Giải SGK Vật lí 12 CTST Bài 18. An toàn phóng xạ có đáp án

- Tác hại của sự cố phóng xạ này đã gây ra hậu quả nghiêm trọng về người, tài sản, nguồn nước, đất, …

+ Tác hại đối với sức khỏe con người: bị các bệnh ung thư, tim mạch, đường hô hấp, hệ miễn dịch yếu, dị tật bẩm sinh, …

+ Tác hại đối với môi trường: ô nhiễm nguồn nước, không khí, đất đai trong khu vực quanh nhà máy điện hạt nhân; gây hại cho động thực vật, ảnh hưởng lâu dài trong nhiều năm

- Di tản là việc nên làm để bảo vệ con người khỏi tác hại tức thời của rò rỉ phóng xạ, bên cạnh đó ta cần phải sử dụng các biện pháp bảo vệ khác như: hạn chế tiếp xúc với phóng xạ (k ra ngoài trời nhiều đặc biệt là khi mưa, …), uống nước đóng chai, đeo khẩu trang, quần áo bảo hộ, ăn thực phẩm an toàn kiểm định, theo dõi sức khỏe, …

Tính chất tia phóng xạ α

- Tốc độ khoảng 2.10⁷ m/s.

- Tia α làm ion hoá mạnh các nguyên tử trên đường đi của nó và mất năng lượng rất nhanh.

- Tia α chỉ đi được tối đa khoảng 8 cm trong không khí và không xuyên qua được tờ bìa dày 1 mm.

- Bị lệch về bản âm khi đi qua điện trường, từ trường.

Tính chất tia phóng xạ β

- Tia β là các hạt phóng ra với tốc độ rất lớn, có thể đạt xấp xỉ bằng tốc độ ánh sáng.

- Tia β cũng làm ion hoá môi trường nhưng yếu hơn so với tia α.

- Tia β có thể đi được quãng đường dài hơn, tới vài mét trong không khí và có thể xuyên qua được lá nhôm dày cỡ milimét.

- Tia β⁺ bị lệch về bản âm khi đi qua điện trường, từ trường.

- Tia β^- bị lệch về bản dương khi đi qua điện trường, từ trường.

Tính chất tia phóng xạ γ

- Tia γ là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn (dưới 10^-11 m), có năng lượng cao.

- Tia γ có khả năng xuyên thấu lớn hơn nhiều so với tia β và α.

- Tia γ không bị lệch khi đi qua điện trường, từ trường.

Do bước sóng của tia gamma nhỏ hơn bước sóng của bức xạ trong vùng nhìn thấy nên năng lượng của bức xạ gamma rất lớn.

Ý nghĩa: khu vục có phóng xạ, nguy hiểm chết người cần phải di chuyển ra khỏi khu vực này nhanh chóng.

- Thời gian phơi nhiễm: Ảnh hưởng của bức xạ lên cơ thể sống càng lớn khi thời gian phơi nhiễm với nguồn phóng xạ càng dài. Việc giảm thời gian phơi nhiễm rất quan trọng. Do đó cần bố trí thời lượng công việc phù hợp để giảm thiểu thời gian phơi nhiễm với nguồn phóng xạ.

- Khoảng cách đến nguồn phóng xạ: Sự ảnh hưởng của phóng xạ lên cơ thể chúng ta giảm khi khoảng cách đến nguồn phóng xạ tăng lên. Vì vậy, khi cần thao tác trực tiếp với nguồn phóng xạ, ta cần đảm bảo khoảng cách an toàn bằng việc sử dụng các kẹp dài, các phương tiện điều khiển tù xa hoặc cánh tay robot.

- Che chắn phóng xạ: Như đã biết, các tia phóng xạ có thể được chặn lại bằng những vật liệu phù hợp. Do đó, việc che chắn phóng xạ có thể được thực hiện bằng cách trang bị các màn chắn như tường bê tông, cửa chì có độ dày cần thiết, trang phục bảo hộ (mắt kính, găng tay, quần áo bảo hộ có chì).

Bên cạnh đó, các biện pháp hành chính cần được thực hiện để đảm bảo an toàn cho người làm việc với phóng xạ cũng như những người không liên quan và môi trường như:

• Xây dựng nội quy an toàn phóng xạ.

• Gắn biển cảnh báo phóng xạ.

• Thiết lập vùng kiểm soát và vùng giám sát.

Việc tuân thủ quy tắc an toàn phóng xạ có vai trò:

- Đảm bảo sức khoẻ, tính mạng cho con người

- Đảm bảo tránh ô nhiễm môi trường do phóng xạ