Văn bản 5. Từ đơn và từ phức Nghĩa của một số thành ngữ thông dụng

Trả lời:

- 3 từ phức được sử dụng trong văn bản Bánh chưng, bánh giầy là:

+ giã nhuyễn (làm cho giập, nát ra từng hạt nhỏ mềm, mịn) → tăng nghĩa so với tiếng gốc giã (làm cho giập, nát).

+ xinh xắn (rất có đường nét, đem lại cảm giác ưa nhìn, đẹp mắt) → tăng nghĩa so với tiếng gốc xinh (có đường nét, trông đẹp mắt).

+ tròn trặn (tròn đều và đầy đặn) → tăng nghĩa so với tiếng gốc tròn (chỉ sự tròn đều)

Trả lời:

Thành ngữ: “lớn nhanh như thổi”

→ Có nghĩa là: Lớn nhanh trông thấy, phổng phao một cách ngạc nhiên.

Trả lời:

1. Lành như đất: Khen người nào đó rất hiền lành.

- Bác Ba nhà bên hiền thật, suốt ngày chẳng thấy nói câu nào nhưng được cái là biết giúp đỡ người khác nên mọi người cứ bảo bác là hiền như đất ý.

2. Nước đến chân mới nhảy: Không biết tính toán, trù liệu từ trước, để việc xảy ra đến nơi mới vội vàng tìm cách đối phó.

- Già rồi mà không biết suy tính, cứ nước đến chân mới nhảy.

3. Gan vàng dạ sắt: Khen người nào đó chung thủy, không thay lòng đổi dạ.

- Ba chú bé trong câu chuyện “Những chú bé không chết” đều dũng cảm, gan vàng dạ sắt.

4. Kề vai sát cánh: Luôn ở gần nhau và thân thiết với nhau.

- Trong mọi công việc chung, chúng tôi luôn kề vai sát cánh với nhau.

Trả lời:

Đoạn văn tham khảo

         Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, đã có bao kẻ thù nhăm nhe xâm chiếm bờ cõi. Chúng áp bức đô hộ, khiến cuộc sống của nhân dân ta lầm than khổ cực. Thế nhưng, dân tộc ta chưa bao giờ chịu khuất phục. Những người anh hùng như Thánh Gióng luôn sẵn sàng ra trận để chiến đấu chống lại kẻ thù. Những người chủ tướng như Lê Lợi dù trải qua nhiều thất bại nhưng vẫn quyết tâm, giữ vững ý chí chiến đấu vì độc lập của dân tộc. Không những vậy, cha ông ta đã nằm gai nếm mật, vượt qua mọi gian khổ, cùng nhau đoàn kết, kiên cường chống lại kẻ thù. Điều đó được chứng minh qua chiều dài lịch sử dân tộc, là công sức của cả dân làng góp gạo thổi cơm nuôi Gióng để người anh hùng đủ sức ra trận hay dân quân cùng vượt qua mọi thất bại, cùng chung sức chung lòng chống lại giặc Minh tàn ác. Những vất vả, hi sinh xương máu của thế hệ cha anh để đến ngày nay đất nước ta được độc lập, non sông gấm vóc khiến chúng ta càng thêm trân trọng và tự hào. Vì vậy, thế hệ trẻ hôm nay cần ra sức học tập và phấn đấu để xứng đáng với bề dày truyền thống lịch sử hơn bốn nghìn năm của dân tộc Việt Nam.

→ Thành ngữ: nằm gai nếm mật.