Giải sgk Lịch Sử 9 CTST Bài 14: Xây dựng và bảo vệ chính quyền nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (Từ tháng 9 - 1945 đến tháng 12-1946)

- Để bảo vệ nền độc lập vừa giành được, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã có nhiều biện pháp tích cực, như:

+ Xây dựng và củng cố chính quyền cách mạng

+ Giải quyết những khó khăn về kinh tế; văn hóa; giáo dục

+ Cứng rắn về nguyên tắc, mềm dẻo trong sách lược ngoại giao.

- Những biện pháp gì để xây dựng và củng cố chính quyền:

+ Bầu cử Quốc hội, thành lập Chính phủ liên hiệp kháng chiến.

+ Bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp.

+ Củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

+ Kiện toàn bộ máy nhà nước; phát triển lực lượng vũ trang nhân dân.

+ Ban hành Hiến pháp.

+ Để tránh phải dối đầu với nhiều kẻ thù cùng một lúc, Chính phủ Việt Nam một mặt chủ trương tạm thời hoà hoàn, tránh xung đột với quân Trung Hoa Dân quốc, mặt khác kiên quyết làm thất bại âm mưu chia rẽ, phá hoại của chúng.

♦ Yêu cầu số 1:

- Giải quyết nạn đói:

+ Chính phủ thực hiện những biện pháp trước mắt như: lập các hũ gạo cứu đói; kêu gọi “nhường cơm sẻ áo”, tổ chức “ngày đồng tâm”; nghiêm trị những kẻ đầu cơ tích trữ lúa gạo; đề ra biện pháp điều hoà thị trường lúa gạo giữa các địa phương.

+ Để giải quyết tận gốc nạn đói và phục hồi nền nông nghiệp, Chính phủ vận động toàn dân tăng gia sản xuất.

- Giải quyết khó khăn về tài chính:

+ Để khắc phục tình trạng ngân khố quốc gia trống rỗng, Chính phủ phát động xây dựng “Quỹ độc lập” và phong trào “Tuần lễ vàng”.

+ Tháng 11-1946, tiền Việt Nam được phép lưu hành trong cả nước nhằm xây dựng nền tài chính độc lập.

- Giải quyết khó khăn về văn hóa – giáo dục:

+ Để xoá nạn mù chữ, ngày 8-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí Sắc lệnh thành lập Nha Bình dân học vụ, kêu gọi toàn dân tham gia xoá nạn mù chữ.

+ Các trường phổ thông và đại học được khai giảng. Nội dung và phương pháp giáo dục được đổi mới theo tinh thần dân tộc, dân chủ.

+ Nhà nước vận động toàn dân xây dựng đời sống văn hoá mới. Công tác y tế, vệ sinh phòng bệnh được tăng cường.

+ Báo chí cách mạng được quan tâm, phát triển.

♦ Yêu cầu số 2: Đoạn tư liệu 14.2 cho biết: theo quan điểm của chủ tịch Hồ Chí Minh, một trong những nhiệm vụ quan trọng của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sau Cách mạng tháng Tám (1945) là: làm cho nhân dân có cái ăn, cái mặc và có chỗ ở - tức là giải quyết các khó khăn về kinh tế, qua đó để ổn định đời sống của nhân dân.

- Bối cảnh:

+ Ngày 2-9-1945, quân Pháp đã có những hành động gây hấn ngay trong ngày nhân dân Sài Gòn-Chợ Lớn tổ chức mít tinh chào mừng ngày Độc lập.

+ Được sự giúp đỡ của quân Anh, đêm 22 và rạng sáng 23-9-1945, thực dân Pháp đánh úp trụ sở Uỷ ban hành chính Nam Bộ và cơ quan tự vệ thành phố Sài Gòn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam lần thứ hai.

=> Trước tình hình đó, sáng 23-9-1945, cơ quan kháng chiến ở Nam Bộ đã thống nhất ra Lời kêu gọi đồng bào cầm vũ khí đánh đuổi quân xâm lược.

- Diễn biến chính:

+ Ngay từ đêm 23-9, nhân dân Sài Gòn-Chợ Lớn đã tích cực đấu tranh chống quân Pháp dưới nhiều hình thức.

+ Đến tháng 10-1945, thực dân Pháp với sự hỗ trợ của quân Anh và quân tiếp viện mới phá được vòng vây ở Sài Gòn, Chợ Lớn để đánh chiếm các tỉnh Nam Bộ, Nam Trung Bộ.

- Kết quả: Cuộc chiến đấu ở Nam Bộ đã làm cho quân Pháp bị giam chân tại đây trong nhiều tháng

- Tư liệu 14.7 cho thấy:

+ Tinh thần chiến đấu bất khuất, kiên cường của nhân dân Nam Bộ trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược trở lại.

+ Toàn dân tộc Việt Nam luôn đoàn kết một lòng và quyết tâm cùng với nhân dân Nam Bộ bảo vệ nền độc lập, thống nhất của Tổ quốc.

- Đến đầu năm 1946, thực dân Pháp tìm cách kéo quân ra miền Bắc, mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược. Ngày 28-2-1946, Hiệp ước Hoa-Pháp được kí kết. Pháp đưa quân ra miền Bắc thay thế quân Trung Hoa Dân quốc làm nhiệm vụ giải giáp quân đội Nhật.

- Trước tình hình đó, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã thực hiện sách lược “hoà để tiến”, nhân nhượng có nguyên tắc bằng việc đàm phán, kí kết Hiệp định Sơ bộ 6-3 và Tạm ước 14-9. Các văn bản trên thể hiện lập trường hoà bình, hữu nghị với Pháp và đầy quân Trung Hoa Dân quốc về nước.