Vì đáy chai thủy tinh hoặc nước dưới đáy chai nhựa sẽ giống như là một thấu kính hội tụ. Khi ánh sáng mặt trời chiếu qua sẽ hội tụ tại một điểm, năng lượng ánh sáng tập trung tại 1 điểm lâu sẽ nóng lên, nếu như tại điểm đó có vật dễ cháy như là rác giấy, cỏ khô lá khô thì sau một thời gian đủ nóng sẽ bốc cháy tại điểm đó. Trong rừng có nhiều cây cối, cành lá khô,… là các vật dễ cháy nên dễ dẫn đến hỏa hoạn.

Câu 2

Để nâng cao chất lượng hình ảnh, ống kính máy ảnh là một hệ gồm nhiều thấu kính được ghép với nhau. Hãy chỉ rõ các thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì trong ống kính máy ảnh dưới đây.

Xem đáp án

Lời giải

- Kính 2 là thấu kính hội tụ vì phần rìa mỏng hơn phần giữa.

- Kính 1, 3, 4 là thấu kính phân kì vì phần rìa dày hơn phần giữa.

Câu 3

Thực hiện Thí nghiệm 1 và 2, từ đó nêu nhận xét về mối liên hệ giữa phương của tia tới và phương của tia ló trong từng trường hợp.

Xem đáp án

Lời giải

Thí nghiệm 1:

- Tia tới đi qua quang tâm O cho tia ló truyền thẳng tia ló có phương trùng với tia tới.

- Tia tới có phương song song với trục chính cho tia ló đi qua tiêu điểm chính của thấu kính tia ló đi khác phương so với tia tới.

Thí nghiệm 2:

- Tia tới đi qua quang tâm O cho tia ló truyền thẳng tia ló có phương trùng với tia tới.

- Tia tới có phương song song với trục chính cho tia ló có đường kéo dài đi qua tiêu điểm chính của thấu kính tia ló đi khác phương so với tia tới.

Câu 4

Xác định độ lớn tiêu cự của thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì đã dùng trong Thí nghiệm 1 và 2.

Xem đáp án

Lời giải

- Bước 1: Xác định quang tâm O là giao điểm của trục chính và bề mặt thấu kính.

- Bước 2: Xác định điểm giao giữa các tia ló trong thí nghiệm 1 và điểm giao bởi các đường kéo dài của tia ló trong thí nghiệm 2 là tiêu điểm chính F.

- Bước 3: Ta được, tiêu cự của thấu kính là độ dài OF = f.

Câu 5

Dựa vào Hình 7.10, hãy giải thích vì sao các tia sáng truyền qua thấu kính có thể tạo nên chùm tia sáng hội tụ hoặc phân kì?

Xem đáp án

Lời giải

- Giải thích sự truyền ánh sáng qua thấu kính hội tụ: Thấu kính được tạo thành bởi các lăng kính nhỏ ghép liền nhau, ở giữa là một khối trong suốt có hai mặt song song. Các lăng kính có đáy hướng về trục chính. Do các tia sáng qua lăng kính bị lệch về đáy, còn tia sáng chính giữa vuông góc với hai mặt của khối trong suốt nên truyền thẳng. Vì vậy, chùm sáng song song qua thấu kính hội tụ trở thành chùm sáng hội tụ.

- Giải thích sự truyền ánh sáng qua thấu kính phân kì: Thấu kính được tạo thành bởi các lăng kính nhỏ ghép liền nhau, ở giữa là một khối trong suốt có hai mặt song song. Các lăng kính có đáy hướng ra xa trục chính. Do các tia sáng qua lăng kính bị lệch về đáy, còn tia sáng chính giữa vuông góc với hai mặt của khối trong suốt nên truyền thẳng. Vì vậy, chùm sáng song song qua thấu kính phân kì trở thành chùm sáng phân kì.

Câu 6