáng tác, nhà thơ Huy Cận viết:
   Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Và tác giả khép lại bài thơ bằng bốn câu:
   Câu hát căng buồm với gió khơi,
   Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
   Mặt trời đội biển nhô màu mới
   Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi.
         (Trích Ngữ Văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2014)
Chép lại chính xác hai câu thơ liên tiếp trong bài thơ em vừa xác định thể hiện rõ nhất lòng biết ơn của con người với biển cả quê hương.

Xem đáp án

Lời giải

Chép lại chính xác hai câu thơ liên tiếp trong bài thơ em vừa xác định thể hiện rõ nhất lòng biết ơn của con người với biển cả quê hương.

Hai câu thơ thể hiện lòng biết ơn của những ngư dân với biển cả quê hương trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là:

Biển cho ta cá như lòng mẹ

Nuôi lớn đời ta tự buổi nào

Câu 4

Mở đầu một sáng tác, nhà thơ Huy Cận viết:
   Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Và tác giả khép lại bài thơ bằng bốn câu:
   Câu hát căng buồm với gió khơi,
   Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời
   Mặt trời đội biển nhô màu mới
   Mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi.
         (Trích Ngữ Văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2014)
Viết một đoạn văn ngắn khoảng 12 câu theo cách lập luận diễn dịch có sử dụng phép thế để liên kết và một câu cảm thán, làm nổi bật cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh ở khổ thơ trên (gạch dưới từ ngữ dùng làm phép thế và câu cảm thán)

Xem đáp án

Lời giải

Viết một đoạn văn ngắn khoảng 12 câu theo cách lập luận diễn dịch có sử dụng phép thế để liên kết và một câu cảm thán, làm nổi bật cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh ở khổ thơ trên (gạch dưới từ ngữ dùng làm phép thế và câu cảm thán).

Yêu cầu:

● Về mặt hình thức:

- Đoạn văn theo cách lập luận diễn dịch khoảng 12 câu.

- Gạch chân dưới từ ngữ dùng làm phép thế và câu cảm thán.

● Nội dung:

Vẻ đẹp của cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong buổi bình minh:

- Đoàn thuyền trở về trong khúc ca khải hoàn Câu hát căng buồm với gió khơi.

- Đoàn thuyền trở về trong tư thế hào hùng, chạy đua với thiên nhiên Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.

- Đoàn thuyền trở về với đầy ắp cá tôm trong cảnh bình minh rạng ngời Mặt trời đội biển nhô màu mới/Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Từ đó, vẻ đẹp của con người lao động làm chủ vũ trụ, làm chủ cuộc đời đã hòa với vẻ đẹp của thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ.

Chú ý: Học sinh cần làm rõ các biện pháp nghệ thuật: kết cấu vòng tròn, ẩn dụ, nhân hóa, điệp ngữ.

Câu 5

Dưới đây là đoạn trích trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê:
… Vắng lặng đến đáng sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ từng cụng trong không trung, che đi những gì từ xa. Các anh cao xạ có nhìn thấy chúng tôi không? Chắc có, các anh ấy có những cái ống dòm có thể thu cả trái đất vào tầm mắt. Tôi đến gần quả bom. Cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới.
(Trích Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục 2014)
Tác phẩm Những ngôi sao xa xôi được sáng tác trong hoàn cảnh nào?

Xem đáp án

Lời giải

Tác phẩm Những ngôi sao xa xôi được sáng tác trong hoàn cảnh nào?

- Tác phẩm Những ngôi sao xa xôi ra đời năm 1971. Đây cũng là những năm cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt nhất. Máy bay Mĩ ngày đêm ném bom, băm nát tuyến đường Trường Sơn – tuyến huyết mạch giao thông quan trọng để miền Bắc chi viện sức người, sức của cho miền Nam chống Mĩ.

- Tác giả Lê Minh Khuê từng là nữ thanh niên xung phong trong những năm tháng dữ dội ấy, được chứng kiến những gian khổ, hi sinh cũng như lòng dũng cảm, tâm hồn tuyệt đẹp của tuổi trẻ Trường Sơn. Lê Minh Khuê không ngăn được xúc động và đã viết lên một áng văn nóng bỏng đạn bom mà vẫn mát rượi trữ tình để tôn vinh thế hệ trẻ anh hùng của non sông, đất nước.

- Xuất xứ: Đây là tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, rút từ tập truyện ngắn cùng tên.

Câu 6